Kingston
Kingston[1] ye la capital de Xamaica. Ta asitiada nel sureste de la islla y tien una población averada de 948 683 habitantes (2010).[2] Alcuéntrase dientro de la Parroquia de Kingston, Condáu de Surrey. Tien un puertu natural protexíu polos Palisadoes, nome que recibe un llargu bancu de sable que xune Port Royal y l'Aeropuertu Internacional Norman Manley col restu de la islla.
 Kingston | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| Reinos |  Xamaica |
Condado (es)  | Condado de Surrey (es) |
| Tipu d'entidá | ciudá |
| Nome oficial | Kingston (en) |
| Nome llocal | Kingston (en) |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 17°58′17″N 76°47′35″W / 17.9714°N 76.7931°O |
  Kingston Kingston (Xamaica)  | |
| Superficie | 480 km² |
| Altitú | 9 m |
| Llenda con | Portmore |
| Demografía | |
| Población | 580 000 hab. (2009) |
| Porcentaxe |
100% de Condado de Surrey (es) |
| Densidá | 1208,33 hab/km² |
| Más información | |
| Fundación | 1692 |
| Estaya horaria | UTC−05:00 |
| Llocalidaes hermaniaes | |
| ksac.gov.jm | |
 | |
La ciudá foi fundada en 1692 polos británicos dempués de qu'un terremotu destruyera casi tola antigua capital, Port Royal. La ciudá convertir na sede de l'alministración de Xamaica en 1872. Caltuvo esti estatus cuando la islla algamó la so independencia en 1962. El 14 de xineru de 1907, un terremotu asocedíu en Kingston provocó la muerte de más de 1000 persones.
Amás de ser la sede del gobiernu de Xamaica, la ciudá ye tamién el llugar nel que se emplaza el campus Mona de la Universidá de les Indies Occidentales, fundada en 1948. Kingston ye tamién la sede de diversos festivales añales.
La zona central de Kingston ta formada por dos partes: l'históricu, pero conflictivu centru y New Kingston na que s'atopen la mayoría de les atraiciones turístiques como'l Muséu de Bob Marley, construyíu na so antigua residencia.
Otres estrelles del reggae como Buju Banton y Beenie Man son tamién de Kingston. Otres atraiciones inclúin les cercanes sableres de Hellshire y Lime Cay, la Galería Nacional de Xamaica, les ruines de Port Royal y la casona Devon House, con un parque axacente que perteneció al primera afroamericanu millonariu de Xamaica.[ensin referencies]
Historia
editar
Kingston foi fundada en 1692 por dellos sobrevivientes del desastrosu terremotu qu'asocedió'l 7 de xunu de 1692 el cual destruyó gran parte de la ciudá portuaria de Port Royal, capital de la colonia de Xamaica por eses feches. Primeramente, los refuxaos vivieron nun campamentu de tiendes de coronel Barry's Hog Crawle. La ciudá nun empezar a crecer hasta dempués de la mayor destrucción de Port Royal pola flota pirata de Catania Nick en 1703. John Goffe ellaboró un plan pa la ciudá basáu nuna cuadrícula delimitada pel norte, Este, Oeste y Puertu Streets. En 1716 convirtiérase na ciudá más grande y el centru de comerciu de Xamaica.
Adulces los comerciantes ricos empezaron a mover a les sos residencies de les empreses percima de les sos tierres pa la esplotación agrícola al norte de los llanos de Liguanea. La primer escuela llibre, Wolmer's, foi fundada en 1729 y ye un teatru, primero en Harbour Street y depués treslladóse en 1774 a North Parade. Dambos tán inda n'esistencia.
Como centru de comerciu y de la moda, Kingston alloñóse rápido de la dormiyosa anterior capital oficial, Spanish Town, yá que siguió creciendo a pesar de les calamidaes que s'asocedieron: un devastador furacán en 1784, una gran quema en 1843, una epidemia de cólera en 1850, y adicionales nos quemes 1862 y 1882.
