Ботулизм гьумералъул иццухъ ралагьизе

{{Infobox medical condition
| name            = Ботулизм
| image           = Botulism1and2.JPG
| caption         = Ботулизмалъ унтарав 14 сон барав, хасиятал руго берзул ччорбал загӀиплъи ва [[птоз (къаперо)|даларал къапераби]] квегӀаб сураталда, ва гӀатӀилъарал рагъардахъулел гьечӀел ясберал кваранаб сураталда. Гьав гӀолохъанчи тӀубанго лъауда вукӀана.
| field           = [[Инфекционияб унти]], [[гастроэнтерология]]
| pronounce       =
| symptoms        = ЗагӀиплъи, бихьиялъул гӀунгутӀаби, свак, бабадулеб калам
| complications   = [[Респираторияб гӀунгутӀи]]
| onset           = 12–72 сагӀат
| duration        = Хисардулеб
| types           = 
| causes          = ''[[Clostridium botulinum]]''
| risks           = 
| diagnosis       = Бактериял яги гьезул токсин бати
| differential    = [[Миастения гравис]], [[Гийенил — Баррел синдром]], [[Амиотрофикияб латералияб склероз]], [[Ламбертил —  Итонил синдром]]
| prevention      = ЛъикӀаб къагӀидаялъ квен гьаби,лъагӀел бачӀел лъималазе гьоцӀо кьунгутӀи
| treatment       = [[Антитоксин]], антибиотикал, [[механикалияб вентиляция]]
| medication      = 
| prognosis       = ~7.5% хвеялъул риск
| frequency       = 
| deaths          = 
| DiseasesDB     = 
| ICD10          = {{УХК10|A|05|1|a|00}}
| ICD9           = {{ICD9|005.1}}
| ICDO           = 
| OMIM           = 
| MedlinePlus    = 
| eMedicineSubj  = 
| eMedicineTopic = 
| MeshID         = 
}}

'''Ботулизм''' ({{lang-la|botulus}} — ''цӀурабакь'' абураб рагӀудаса<ref>ЦӀар хурхараб буго унтиялъул тӀоцере сипатинарурал лӀугьенал клостридиял рахарал бидул ва ливериял цӀурабакьаздалъул лӀугьарал кванилал загьрухинал рукӀиналда.</ref>) буго къанагӀатаб ва потенциалго хвалилаб унти, жиб лӀугьинабулеб ''[[Clostridium botulinum]]'' бактерияз продукинабулеб токсиналъ. Унти байбихьула загӀиплъиялдалъун, берзул канлъиялъул гӀунгутӀиялдалъун, [[Свакай (медицина)|свакай инхӀсасиналдалъун]] ва кӀалъай биххиялдалъун. Гьездаса хадур рукӀине бегьула гъеж-квералъул, каранзул ччорбазул ва бох-квачӀалъул загӀиплъи. ЛӀугьине бегьула лагӀизе рачӀин, чехь гьорой ва диарея. Унтиялъ гӀемерисеб асар гьабуларо лъавуда рукӀиналъе, базабуларо [[сири]].

Ботулизм тӀибитӀизе бегьула чанго къагӀидаялъ. Гьеб лӀугьинабулел бактериязул спораби тӀиритӀарал руго ракьулӀ гӀадинго лъелӀги. Гьез, дагьабго оксигеналъул къадаралъулги хасал температурабазулги асар ккедал, продукинабула ботулинияб токсин. Кванидаса лӀугьунеб ботулизм бахуна токсин гъорлӀ бугеб квен-тӀех хӀалтӀизабидел. Лъималазул ботулизм лӀугьуна бактерияз, бакьазда жанир гӀемерлъун, токсин продуктинабидал. ГӀемерисеб гьеб букӀуна лъималазул анлӀго моцӀ балалде, гьеб заманалдаса хадуб раккула цӀуниялъул механизмал. Ругънал ботулизм дандчӀвала гӀемерисеб инъекциялдалъун къватӀул наркотикал хӀалтӀизабулезда. Гьединаб ишалда спораби ккола ругъуналде жанире ва оксиген гьечӀелъуб гьез къватӀибе биччала токсин. Гьеб битӀахъе гӀадамаздаса гӀадамазде бахунаро. Диагноз хӀакълъула унтарасда токсин яги бактериял ратиялдалъун. 

