Sozialdemokratii

E aglüegti Version vo derre Site, wo am 14. März 2023 freige worre isch, basiert uff derre Version.

D Sozialdemokratii isch e politischi Beweegig und Ideologii, wo sich sälber as e Form vom ene reformistische demokratische Sozialismus aaluegt.^[1] Si setzt sich noch iirem Sälbstverständnis mit demokratische und sozialistische Middel für e sozial grächti Gsellschaft ii. Bis zum Aafang vo de 1960er Joor het zu iire allgemäin anerkannte Ziil ghöört, ass d Brodukzioonsmiddel zum Däil verstaatligt wurde. Das Ziil het zum Bischbil in Westdütschland d SPD mit em Godesbärger Brogramm vo 1959 ufgee.

Dr politisch Standort

Ursprünglig isch d Sozialdemokratii revoluzionär-sozialistisch gsi, het sich denn aber vom Aafang vom 20. Joorhundert aa mee und mee vo kommunistische Beweegige drduur afo underschäide, ass si die soziale Brobleem nit mit ere Revoluzioon dur d Arbäiterklass het welle lööse, sondern mit demokratische Reforme. These in däm Sinn si z Dütschland bsundrigs vom Eduard Bernstein vo de spoote 1890er Joor a verdräte worde und si dört vo de revoluzionääre Marxiste as revisionistisch verdüüflet worde. Spöötistens noch em Erste Wältchrieg isch us dr reformistische Minderhäit e Meerhäit worde. Das het Spaltige in dr Sozialdemokratii zur Folg gha: 1919 isch die revoluzionääri KPD gründet worde.

D Sozialdemokratii stoot in e baar Länder nooch zum Linggsliberalismus, au wenn dä im Geegesatz zur d Sozialdemokratii, mäistens nit em Staat die entschäidendi Rolle bi dr Löösig vo politische Brobleem will überloo. D Sozialdemokratii orientiert sich hüte weniger an gsellschaftlige Klassestrukture, bsundrigs an dr Arbäiterklass, as in dr Vergangehäit. So isch au z Ängland d Rolle vo de Gwärkschafte in dr Labour Party chliiner worde as früener.

D Kommuniste häi dr Sozialdemokratii immer wider Verroot an dr Aarbäiterklass vorgworfe, wil si uf d Revoluzioon verzichdet het, sich dr parlamentarische Demokratii verschriibe het und sich mit de bürgerlige Schichte und Bardeije zu Kompromiss iigloo het. Uf dr andere Site häi Kräis us em politisch rächte Spektrum d Sozialdemokratii vilmol mit de Kommuniste gliichgsetzt, und behauptet, ass si iiri woore Absichte hinder bluralistisch-demokratische Slogan wurd verstecke.

Lueg au

SPD
SP

S Logo vo dr dütsche SPD
S Logo vo dr ööstriichische SPÖ
S Logo vo dr Schwizer SP

Litratuur

Felix Butzlaff, Matthias Micus, Franz Walter (Hrsg.): Genossen in der Krise? Europas Sozialdemokratie auf dem Prüfstand. Vandenhoeck & Ruprecht, Göttinge 2011, ISBN 978-3-525-38000-0.
Stefan Berger: Kommunisten, Sozialdemokraten und das Demokratiedefizit in der Arbeiterbewegung. In: JahrBuch für Forschungen zur Geschichte der Arbeiterbewegung. Heft II/2006.
Ralf Hoffrogge: Sozialismus und Arbeiterbewegung – von den Anfängen bis 1914. Stuttgart 2012.

Weblingg

Commons: Sozialdemokratischi Bardeije – Sammlig vo Multimediadateie

Die Sozialdemokratie erliegt den Gutmenschen (2010)

Fuessnoote

↑ Donald F. Busky: Democratic Socialism: A Global Survey. Greenwood Publishing Group, Westport, Connecticut, USA 2000, S. 8, "The Frankfurt Declaration of the Socialist International, which almost all social democratic parties are members of, declares the goal of the development of democratic socialism"

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Sozialdemokratie“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

[1] Donald F. Busky: Democratic Socialism: A Global Survey. Greenwood Publishing Group, Westport, Connecticut, USA 2000, S. 8, "The Frankfurt Declaration of the Socialist International, which almost all social democratic parties are members of, declares the goal of the development of democratic socialism"

[1]