Yalta konfransı üçün mənbəyə bax

{{Konfrans
 | Başlıq           = Yalta konfransı
 | Başlıq1          = {{Dil-en|Yalta Conference}}
 | Başlıq2          = Krım konfransı
 | Şəkil            = Yalta summit 1945 with Churchill, Roosevelt, Stalin.jpg
 | Eni              = 250
 | Şəkilaltı yazı   = [[Uinston Çörçill|Çörçil]], [[Franklin Ruzvelt|Ruzvelt]], [[İosif Stalin|Stalin]] [[Yalta]]da – [[fevral]] [[1945]]-ci il.
 | Tarix            = {{s|[[4 fevral|4]]— [[11 fevral]] [[1945]]-ci il}}
 | Ölkə             = SSRİ
 | Yer              = Livadiya sarayı
 | Yer1             = Yalta
 | İştirakçılar     = {{Flaqifikasiya|SSRİ}}<br />{{Flaqifikasiya|ABŞ}}<br />{{Flaqifikasiya|Böyük Britaniya}}
 | Məsələlər        = Müharibədən sonra Almaniyanın qurulması, dünyanın qalib dövlətlər tərəfindən gələcək bölünməsi
 | Nəticələr        = Müzakirə edilən məsələlər üzrə razılaşma 
 | Vaxta qədər      = Malta konfransı
 | Sonra            = San-Fransisko konfransı
 | Vikianbar        = Yalta conference
}}
'''Yalta (Krım) konfrası''' ({{Dil-en|Yalta Conference}}, {{Dil-ru|Ялтинская конференция}}) –  [[4 fevral|4]]–[[11 fevral]] [[1945]]-ci ildə [[Yalta]]nın [[Livadiya sarayı]]nda keçirilmiş [[İkinci Dünya müharibəsi]]nə dair konfrans.

== Konfransın qərarları ==
[[1945]]-ci ilin [[fevral]]ında [[Yalta]]da "[[Böyük üçlük|Böyük üçlüyün]]" dövlət başçılarının ([[Uinston Çörçill|Çörçill]], [[Franklin Ruzvelt|Ruzvelt]] və [[İosif Stalin|Stalin]]) yeni görüşü keçirildi. Krım konfransı adını almış bu konfransda qərara alındı ki, [[Üçüncü Reyx|Almaniya]] danışıqsız təslim olmalı və ərazisi işğal edilməlidir. [[SSRİ]], [[ABŞ]] və [[Böyük Britaniya]]dan başqa [[Fransa]]ya da işğal zonası verilməlidir. 

Almaniyadan təzminat alınmasının vacibliyi də qeyd olundu. Belə ki, konfrans qərara aldı ki, Almaniya 20 milyard dollar təzminat ödəməlidir və bunun da, 10 milyard dolları SSRİ-yə çatmalı idi. Konfransda [[SSRİ]] qərb sərhədlərinin tanınmasına nail oldu. Bununla yanaşı, [[SSRİ]] [[Almaniya]] ilə müharibə qurtarandan 2-3 ay sonra [[Yaponiya]]ya qarşı müharibəyə başlamaq barədə götürmüş olduğu öhdəliyə sadiq qaldı. [[İosif Stalin]] bunun müqabilində Cənubi Saxalin, [[Kuril adaları]], [[Mancuriya]]da Cənub-Şərqi [[Çin Xalq Respublikası|Çin]] dəmir yolu və Port-Arturun SSRİ-yə verilməsini tələb etdi. Konfransda '''''"Azad edilmiş Avropa haqqında bəyannamə"'''''də qeyd edildi ki, qitə xalqlarının arzularına uyğun demokratik təsisatlar qurmasına təminat veriləcəkdir. Konfransda gələcək [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]]nın iş qaydaları müəyyənləşdirildi. Yalta konfransının qərarlarının təsdiqi [[1945]]-ci ilin [[17 iyul]]-[[2 avqust]]da keçirilmiş [[Potsdam konfransı]]nın qərarları oldu.

== Həmçinin bax ==
*[[Potsdam konfransı]]
*[[İkinci dünya müharibəsi zamanı keçirilən konfransların siyahısı]]

== Xarici keçidlər ==

* [http://cgsc.contentdm.oclc.org/cdm/singleitem/collection/p4013coll8/id/3687 Minutes of the conference] Combined Arms Research Library
* [http://digital.library.wisc.edu/1711.dl/FRUS.FRUS1945 Foreign relations of the United States. Conferences at Malta and Yalta, 1945]
* [http://www.taiwandocuments.org/yalta.htm Protocol of proceedings of Crimea Conference]
* [http://www.militaryhistoryonline.com/wwii/articles/yalta.aspx MilitaryHistoryOnline Yalta Conference]
* [http://www.boston.com/news/globe/ideas/articles/2005/05/08/how_good_was_the_good_war?pg=full How good was the Good War?]
* [http://www.ena.lu?lang=2&doc=246 The Division of Europe] Online Documents Collection
* [http://www.fdrlibrary.marist.edu/psf/box32/t298x01.html Special German series 2. The Committee on Dismemberment of Germany] Allied discussions on the dismemberment of Germany into separate states, March 29, 1945. The committee was ordained at Yalta.
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4241863.stm Yalta casts its shadow 60 years on], [[BBC]], February 7, 2005
* Scientific conferences devoted Yalta [http://www.livadia-palace.crimea.com/publishing.htm 2004-2010;] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130522133112/http://www.livadia-palace.crimea.com/publishing.htm |date=2013-05-22 }} [http://krim-konference.at.ua/index/conference_yalta_45_13/0-5 Yalta-45|13]
* [http://edsitement.neh.gov/lesson-plan/sources-discord-1945-1946 EDSITEment lesson plan Sources of Discord, 1945-1946]
* [http://www.wix9ja.com/news/globe/ideas/articles/2005/05/08/how_good_was_the_good_war?pg=full How good was the Good War?]

{{İosif Stalin |vəziyyət=collapsed}}

[[Kateqoriya:Konfranslar]]
[[Kateqoriya:İkinci Dünya müharibəsi]]
[[Kateqoriya:Avropa tarixi]]
[[Kateqoriya:1945-ci ildə SSRİ]]
[[Kateqoriya:SSRİ-nin xarici siyasəti]]
[[Kateqoriya:Birləşmiş Krallığın xarici siyasəti]]
[[Kateqoriya:ABŞ-nin xarici siyasəti]]
[[Kateqoriya:Birləşmiş Krallıq–SSRİ münasibətləri]]
[[Kateqoriya:ABŞ–SSRİ münasibətləri]]