BMP-1: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
KaraBakh (müzakirə | töhfələr)
1.386 redaktə
Yeni səhifə: {{Silah məlumat qutusu |adı= BMP-1 |şəkil= Soviet BMP-1 IFV.JPEG |izah= Sovet Ordusuna aid BMP-1. |mənşəyi= SSRİ |növü= Piyadanın döyüş maşını <!--İst...
 
k təmir
 
(9 istifadəçi tərəfindən edilmiş 15 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
{{digər məna|BMP}}
{{Silah məlumat qutusu
{{Silah
|adı= BMP-1
|adı= BMP-1
|şəkil= Soviet BMP-1 IFV.JPEG
|şəkil= Soviet BMP-1 IFV.JPEG
Sətir 6: Sətir 7:
|növü= [[Piyadanın döyüş maşını]]
|növü= [[Piyadanın döyüş maşını]]
<!--İstismar tarixçəsi-->
<!--İstismar tarixçəsi-->
|istismar= 1966-davam edir
|istismar= [[1966]]-davam edir
|istifadə_edən_ölkə(lər)=
|istifadə_edən_ölkə(lər)= [[SSRİ]], [[Rusiya]], [[Polşa]], [[Misir]], [[Monqolustan]], [[Suriya]], [[Çin]], [[Əfqanıstan]], [[Hindistan]], [[İraq]].
|istifadə_edildiyi_müharibə(lər)= [[Qarabağ müharibəsi]] (1988-1994)
|istifadə_edildiyi_müharibə(lər)= [[Qarabağ müharibəsi]] ([[1988]]-[[1994]])<br/>[[İran-İraq müharibəsi]] ([[1980]]-[[1988]]) və s.
[[İran-İraq müharibəsi]] (1980-1988) və s.
<!--İstehsal tarixçəsi-->
<!--İstehsal tarixçəsi-->
|konstruktor= Pavel İsakov
|konstruktor= Pavel İsakov
|konstruksiya_tarixi= 1961-1965
|konstruksiya_tarixi= [[1961]]-[[1965]]
|istehsalçı= KMZ (SSRİ)
|istehsalçı= KMZ ([[SSRİ]])
ExcaliburArmy ([[Çexoslovakiya]])
ExcaliburArmy ([[Çexoslovakiya]])
|istehsal_tarixi= 1966-1982 (SSRİ)
|istehsal_tarixi= [[1966]]-[[1982]] (SSRİ)
|cəmi_istehsal= 20,000-dən çox (SSRİ)<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.militaryparitet.com/nomen/russia/bron/bbm/data/ic_nomenrussiabronbbm/10 |access-date=2017-04-24 |archive-date=2009-12-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091211223114/http://www.militaryparitet.com/nomen/russia/bron/bbm/data/ic_nomenrussiabronbbm/10 |url-status=live }}</ref><br/>3,000-dən çox ([[Çin]])<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.deagel.com/Armored-Vehicles/BMP-1_a000749001.aspx |access-date=2017-04-24 |archive-date=2018-09-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180926143411/http://www.deagel.com/Armored-Vehicles/BMP-1_a000749001.aspx |url-status=live }}</ref><br/>18,000 (Çexoslovakiya)<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.mocr.army.cz/informacni-servis/zpravodajstvi/ceskoslovensko-v-minulosti-vyvezlo-35-000-tanku-a-obrnencu--vyplyva-z-knihy-o-cs--tankovych-silach--73826/ |access-date=2017-04-24 |archive-date=2018-06-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180621145638/http://www.mocr.army.cz/informacni-servis/zpravodajstvi/ceskoslovensko-v-minulosti-vyvezlo-35-000-tanku-a-obrnencu--vyplyva-z-knihy-o-cs--tankovych-silach--73826/ |url-status=live }}</ref><br/>800 ([[Hindistan]])<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.globalsecurity.org/military/world/india/army-equipment.htm |access-date=2017-04-24 |archive-date=2008-09-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080917004716/http://www.globalsecurity.org/military/world/india/army-equipment.htm |url-status=live }}</ref>
|cəmi_istehsal= 20,000-dən çox (SSRİ)<ref>http://www.militaryparitet.com/nomen/russia/bron/bbm/data/ic_nomenrussiabronbbm/10</ref>
3,000-dən çox (Çin)<ref>http://www.deagel.com/Armored-Vehicles/BMP-1_a000749001.aspx</ref>
18,000 (Çexoslovakiya)<ref>http://www.mocr.army.cz/informacni-servis/zpravodajstvi/ceskoslovensko-v-minulosti-vyvezlo-35-000-tanku-a-obrnencu--vyplyva-z-knihy-o-cs--tankovych-silach--73826/</ref>
800 (Hindistan)<ref>http://www.globalsecurity.org/military/world/india/army-equipment.htm</ref>
|variantları= BMP-1, BMP-2, MLI-84, Boragh və digərləri
|variantları= BMP-1, BMP-2, MLI-84, Boragh və digərləri
<!--Ümumi xüsusiyyətləri-->
<!--Ümumi xüsusiyyətləri-->
Sətir 40: Sətir 37:
|maksimum_məsafə= 600 km
|maksimum_məsafə= 600 km
|sürəti= 65 km/s (yolda)
|sürəti= 65 km/s (yolda)
45 km/s (yoldan kənarda)
45 km/s (yolsuzluq şəraitində)
7-8 km/s (suda)
7-8 km/s (suda)
}}
}}

'''BMP-1''' ([[Rus dili|rus]]: Боевая Машина Пехоты 1; БМП-1) [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet]] istehsalı [[piyadanın döyüş maşını]]dır. Bu texnika [[SSRİ]]-nin ilk dəfə geniş şəkildə istehsal olunmuş piyadanın döyüş maşınıdır. [[NATO]] tərəfindən M-1967, BMP və BMP-76B də adlandırılır.

BMP-1 ilk dəfə [[1973]]-cü ildə [[Yom Kippur müharibəsi]] zamanı sınaqdan çıxmışdır. Həmin müharibə zamanı bu texnika [[Misir]] və [[Suriya]] tərəfindən istifadə edilmişdir. Bu müharibədən və [[Əfqanıstan müharibəsi (1979-1989)|Əfqanıstan müharibəsi]]nin səhvlərindən nəticə çıxarılaraq daha inkişaf etdirilmiş döyüş keyfiyyətləri olan [[BMP-2]] hazırlanır və [[1980]]-ci ilin [[avqust]] ayında xidmətə qəbul olunur.

[[1987]]-ci ildə isə tamamilə dəyişdirilmiş dizayna və yeni silah sisteminə malik [[BMP-3]] [[Sovet Ordusu]]nda silahlanmaya qəbul olunur.

== Qoruma ==
BMP-1 ön tərəfdən 12,7&nbsp;mm pulemyot atəşindən demək olar ki, tamamilə qorunur, digər hissələrin zirehi isə yalnız 7,62&nbsp;mm-lik pulemyot mərmilərindən qoruyur. BMP-1 zireh qorunmasının həm güclü, həm də zəif cəhətləri mövcuddur: əsas silah olan topun yuvasında maksimum zireh qalınlığı 33&nbsp;mm-dir, bu isə tank və zenit silahlarından demək olar ki, qorumanı təmin etmir.

Təyyarə topları və 12,7&nbsp;mm pulemyot silahları 1&nbsp;km məsafədən 6&nbsp;mm qalınlığında olan BMP korpusunun damına nüfuz edə bilir. Digər tərəfdən isə daha əvvəllər güclü mühərriklə 13 tonluq yüngül çəki ilə istənilən ərazidə BMP-1 maşınlarına yüksək hərəkətlilik qabiliyyəti verirdi ki, bu da ona düşmən atəşindən qismən yayınmağa və zireh zəifliyini müəyyən qədər kompensasiya etməyə imkan verir. Müasir ümumqoşun döyüşündə isə bunlar artıq istisnadır və BMP-1 maşınının sağ qalma ehtimalı çox aşağıdır.

== Hərəkətlilik ==
BMP-1 yaxşı hərəkətlilik və manevr qabiliyyətinə malikdir. Mühərrikin gücü 300 a/g, kütləsi 13 ton, hər ton kütləyə görə xüsusi kütləsi 23 a/g, maksimum sürəti irəliyə 65&nbsp;km/saat, geriyə isə 10&nbsp;km/saatdır.