En 1755 el gobernador decidiera la tresferencia de les oficines del gobiernu español de la ciudá de Kingston. Pensaron dalgunos que podía ser un desaparente allugamientu de l'Asamblea, n'estrecha proximidá a la moral de les distracciones de Kingston, y el próximu gobernador revocó la llei. Sicasí, en 1780 la población de Kingston foi 11 000, y los comerciantes empecipió'l cabildeo pa la capital alministrativa que se transferirió de Spanish Town, qu'entós daquella taba clisáu pola actividá comercial en Kingston. Esta campaña diba siguir mientres un sieglu como Kingston creció entá ye más, como un importante puertu comercial mientres les guerres napoleóniques. La ciudá finalmente convirtióse na capital alministrativa de Xamaica en 1872. Caltiénse esta condición cuando la islla foi concedida la independencia en 1962.
El 14 de xineru de 1907, un terremotu en Kingston destruyó alredor del 75 % de los edificios. Un quema d'ampliu espardimientu aumento'l númberu de muertos que finalmente llegó a unos 800, y non menos que dellos informes iniciales. El dañu envalórase superior a 2 millones de llibres.[ensin referencies] Edificios de lladriyu y piedra sufrieron los daños más graves. Formigón armao utilízase enforma na reconstrucción de la ciudá, y la construcción de los altores llindar a 60 pies. Estos códigos de construcción considerábense progresivos nel tiempu.
La ciudá convertir nel llar de la Mona campus de la Universidá de les Indies Occidentales, fundada en 1948 con 24 estudiantes de medicina.
Los años 1960 vieron la espansión de l'actividá comercial escontra'l norte. El vieyu Knutsford regatas convertir en New Kingston, y uptown de compres places desenvolvióse causando'l cayente de los centros comerciales y tiendes de King Street y Harbour Street. Una área de 95 hectárees a lo llargo de la mariña foi reconstruyíu con amplies aveníes axardinaes y edificios de dellos pisos qu'inclúin el Bancu de Xamaica, Scotia Bank Centre, Centru de Conferencies de Xamaica, y Kingston Mall. Más tarde, a partir de la década de 1980, produciéronse continuos esfuercios pola Empresa de Desenvolvimientu Urbanu p'ameyorar les carreteres y los sistemes de les condiciones comerciales, nel centru.
En 1966 Kingston foi la ciudá anfitriona pa los Xuegos de la Mancomunidá Británica de Naciones.
Zones y distritos
editar
Economía
editar
Kingston ye'l centru económicu de Xamaica. Col puertu ultramarín y l'aeropuertu, la ciudá establez les rellaciones comerciales internacionales. Sicasí, alredor del 30 % de los residentes tán desemplegaos, l'éxodu rural de Kingston creció hasta dos veces dende 1960. Un 22 % de la población ta emplegada na agricultura, onde'l cultivu principal ye la caña d'azucre, otros productos agrícoles son l'ñame, arroz y pataques duces y les papes, maíz, plátanos, arrurruz, cítricos, cocos, mangos, cacáu, café, pimienta, jengibre y el tabacu.[ensin referencies]
Otru sustentu importante ye'l sector del turismu onde'l Aeropuertu Internacional Norman Manley que s'atopa a unos cuatro quilómetros al sur de Kingston ye un promotor pal turismu costeru y cultural. Air Jamaica tien la so sede en Kingston.[3]
Demografía
editarLa mayoría de la población tien heriedu africana. Los indios orientales son el segundu grupu racial más importante, siguíos de los chinos, los de raza blanca y los árabes (principalmente libaneses). Un pequeñu númberu de hispanos, na so mayoría procedentes d'América Llatina, tamién moren na ciudá. La mayoría de los habitantes de raza blanca vien de Cuba, el Reinu Xuníu y cristianos de Siria y d'El Líbanu.[4]
Relixón
editarHai una gran variedá d'ilesies cristianes na ciudá. La mayoría son protestantes, un legáu de la colonización británica de la islla. Les principales confesiones son la bautista, anglicano, metodista, católica, adventista del Séptimu Día, pentecostal y la Ilesia de Dios.[ensin referencies]
La Sinagoga Shaare Shalom sirve a la comunidá xudía de la ciudá. Tamién esiste una comunidá budista y musulmana. El Conseyu Islámicu de Xamaica y el Centru Dawah y d'Educación Islámica atópense dambos en Kingston. Hai tres unidaes de la Ilesia de Xesucristu de los Santos de los Últimos Díes.[ensin referencies]
Xeografía y clima
editar
Kingston ta arrodiada pelos montes Azules, Rede Hills, Long Mountain y el puertu de Kingston. La ciudá ta na llanura de Liguanea, una planicie aluvial a veres del ríu Hope. Kingston sufre frecuentes terremotos, como'l terremotu de 1907.
