13. Jahrhundert
◄ |
11. Jh. |
12. Jh. |
13. Jahrhundert
| 14. Jh.
| 15. Jh.
| ►
1200er |
1210er |
1220er |
1230er |
1240er |
1250er |
1260er |
1270er |
1280er |
1290er
S 13. Jahrhundert hät am 1. Januar 1201 aagfange und hät am 31. Dezember 1300 uufghört.
Gege Endi vo dem Jahrhundert isch de Übergang vom Hochmittelalter zum Schpaatmittelalter in Europa gsii.
Ereigniss und Entwicklige
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Vierte bis achte Chrüzzug
- 1204: Plünderig un Brandschatzig vo Konstantinopel, dr domols grösste christliche Stadt, dur westeuropäischi (katholischi) Chrüzfahrer
- Undergang vo dr Dynaschtie vo de Hohestaufe
- D Mongole under em Dschingis Khan erobered grossi Teil vo Asie und Oschteuropa und errichted e mongolischi Dynaschtie i China
- 1258: D'Mongole zerstöre Bagdad, wo domols ybere Million Iwohner gha het.
- Dr Marco Polo erreicht s China und s Tibet
- Erschti islamischi Riich entschtönd in Südoschtasie
- Ewige Bund vo de Eidgnosse (Gründigsjahr vo dr Schwiiz 1291)
- In Strassburg entschtaht di erscht Bauhütte. Bauhütte gälted als Vorläufer vo de Zünft.
- Gründig vom Franziskanerorde
- Gründig vom Inkariich in Peru mit der Hauptschtadt Cusco. Sagenhafte Gründer isch de Manco Capac
Persönlichkeite
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Albertus Magnus, Universalglehrte und Theologe
- Baibars al-Bunduqdari, mamluckische Sultan vo Ägypte und Syrie
- Dante Alighieri, italienische Dichter
- Dschingis Khan, mongolische Khan
- Franz von Assisi, Gründer vom Franziskanerorde
- Friedrich II., Kaiser vom Heilige Römische Riich vo dütscher Nation
- Ludwig IX., König vo Frankriich
- Robert von Sorbon, französische Glehrte
- Thomas von Aquin, Theologe
- Yunus Emre, türkische Dichter
Kultur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- S Nibelungelied entstaht
- Mit dr Plünderig vo Konstantinopel 1204 un dr Zerstörig vo Bagdad 1258 stellt s'13. Johrhundert e kulturelle Tiefpunkt in dr Gschicht vom Mittelalter dar.
Erfindige und Entdeckige
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- In Goryeo (Korea) werded Text in chinesischer Spraach (Hanmun) mit uustauschbare Lettere us Metall druckt.
- Dr Kompass wird us em Oschte iigfüehrt. Er ermöglicht de Schiff vo jetzt ab, fernab vo de Küschtene z'segle.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Diu Minnezît D Zyt vo dr höfische Liebi: Rekonschtruierte Alltag, Chleidig, Militär, Handwerch
- AG Hochmittelalter Arbetsgmeinschaft zur Rekonschtruktion vom Hochmittelalter: viil über Chleidig und Uusrüschtig im 13te Jahrhundert
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „13._Jahrhundert“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |