Diferencies ente revisiones de «Sieglu VII e.C.»

Sieglos	Sieglu viii e.C. • Sieglu vii e.C. • Sieglu vi e.C.
Décades	690 e.C. • 680 e.C. • 670 e.C. • 660 e.C. • 650 e.C. • 640 e.C. • 630 e.C. • 620 e.C. • 610 e.C. • 600 e.C.
	Tabla añal del sieglu VIIe.C.

Navegar l'historial de mou interactivu

← Edición más antigua

Contenido eliminado Contenido añadido

VisualTestu wiki

En renglón

Revisión actual a fecha de 15:29 31 och 2023

El sieglu VII e.C. empezó'l 1 de xineru del 700 e.C. y terminó’l 31 d'avientu del 601 e.C.

Fechos

Grecia

670 e.C.-657 e.C. (probablemente): Guerres mesenies d’Esparta.
665 e.C.: los xonios funden Estaxira.
664 e.C.: en Grecia llíbrase una batalla naval ente Corintu y Córcira.
650 e.C.: na costa de Tracia, los griegos funden la colonia d'Abdera (acordies cola información suministrada por Heródotu).
621 e.C. (aproximao): Lleis de Dracón n’Atenes.
600 e.C.: Esmirna ye escalada y destruyida.
c. 600 e.C.: na Antigua Grecia termina'l periodu orientalizáu de xarres.
c. 600 e.C.: na Antigua Grecia empieza'l periodu d'escultura.
c. 600 e.C.: en Corintu, un alfareru fai'l vasu (olpe). Exhibíu anguaño nel Muséu Británicu (en Londres).
c. 600 e.C.: un artista áticu fai un kuros (estatua de moza) de 1,95 m, que anguaño ta nel Muséu Metropolitanu d'Arte (en Nueva York). (Ver semeya y datos)
c. 600 a 580 e.C.: constrúise'l templu d’Artemisa en Korkyra (Corfú).

Península Italiana

600 e.C.: fundación de Capua (25 km al norte de Nápoles).
600 e.C.: los celtes fundan Milán (fecha averada).
c. 600 e.C.: fundación de Pompeya.
673 e.C.: Tres la muerte de Numa Pompilio, el tercer rei de Roma ye Tulo Hostilio.
667 e.C.: Combate ente Horacios y Curiacios.
665 e.C.: Destrucción d'Alba Longa.
641 e.C.: Tres la muerte de Tulo Hostilio, el cuartu rei de Roma ye Anco Marcio.
616 e.C.: Tres la muerte d'Anco Marcio, el quintu rei de Roma ye Tarquinio Prisco.

Península Ibérica

700 e.C.: Introducción del fierro.
700-675 e.C.: Espansión de los fenicios pol sureste, algamando les zones mineres de lo que güei ye Almería y Granada.
H. 700- h. 550 e.C.: Periodu final de Tartessos, con traces orientalizantes; los xacimientos atópase en tola zona meridional y tamién n'Estremadura.
Nesti sieglu y el siguiente empieza la escritura tartesia.
Dende esti sieglu y hasta'l V o'l IV e.C., desenvuélvense les cercos del suroeste de la Península.
675-600 (feches averaes): Fase protoibérica.
654 e.C.: na islla d'Eivissa, los fenicios fundan la colonia d'Iboshim ('isla de [el dios exipciu] Bes'). Los romanos van trescribir Ebusus. Ye la primer colonia de Cartago.
H. 650 e.C.: Fundación de Sexi (Almuñécar).
650-630 e.C.(feches averaes): Viaxe de Coleo de Samos a Tartessos.

Restu d'Europa

600 e.C.: Fecha envalorada del impautu del cráter de Kaali n'Estonia.
600 e.C.: los fócidos fundan, dempués d'una batalla contra los cartaxineses, la colonia griega de Massalia.(fecha tradicional).
600 e.C.: primeros cabanos en Emain Macha (nel condáu Armagh, Irlanda del Norte). Datáu con radiocarbono.

Exiptu

663 e.C.: Empieza la dinastía XXVI d'Exiptu, que va durar hasta 525 e.C.
610 e.C.: el faraón Necao II empieza a gobernar Exiptu.
609 e.C.: na batalla de Megido (actual Israel) muerre'l rei Josías del reinu de Xudá contra'l faraón Necao II d'Exiptu, quien taba viaxando al norte p'ayudar al estáu d'asiriu d'Ashur-uballit II.
605 e.C.: na batalla de Karkemish, el príncipe herederu Nabucodonosor de Babilonia derrota al exércitu de Necao II d'Exiptu, asegurando la conquista d'Asiria. L'exércitu babiloniu sigue hasta Siria y Xudá, que cai ante los caldeos.

Cartago

600 e.C.: Cartago espandir por África del Norte.

Asia

700 e.C.: nel sur del actual El Líbanu, la ciudá de Tiro remontar contra Asiria y forma un estáu independiente.
691 e.C.: Batalla de Jalule ente l'asiriu Senaquerib y Mushezib-Marduk de Babilonia.
689 e.C.: na actual Iraq, el rei Senaquerib d'Asiria escala Babilonia.
676 e.C.: Tiro convertir en provincia d'Asiria.
667 e.C.: na actual Turquía, colonos griegos de Megara fundan Bizanciu.
11 de febreru del 660 e.C.: fecha tradicional en que l'emperador Jinmu fundó Xapón.
650 e.C.: Asiria espándese.
646 e.C.: Batalla ente l'asiriu Asurbanipal y Khumma-Khaldash III d'Elam.
645 e.C.: Asiria y Media conquisten Elam.
640 e.C.: na actual Iraq, el rei asiriu Ashurbanipal funda la so biblioteca, que inclúi la nuesa copia más antigua del Poema de Gilgamesh.
639 o 624 e.C.: en Mileto (Aydín, Turquía) naz el filósofu y físicu Tales (m. 547 e.C.).
628 e.C.: naz el profeta Zoroastru.
626 e.C.: muerre Asurbanipal, postreru gran rei asiriu
625 e.C.: medos y babilonios reafiten la so independencia d'Asiria y ataquen Nínive.
Nel actual Uzbequistán fúndase l'aldega de Samarcanda.
622 o 621 e.C.: nel templu de Xerusalén alcuéntrase'l testu del Deuteronomiu.
614 e.C.: Nabopolasar de Babilonia toma Assur cola ayuda del medo Ciáxares.
612 e.C.: Nínive, la capital asiria, cai ante los babilonios y los medos.
609 e.C.: los babilonios ganen al exércitu asiriu d'Asurubalit II y prinden Harrán. Ashur-uballit, l'últimu rei asiriu, sume de la historia.
609 e.C.: Joacaz asocede al so padre Josías como rei de Xudá, pero rápido'l faraón Nekao deponer, ya instala a Joaquim (hermanu de Joacaz).
607 e.C.: en China muerri Zhou Kuangwang (rei de la dinastía Zhou).
606 e.C.: en China, Zhou Dingwang vuélvese rei de la dinastía Zhou.
609 e.C.: Invasiones de cimerios en Frixa, probablemente rellacionaes cola cayida del Imperiu Hitita.
605 e.C.: Nabopolasar de Babilonia toma Karkemish.
605 e.C.: Nabucodonosor II asocede al so padre Nabopolasar como rei de Babilonia.
604 e.C.: Babilonia consigue tener mariña nel Mediterraneu.
600 e.C.: espedición fenicia mandada pol faraón Necho II. Primer circunnavegación d'África.
600 e.C.: Nabucodonosor II constrúi los Xardinos colgantes de Babilonia.
600 e.C.: fundación del reinu d'Armenia.
c. 600 e.C.: en Persia vuélvese popular el zoroastrismu.

América

En Méxicu desenvuélvese la cultura Olmeca.
Na actual Oaxaca de Juárez (Méxicu), los zapotecos fundan l'aldega de Monte Albán.

Ciencia y Teunoloxía

En Lidia (Turquía) introdúcense l'usu de monedes d'oru y plata y les tiendas de cambéu.^[1]
El 6 d'abril de 648 e.C. Produzse'l eclís solar más antiguu documentáu polos griegos.^[2]

Persones relevantes

Licurgo, llexislador llexendariu d'Esparta.
Dracón de Tesalia.
Giges de Lidia
Anaximandro (610-546 e.C.), filósofu griegu.
Senaquerib (704-681 e.C.), rei d'Asiria.
Asarhaddón (680-669 e.C.), rei d'Asiria.
Asurbanipal (668-631 e.C.), el postreru gran rei d'Asiria.
Psamético I
Ciáxares
Nabopolasar (625-605 e.C.), rei caldéu de Babilonia, fundador del Imperiu Neobabilónico y artífiz de la cayida del Imperiu Asiriu.
Nabucodonosor II
Tales de Miletu (625 e.C.-547 e.C.), filósofu griegu.
Tirtéu, poeta espartanu.
Zaratustra (en griegu Zoroastru)

Referencies

↑ Antigües civilizaciones de Mesopotamia, J. M. Walker, Edimat Llibros S.A. 2002; páxina 144 (cronoloxía comparada: añu 700 e.C.)
↑ http://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEsearchmap.php?Ecl=-06470406

Enllaces esternos

[1] Antigües civilizaciones de Mesopotamia, J. M. Walker, Edimat Llibros S.A. 2002; páxina 144 (cronoloxía comparada: añu 700 e.C.)

[2] ttps://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEsearchmap.php?Ecl=-06470406

[1]

[2]

@@ Llinia 32: / Llinia 32: @@
 * H. 700- h. 550 e.C.: Periodu final de Tartessos, con traces orientalizantes; los xacimientos atópase en tola zona meridional y tamién n'[[Estremadura]].
 * Nesti sieglu y el siguiente empieza la escritura [[Tartessos|tartesia]].
-* Dende esti sieglu y hasta el V o l'IV e.C., desenvuélvense les [[Cercu (monumentu)|cercos]] del suroeste de la Península.
+* Dende esti sieglu y hasta'l V o'l IV e.C., desenvuélvense les [[Cercu (monumentu)|cercos]] del suroeste de la Península.
 * 675-600 (feches averaes): [[Ibero#Orixe y estensión de los protoíberos|Fase protoibérica]].
 * 654 e.C.: na islla d'[[Eivissa]], los [[fenicios]] fundan la colonia d'Iboshim ('isla de [el dios exipciu] [[Bes]]'). Los romanos van trescribir ''Ebusus''. Ye la primer colonia de [[Cartago]].
@@ Llinia 47: / Llinia 47: @@
 * 610 e.C.: el faraón [[Necao II]] empieza a gobernar [[Antiguu Exiptu|Exiptu]].
 * 609 e.C.: na [[Megido|batalla de Megido]] (actual Israel) muerre'l rei [[Josías de Xudá|Josías]] del [[reinu de Xudá]] contra'l [[faraón]] [[Necao II]] d'[[Exiptu]], quien taba viaxando al norte p'ayudar al estáu d'[[asiria|asiriu]] d'[[Ashur-uballit II]].
-* 605 e.C.: na [[batalla de Karkemish]], el príncipe herederu [[Nabucodonosor II|Nabucodonosor]] de [[Babilonia (ciudá)|Babilonia]] derrota al exércitu de [[Necao II]] d'[[Exiptu]], asegurando la conquista d'Asiria. L'exércitu babiloniu sigue hasta [[Siria]] y [[Historia del Antiguu Israel#Reino de Xudá|Xudá]], que cai ante los caldeos.
+* 605 e.C.: na [[batalla de Karkemish]], el príncipe herederu [[Nabucodonosor II|Nabucodonosor]] de [[Babilonia (ciudá)|Babilonia]] derrota al exércitu de [[Necao II]] d'[[Exiptu]], asegurando la conquista d'Asiria. L'exércitu babiloniu sigue hasta [[Siria]] y [[Historia del Antiguu Israel#Reinu de Xudá|Xudá]], que cai ante los caldeos.
 === Cartago ===
@@ Llinia 75: / Llinia 75: @@
 * 607 e.C.: en [[China]] muerri [[Rei Kuang de Zhou|Zhou Kuangwang]] (rei de la [[dinastía Zhou]]).
 * 606 e.C.: en China, [[Rei Ding de Zhou|Zhou Dingwang]] vuélvese rei de la dinastía Zhou.
-* 609 e.C.: Invasiones de [[cimerios]] en [[Frigia]], probablemente rellacionaes cola cayida del [[Imperiu Hitita]].
+* 609 e.C.: Invasiones de [[cimerios]] en [[Frixa]], probablemente rellacionaes cola cayida del [[Imperiu Hitita]].
 * 605 e.C.: [[Nabopolasar]] de [[Babilonia (ciudá)|Babilonia]] toma [[Karkemish]].
 * 605 e.C.: [[Nabucodonosor II]] asocede al so padre [[Nabopolasar]] como rei de [[Babilonia (ciudá)|Babilonia]].
@@ Llinia 88: / Llinia 88: @@
 * Na actual [[Oaxaca de Juárez]] (Méxicu), los [[Cultura zapoteca|zapotecos]] fundan l'aldega de [[Monte Albán]].
-=== Ciencía y Teunoloxía ===
+=== Ciencia y Teunoloxía ===
 * En [[Lidia]] (Turquía) introdúcense l'usu de monedes d'[[oru]] y [[plata]] y les [[casa de cambéu|tiendas de cambéu]].<ref>''Antigües civilizaciones de Mesopotamia'', J. M. Walker, Edimat Llibros S.A. 2002; páxina 144 (cronoloxía comparada: añu 700 e.C.)</ref>
 * El [[6 d'abril]] de 648 e.C. Produzse'l [[eclís solar]] más antiguu documentáu polos griegos.<ref>http://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEsearchmap.php?Ecl=-06470406</ref>