Kingston tien un clima tropical secu, que se caracteriza por una estación lluviosa de mayu a payares, que coincide cola temporada de furacanes y una estación seca d'avientu a abril. Mientres la temporada seca, nun hai munches agües, sicasí, el fríu y los frentes estacionarios producir nesta dómina, y con frecuencia traen fuertes agües, sobremanera en marzu. La ciudá atópase na solombra orográfica de los montes azules, poro, pocu o nada del mugor tresportáu polos vientos alisios del nordés cayen sobre Kingston, causando que'l clima de la ciudá sía bien secu en comparanza con Portland y Saint Mary nel llau de barloventu de los montes azules.
Kingston ta nun allugamientu costeru, polo tanto ta so la influencia marina, anque'l desenvolvimientu urbanu mestu puede anular esti efeutu. Nel sieglu XXI, Kingston esperimentó temperatures d'hasta 36 °C y tan baxes como 14 °C. Ente 1895 y 1990, rexistróse un total de 909.7 mm de precipitación promedio, les mayores precipitaciones medies mensuales rexistraes fueron de 181,1 mm nel mes d'ochobre, y les más baxes precipitaciones medies mensuales rexistraes fueron de 22.7 mm nel mes de marzu.[5]
 Parámetros climáticos permediu de Kingston 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mes | Xin | Feb | Mar | Abr | May | Xun | Xnt | Ago | Set | Och | Pay | Avi | añal |
| Temperatura máxima absoluta (°C) | 34 | 33 | 34 | 34 | 34 | 35 | 36 | 36 | 36 | 36 | 36 | 36 | 36 |
| Temperatura máxima media (°C) | 30.3 | 30.2 | 30.7 | 31.1 | 31.6 | 32.1 | 32.8 | 32.7 | 32.1 | 31.7 | 31.2 | 30.6 | 31.4 |
| Temperatura mínima media (°C) | 21.1 | 21.0 | 21.6 | 22.6 | 23.6 | 24.2 | 24.3 | 24.2 | 24.0 | 23.4 | 22.8 | 21.8 | 22.9 |
| Temperatura mínima absoluta (°C) | 14 | 15 | 14 | 17 | 19 | 20 | 19 | 20 | 20 | 18 | 17 | 14 | 14 |
| Precipitación total (mm) | 18 | 19 | 20 | 39 | 100 | 74 | 42 | 98 | 114 | 177 | 65 | 47 | 813 |
| Díes de precipitaciones (≥ 1 mm) | 5 | 5 | 5 | 7 | 8 | 7 | 6 | 9 | 11 | 14 | 10 | 6 | 93 |
| Hores de sol | 257.3 | 240.1 | 260.4 | 258.0 | 254.2 | 237.0 | 260.4 | 257.3 | 213.0 | 223.2 | 222.0 | 235.6 | 2918.5 |
| Humedá relativa (%) | 74 | 73 | 72 | 72 | 74 | 72 | 70 | 73 | 77 | 79 | 77 | 74 | 73.9 |
| Fonte nº1: Meteorological Service (Xamaica)[6] | |||||||||||||
| Fonte nº2: BBC Weather[7] | |||||||||||||
Tresporte
editar
Kingston ta bien estructurado per parte d'autobuses, carrocetes y taxis que funcionen en tol centru de la ciudá hasta'l camín principal, l'encruz de caminos d'este y Half Way Tree, ente otros. Munchos residentes tienen automóvil priváu, y debíu al númberu de zones de grandes aglomeraciones urbanes Kingston sufre de frecuentes atascos y la contaminación aumentó nos últimos años.[ensin referencies]
Carreteres
editarEl Parque St William Grant, nel centru de Kingston, ye'l puntu d'entamu de trés de los cuatro carreteres principales de Xamaica: l'A1 (Kingston a Lucea), l'A3 (Kingston a Saint Ann's Bay) y la A4 (Kingston a Annotto Bay), ente que la ciudá mesma ta provista d'una importante rede de caminos.
Autobuses
editarEn xunu de 1898, el serviciu de coches tiraos por mules esistente foi esaniciáu, y llevóse a cabu la transición a tranvíes llétricos, operaos primeramente pola West India Electric Company y darréu pola Xamaica Public Service Company.[8] Esta transición a la tranvía llétricu completóse'l 31 de marzu 1899. Esti serviciu siguió funcionando, pero la falta de flexibilidá d'un serviciu de tranvía nun podía siguir el ritmu d'una ciudá en crecedera, y el serviciu dexó de funcionar el 7 d'agostu de 1948.[9]
Ente 1948 y 1953, un serviciu d'autobuses de motor foi operáu por una compañía llamada Xamaica Utilities. El gobiernu revocó la so llicencia en 1953. De 1953 a 1983, el serviciu de Omnibus Xamaica operaba un serviciu, que nel so apoxéu constaba de más de 600 autobuses y sirvió una área que toma Spanish Town, Border, Mt. James, Bull Bay y Port Royal. Foi eslleida pol gobiernu en 1983 dempués de ser nacionalizada en 1974.
Kingston ye sirvíu por un modernu sistema de bus (JUTC), mini buses y taxis, qu'operen en tola ciudá colos principales centros en Parade, Cross Roads, Half Way Tree y otros llugares.[10]
Aeropuertos
editarL'Aeropuertu Internacional Norman Manley ye'l más utilizáu en Kingston, mientres el Aeródromu Tinson Pen ufierta servicios domésticos.
Ferrocarril
editar
Dende la estación de Kingston podíen tomase trenes que percorríen la llinia principal de ferrocarril ente Kingston y Montego Bay, con ramificaciones dende Spanish Town a Ewarton, de Bog Walk a Port Antonio, Linstead a New Works y May pen a Frankfield. La estación foi inaugurada en 1845 y clausurada n'ochobre de 1992, cuando cesó'l tráficu de pasaxeros per ferrocarril nel país.
Tresporte marítimu
editarEl puertu de Kingston fuera históricamente'l principal puertu de Xamaica, con numberosos muelles nos que podíen ensobiar cargueros y navíos de llinia de pasaxeros. Más apocayá, col tresporte de contenedores, el puertu foi treslladáu a Newport West.
Orde públicu
editarLa policía de Xamaica, la Xamaica Constabulary Force, tien la so base en Old Hope Road, cerca de Liguanea. Hai otres comisaríes, como Hunt's Bay, Matilda's Corner y Half-Way-Tree. El Tribunal Supremu de Xamaica tamién s'atopa en Kingston. Otros tribunales, como los del magristrado residente de Half-Way-Tree, el tribunal de les armes, el de tráficu y el de la familia, tienen en Kingston la so sede. Les Fuercies Armaes de Xamaica, Xamaica Defence Force, tienen los sos cuarteles xenerales en Up Park Camp cerca de New Kingston y Cross Roads.
Medios de comunicación
editarEn Kingston tienen la so sede trés de los principales grupos editoriales de Xamaica: Gleaner Company, el Xamaica Observer y el Sunday Herald. Tamién tienen la so sede na ciudá delles emisores de radio y televisión, como Television Xamaica (TVJ), CVM TV, RJR 94 FM, TBC Radio 88.5 FM, Hitz 92 FM, FAME 95 FM, LOVE TV, ZIP 103, Kool 97 FM y LOVE FM. Kingston cunta con un serviciu de telecomunicaciones ufiertáu por Cable and Wireless y Flow Xamaica. La cobertoria de telefonía móvil na ciudá ye bastante elevada, yá que na ciudá tienen la so base dos provisores de telefonía móvil del país: Cable & Wireless y Digicel.
Serviciu postal
editarEl serviciu de correos na ciudá y na islla ye ufiertáu por Postal Corporation of Jamaica, la compañía de correos de Xamaica. El serviciu inclúi tanto unviaes postales locales como internacionales, rexistru de correos electrónicos, correos pa publicidá, unviaes locales urxentes, unviaes de paquetes, unviaes express internacionales y estremaos de correos.
Kingston estremar en delles zones postales;[11]
| Nome de la zona | Área |
|---|---|
| Kingston CSO | (Central Sorting Office) Downtown Kingston |
| Kingston 1 | Port Royal |
| Kingston 2 | Windward Road |
| Kingston 3 | Vineyard Town |
| Kingston 4 | Allman Town |
| Kingston 5 | Cross Roads |
| Kingston 6 | Liguanea |
| Kingston 7 | Mona |
| Kingston 8 | Constant Spring |
| Kingston 9 | Stony Hill |
| Kingston 10 | Half-Way-Tree |
| Kingston 11 | Hagley Park |
| Kingston 12 | Jones Town |
| Kingston 13 | Whitfield Town |
| Kingston 14 | Denham Town |
| Kingston 15 | Newport |
| Kingston 16 | Franklyn Town |
| Kingston 17 | Harbour View |
| Kingston 19 | Meadowbridge |
| Kingston 20 | Western District |
Instituciones
editar
Como capital de Xamaica, Kingston ye'l centru financieru, cultural, económicu ya industrial del país. Munches instituciones financieres tienen la so sede en Kingston, y na ciudá atopen la mayoría d'hospitales, escueles, universidaes ya instituciones culturales de la islla. Ente los principales puntos d'interés atopen la Universidá de les Indies Occidentales, el muséu de les Fuercies Armaes de Xamaica y el Muséu Bob Marley.
Deporte
editar
Los IX Xuegos Centroamericanos y del Caribe fueron celebraos nesta ciudá en 1962. Igualmente recibió los Xuegos de la Mancomunidá de 1966, siendo los primeres y hasta agora los únicos entamaos nel Caribe.[12] Pa estos eventos construyó'l Independence Park, un complexu deportivu inauguráu en 1962 con inmuebles pa un ensame de disciplines. Dientro d'ellos destácase l'Estadiu Nacional, que cunta cola infraestructura necesaria pa competencies d'atletismu y amás ye la casa de la seleición de fútbol de Xamaica, y con una capacidá pa 35 000 espectadores, ye'l recintu más grande del Caribe.[13] Dellos otros estadios en Kingston, utilizaos principalmente pa partíos de fútbol, son el Harbour View Stadium, el Railway Oval, l'Emmett Park y el Anthony Spaulding Sports Complex.[13]
Nel fútbol, dellos equipos que compiten na Lliga Premier Nacional de Xamaica y les sos divisiones inferiores son orixinarios de Kingston. Los principales son el Arnett Gardens, el Boys' Town FC, el Cavalier FC, l'Harbour View FC, el Tivoli Gardens FC y el Waterhouse FC.[13] Hasta la temporada de 2013, el más esitosu d'ellos a nivel llocal yera'l Tivoli Gardens FC, con cinco títulos de lliga, ente que a nivel internacional destacaba'l Harbour View FC polos sos dos títulos nel Campeonatu de Clubes de la CFU.[14][15]