Профилактика тӀоцебесеб иргаялда буго битӀун квен хӀадури. Токсин, организм гурониги, биххула 85°C (185°F) яги гьелдаса цӀикӀкӀараб температураялда 5&nbsp;минуталъ хинлъизабуни. ГьацӀулӀ рукӀине бегьула жалго бактериял, гьелъ 12 моцӀ бачӀел лъималалъе гьеб кьезе лъикӀаблъун бихьизабун гьечӀо. Сахлъизариялъе хӀалтӀизабула [[антитоксин]]. Жидедаго хӀухьел цӀазе кӀоларезе чанго мацӀалъги къваригӀине бегьула механикияб вентиляция. Антибиотикал хӀалтӀизаризе бегьула ругънал ботулизм бугони. Унтаразда гьоркьоса хола 5–10% гӀадамазул. Ботулизмалъ унтула гӀемерал хӀайваналги. РагӀи бачӀараб буго [[Латин мацӀ|латиналъул]] ''{{lang|la|botulus}}'' рагӀудаса, жиндир магӀнаги ''цӀурабакь'' абун бугеб.{{TOC limit}}

== ГӀаламатал ва симптомал ==

=== Лъималалъул ботулизм ===

=== ЗахӀмалъаби ===

== ГӀилла ==

=== Бакьал колонизатин ===

=== Квен-тех ===

=== Ругъун ===

=== ХӀухьел цӀай ===

=== Инъекция ===

== Механизм ==

== Диагноз ==

== Профилактика ==

=== Вакцина ===

== Сахлъизаби ==

=== Антитоксин ===

== Прогноз ==

== Эпидемиология ==

=== Цолъараб Къиралал ===

=== Цолъарал Штатал ===

=== Китай ===

=== Украина ===

=== Вьетнам ===

== Ботулизм бахунел цогидал навгӀал ==

== МугъчӀваял ==
{{reflist}}

== ТӀадеги цӀалиялъе ==
* {{cite journal |vauthors=Rao AK, Sobel J, Chatham-Stephens K, Luquez C |title=Clinical Guidelines for Diagnosis and Treatment of Botulism, 2021 |journal=MMWR Recomm Rep |volume=70 |issue=2 |pages=1–30 |date=May 2021 |pmid=33956777 |pmc=8112830 |doi=10.15585/mmwr.rr7002a1 |doi-access=free |url=https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/70/rr/pdfs/rr7002a1-H.pdf }}

== КъватӀисел регӀелал ==
{{offline|med}}
* [https://www.cdc.gov/ncidod/dbmd/diseaseinfo/files/botulism.PDF Botulism in the United States, 1889–1996. Handbook for Epidemiologists, Clinicians and Laboratory Technicians. Centers for Disease Control and Prevention. National Center for Infectious Diseases, Division of Bacterial and Mycotic Diseases 1998.]
* [http://www.nhs.uk/conditions/Botulism/Pages/Introduction.aspx NHS choices]
* [http://emergency.cdc.gov/agent/Botulism/clinicians/control.asp CDC Botulism: Control Measures Overview for Clinicians]
* [http://ic.ucsc.edu/~flegal/etox80e/SpecTopics/botulism.html University of California, Santa Cruz Environmental toxicology – Botulism] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190107025218/https://www.lt.ucsc.edu/ic-redirect.php?~flegal%2Fmigrated%2Fetox80e%2FSpecTopics%2Fbotulism.html |date=2019-01-07 }}
* [https://www.cdc.gov/nczved/divisions/dfbmd/diseases/botulism/ CDC Botulism FAQ]
* [https://www.fda.gov/Food/FoodborneIllnessContaminants/CausesOfIllnessBadBugBook/ucm070000.htm FDA Clostridium botulinum ''Bad Bug Book'']
* [http://www.nwhc.usgs.gov/disease_information/avian_botulism/ USGS Avian Botulism] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181020055121/https://www.nwhc.usgs.gov/disease_information/avian_botulism/ |date=2018-10-20 }}

{{Medical resources| DiseasesDB = 2811
| ICD10 = {{ICD10|A|05|1|a|00}}
| ICD9 = {{ICD9|005.1}},{{ICD9|040.41}},{{ICD9|040.42}}
| ICDO =
| OMIM =
| MedlinePlus = 000598
| eMedicineSubj =article
| eMedicineTopic =213311
| MeshID =D001906
}}
{{Грам-позитивиял бактериалиял унтаби}}
{{ГӀанкӀу}}
{{Consumer Food Safety}}
{{Authority control}}

[[Категория:Ботулизм| ]]
[[Категория:Биологияб ярагъ]]
[[Категория:Стулалъул тесталдалъун диагностика гьабулел чорхол хӀалал]]
[[Категория:Кванидаса кколел унтаби]]
[[Категория:Мионевралияб юнкция ва невромускулариял унтаби]]
[[Категория:Рукъалъул хӀанчӀчӀазул унтаби]]
[[Категория:Wikipedia infectious disease articles ready to translate]]
[[Категория:Wikipedia medicine articles ready to translate]]