Wys bron van Koper(II)fosfaat

{{Chemiekas2
|formule= {{chem|Cu|3|(|P|O|4|)|2}}
|CASNo=7798-23-4<ref name="PC">{{cite web|url=https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Copper_II_-phosphate|title=MSDS|publisher=PbChem|access-date=20 September 2023}}</ref>
|Voorkoms= ligblou of blougroen vastestof<ref name="PC"/> 
|Reuk=
|Reukdrempel=
|Flitspunt=nie-brandbaar
|MolereMassa=380,58 [g/mol]<ref name="PC"/>
|Kookpunt= (ontbind)<ref name="Bamb"/>
|Digtheid= 4,503 [g/cm{{sup|3}}]<ref name="Shoe"/>
|Smeltpunt= 1020&nbsp;°C<ref name="Bamb"/>
|Oplosbaarheid= onoplosbaar in water<ref name="PC"/>
|LD50= 
|struktuur12=Copper(II) phosphate (2).JPG
|struktuur2=
|Selparms= a=485,37 pm; b=528,55 pm; c=618,21 pm;  α=72,35°; β=86,99°; γ=68,54°<ref name="Shoe">{{cite journal|authors=Shoemaker, G. L., Anderson, J. B. & Kostiner, E.|year=1977|title= Copper(II) phosphate|journal=Acta Cryst. |volume=B33|pages=2969–2972}}</ref>
|Ruimtegroep=P{{bostreep|1}}<ref name="Shoe"/>
|Ruimtegroepnommer=2|HenryKonstante = 
}}

'''Koper(II)fosfaat''' is 'n [[sout (chemiese stof)|soutagtige]] verbinding met formule {{chem|Cu|3|(|P|O|4|)|2}} wat beskou kan word as die sout van [[koper]] in sy +2 [[oksidasietoestand]] met [[fosforsuur]].

Dit is oplosbaar in ammoniumhidroksied en sure; enigsins oplosbaar in asetoon en onoplosbaar in [[etanol]]. Dit word as swamdoder en katalisator gebruik. As bron van [[koper]] aan [[kunsmis]] bygevoeg en dit word gebruik om korrosie deur fosforsuur te verhoed.
Dit kan uit oplossings van {{chem|(N|H|4|)|2|H|P|O|4}} en [[koper(II)sulfaat]] vervaardig word, maar die neerslae is dikwels hidrate of basiese hidrate. Die trihidraat het blou rombiese kristalle<ref name="PC"/> 

Kristalle van die watervrye fosfaat is vervaardig deur {{chem|(N|H|4|)|2|H|P|O|4}} met CuO herhaaldelik te verhit teen 1000 °C en die produk hidrotermaal tot 450 °C onder  'n druk van 2-3 kbar in 'n oplossing van fosforsuur te verhit.<ref name="Shoe"/>

Bamberger et al.<ref name="Bamb">{{cite journal|authors=Bamberger, C.E., Specht, E.D. and Anovitz, L.M. |year=1997|title=Crystalline Copper Phosphates: Synthesis and Thermal Stability|journal=Journal of the American Ceramic Society|volume=80|pages=3133-3138|doi=10.1111/j.1151-2916.1997.tb03241.x}}</ref>  het gemeld dat die stof ook op ander maniere vervaardig kan word, soos:
:<math>3CuO + 2(NH_4)_2HPO_4 \xrightarrow{850-900C; in lug}Cu_3(PO_4)_2 + 4NH_3 \uparrow + 3H_2O \uparrow</math>
of:
:<math>3CuO + 2BPO_4 \xrightarrow{950C; 24h; in lug} Cu_3(PO_4)_2 + B_2O_3</math>
Die booroksied kan na afkoeling maklik verwyder word omdat dit in water oplos.

Watervrye koper(II)fosfaat is termies taamlik stabiel. [[Termogravimetrie]]se eksperimente wys dat dit geen massa verloor tot 1020°C nie. Teen hierdie temperatuur begin dit om te smelt en te ontbind. Ontbindingsprodukte soos koper en koperfosfiede is aangetref. Dit beteken dalk dat suurstof vrygestel word.==Kristalstruktuur==
Watervrye koperfosfaat kristalliseer in 'n trikliniese struktuur wat isomorfies is met die mineraal stranskiïet s'n ({{chem|Zn|2|Cu|(|As|O|4|)|2}}). Die forfaatione vorm effens verwronge tetraëders. Daar is twee koperposisies. Cu(I) lê op 'n inversiesentrum in 'n effens verwonge plat vierkante omringing met Cu-O-afstande 192,4 pm en 198,2 pm. Cu(II) het 'n onreëlmatige vyfvoudige koördinasie. Vier suurstofatome lê op 'n gemiddelde afstand van 196,5 pm en 'n vyfde op 226,5 pm.<ref name="Shoe"/> 

==Verwysings==
{{Verwysings}}

[[Kategorie:Anorganiese verbindings]]
[[Kategorie:Verbindings van koper|fosfaat]]