El Sabina Park, construyíu en 1930, ye'l principal estadiu pa la práutica del críquet. Ye'l llar del Kingston Cricket Club de la Jamaican Super Cricket League, y cuenta con una capacidá averada de 20 000 espectadores.[16] Foi utilizáu pa la Copa mundial de críquet de 2007, onde Kingston fungió como sede del eventu xunto con otres ciudaes caribeñes, como parte de les Indies Occidentales.[17] Los Xamaica Tallawahs son l'equipu de críquet que representa al país na Caribbean Premier League de les Indies Occidentales, apostando los sos alcuentros tamién na Sabina Park.[18]
Predecesor: Caraques
|
Ciudá Centroamericana y Caribeña 1962 |
Socesor: San Xuan
|
Llugares interesantes
editarDalgunos de los llugares d'interés dientro de Kingston son los siguientes:[19]
Personalidaes de Kingston
editar- Yendi Phillips, Reina de guapura y Xamaicana que más lloñe llegó en Miss Universu 2010, siendo primer finalista (segundu llugar)
- Kaci Fennell, Segunda reina de guapura que más lloñe llegó en Miss Universu 2014, siendo cuarta finalista.
- Philip Akin, actor canadianu
- Raheem Sterling, futbolista inglés
- Eleanor Alluga, compositor británicu
- Monty Alexander, pianista de jazz d'Estaos Xuníos
- Buju Banton o Marroon, cantante de reggae
- Burru Banton, cantante de reggae xamaicanu
- John Barnes, futbolista inglés
- Aston Barrett, baxista llétricu de reggae xamaicanu (The Wailers)
- Teófilo Beckford, pianista xamaicanu
- Billy Llexo, cazatalentos y discjockey, creador de la primer sala d'espectáculos de reggae na ciudá
- Lloyd Brevett, músicu xamaicanu
- Cedric Brooks, músicu xamaicanu
- Roy Burrowes, músicu de jazz
- Prince Buster, cantante de ska xamaicanu
- Barry Chevannes, sociólogu y antropólogu social xamaicanu
- Cocoa Tea, productor y cantante de reggae
- Carolyn Cooper, especialista n'estudios culturales de Xamaica
- Frederic Hymen Cowen, compositor y direutor d'orquesta inglés
- Desmond Dekker, cantante de reggae xamaicanu
- Chaka Demus, grupu musical
- Clemente Dodd, productor xamaicanu
- Don Drummond, un miembru de la formación orixinal de los Skatalites
- Sly Dunbar, batería y productor xamaicanu
- Patrick Ewing, xugador de baloncestu d'Estaos Xuníos
- Sandra Farmer-Patrick, atleta olímpica
- Shelly-Ann Fraser-Pryce, atleta de pista y campu
- Pá Freddy, músicu xamaicanu
- Carolyn Gomes, ganador d'un Premiu de Derechos Humanos de les Naciones Xuníes en 2008
- Coleridge Goode, baxista de jazz británicu
- Marcia Griffiths, cantante xamaicanu
- Stuart Hall, sociólogu británicu que s'especializa n'estudios culturales
- Bernard Harvey, pianista, tecladista y organista xamaicanu
- Barrington Irving, pilotu d'Estaos Xuníos
- Gregory Isaacs, cantante de reggae xamaicanu
- Simeon Jackson, xugador canadianu de fútbol
- Vybz Kartel, músicu, artista y productor
- Bounty Killer, productor, discjockey y cantante de reggae
- Edward Lucie-Smith, poeta, periodista ya historiador del arte
- Harold McNair, cantante y músicu de jazz xamaicanu (calipso)
- Llei Boyd Malvo, asesín en serie
- Beenie Man, músicu xamaicanu
- Elephant Man, productor, discjockey y cantante de reggae
- Damian Marley, músicu de reggae xamaicanu
- Ziggy Marley, músicu de reggae xamaicanu y compositor
- Mavado (cantante), artista y productor xamaicanu
- Michael Meeks, xugador de baloncestu canadianu
- Lennox Miller, atleta de pista y campu xamaicana
- Judy Mowatt, cantante xamaicanu
- Gladys Palmer, cantante de reggae y R&B
- Sean Paul, productor xamaicanu y artista del reggae
- Donald Quarrie, velocista xamaicanu y campeón olímpicu
- Junior Reid, músicu de reggae xamaicanu
- Sanya Richards, atleta y campeón olímpicu xamaicanu
- Rico Rodríguez, trombonista y compositor xamaicanu
- Shaggy, músicu de reggae
- Robert Shakespeare, baxista y tecladista xamaicanu
- Madge Sinclair, actriz xamaicana y norteamericana
- Busy Signal, artista y productor xamaicanu
- Kerron Stewart, atleta de campu y pista xamaicanu
- King Tubby, productor ya inxenieru de soníu de reggae, qu'influyó en Dub Mr. Vegues, cantante de reggae, productor y discjockey
- Bunny Wailer, músicu de reggae xamaicanu
- Willard Blanco, cantante d'ópera
- Dicoy Williams, xugador de fútbol xamaicanu
- Wayne Wonder, artista de reggae y R&B
- Yellowman, productor y discjockey
Ciudaes hermanes
editarReferencies
editar- ↑ Ramón d'Andrés (2021). Diccionariu de consultes llingüístiques del asturianu (n'asturianu). Uviéu: Ediciones Trabe.
- ↑ Habitantes
- ↑ "Contact Us Web Form." Air Jamaica. Consultáu'l 5 d'agostu de 2009.
- ↑ Kingston, Xamaica.
- ↑ «Climate Data for 17°N 76°W» (inglés). WorldClimate. Consultáu'l 16 de xunu de 2013.
- ↑ «Mean Climatological Data». Meteorological Service (Xamaica). Archiváu dende l'orixinal, el 2012-09-16. Consultáu'l 15 d'ochobre de 2012.
- ↑ «Condiciones climátiques medies de Kingston, Xamaica» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 26 de mayu de 2005. Consultáu'l 10 d'ochobre de 2012.
- ↑ «History of Jamaica Public Service Company Limited». Archiváu dende l'orixinal, el 23 de payares de 2015.
- ↑ Last Trams, The Daily Gleaner, 7 d'agostu de 1948.
- ↑ Table 3.12 (PDF page 66) ff., Annual Transport Statistics Report: Xamaica in Figures 2003-2004, Xamaica Ministry of Transport and Works.
- ↑ «Postal Corporation of Jamaica».
- ↑ «Past Commonwealth Games» (inglés). Commonwealth Games Federation (2012). Archiváu dende l'orixinal, el 2014-11-17. Consultáu'l 16 de xunu de 2013.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 «Stadiums in Jamaica» (inglés). World Stadiums. Consultáu'l 16 de xunu de 2013.
- ↑ «National Premier League - List of winners» (inglés). worldfootball.net (2013). Consultáu'l 16 de xunu de 2013.
- ↑ Stokkermans, Karel (17 de xunetu de 2012). «Caribbean Club Championships» (inglés). Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Consultáu'l 16 de xunu de 2013.
- ↑ «Sabina Park» (inglés). ESPNcricinfo. Consultáu'l 16 de xunu de 2013.
- ↑ «Cricket Grounds - ICC World Cup, 2006/07» (inglés). ESPNcricinfo. Consultáu'l 16 de xunu de 2013.
- ↑ «Matches & Schedules» (inglés). West Indies Cricket Board. Consultáu'l 16 de xunu de 2013.
- ↑ «Una guía completa a Kingston». Archiváu dende l'orixinal, el 2011-12-16.
- ↑ «Our Sister Cities». miamidade.gov. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-09-02. Consultáu'l 16 de xunu de 2013.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Kingston.
 |
Datos: Q34692- Multimedia: Kingston, Jamaica