== Həmçinin bax ==
* [[Piyadanın döyüş maşını]]
* [[Sovet ordusu]]
* [[BMP-2]]
* [[BMP-3]]
* [[Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri]]
* [[Azərbaycan Quru Qoşunları]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{Vikianbar kateqoriyası|BMP-1}}

[[Kateqoriya:Hərb]]
[[Kateqoriya:SSRİ-nin hərbi texnikası]]

Səhifəsinin 12:40, 18 dekabr 2023 tarixinə olan son versiyası

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: BMP.
BMP-1
Sovet Ordusuna aid BMP-1.
Sovet Ordusuna aid BMP-1.
Tipi Piyadanın döyüş maşını
Ölkə
İstismar tarixçəsi
İstismar illəri 1966-davam edir
İstismara başlanması 1966
İstifadə edilən döyüşlər Qarabağ müharibəsi (1988-1994)
İran-İraq müharibəsi (1980-1988) və s.
İstehsal tarixçəsi
Konstruktor Pavel İsakov
Konstruksiya tarixi 1961-1965
İstehsalçı

KMZ (SSRİ)

ExcaliburArmy (Çexoslovakiya)
İstehsal illəri 1966-1982 (SSRİ)
İstehsal sayı 20,000-dən çox (SSRİ)[1]
3,000-dən çox (Çin)[2]
18,000 (Çexoslovakiya)[3]
800 (Hindistan)[4]
Variantları BMP-1, BMP-2, MLI-84, Boragh və digərləri
Xüsusiyyətləri
Ağırlığı 13.2 ton
Zireh 6-33 mm
Sürət

65 km/s (yolda) 45 km/s (yolsuzluq şəraitində)

7-8 km/s (suda)
Güc nisbəti 22.7 AG/ton (17 kVt/ton)
Əsas silah

73 mm 2A28 Qrom yarı-avtomatik top;

9M14 Malyutka TƏİR
Köməkçi silah 7.62 PKT pulemyotu
Uzunluğu 6.735 metr
Eni 2.94 m
Hündürlüyü 2.068 m
Ekipaj 3 (komandir, sürücü-mexanik, atıcı) + 8 nəfər
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

BMP-1 (rus: Боевая Машина Пехоты 1; БМП-1) Sovet istehsalı piyadanın döyüş maşınıdır. Bu texnika SSRİ-nin ilk dəfə geniş şəkildə istehsal olunmuş piyadanın döyüş maşınıdır. NATO tərəfindən M-1967, BMP və BMP-76B də adlandırılır.

BMP-1 ilk dəfə 1973-cü ildə Yom Kippur müharibəsi zamanı sınaqdan çıxmışdır. Həmin müharibə zamanı bu texnika Misir və Suriya tərəfindən istifadə edilmişdir. Bu müharibədən və Əfqanıstan müharibəsinin səhvlərindən nəticə çıxarılaraq daha inkişaf etdirilmiş döyüş keyfiyyətləri olan BMP-2 hazırlanır və 1980-ci ilin avqust ayında xidmətə qəbul olunur.

1987-ci ildə isə tamamilə dəyişdirilmiş dizayna və yeni silah sisteminə malik BMP-3 Sovet Ordusunda silahlanmaya qəbul olunur.

Qoruma

[redaktə | mənbəni redaktə et]

BMP-1 ön tərəfdən 12,7 mm pulemyot atəşindən demək olar ki, tamamilə qorunur, digər hissələrin zirehi isə yalnız 7,62 mm-lik pulemyot mərmilərindən qoruyur. BMP-1 zireh qorunmasının həm güclü, həm də zəif cəhətləri mövcuddur: əsas silah olan topun yuvasında maksimum zireh qalınlığı 33 mm-dir, bu isə tank və zenit silahlarından demək olar ki, qorumanı təmin etmir.

Təyyarə topları və 12,7 mm pulemyot silahları 1 km məsafədən 6 mm qalınlığında olan BMP korpusunun damına nüfuz edə bilir. Digər tərəfdən isə daha əvvəllər güclü mühərriklə 13 tonluq yüngül çəki ilə istənilən ərazidə BMP-1 maşınlarına yüksək hərəkətlilik qabiliyyəti verirdi ki, bu da ona düşmən atəşindən qismən yayınmağa və zireh zəifliyini müəyyən qədər kompensasiya etməyə imkan verir. Müasir ümumqoşun döyüşündə isə bunlar artıq istisnadır və BMP-1 maşınının sağ qalma ehtimalı çox aşağıdır.

Hərəkətlilik

[redaktə | mənbəni redaktə et]

BMP-1 yaxşı hərəkətlilik və manevr qabiliyyətinə malikdir. Mühərrikin gücü 300 a/g, kütləsi 13 ton, hər ton kütləyə görə xüsusi kütləsi 23 a/g, maksimum sürəti irəliyə 65 km/saat, geriyə isə 10 km/saatdır.

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2009-12-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-24.
  2. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2018-09-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-24.
  3. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2018-06-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-24.
  4. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2008-09-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-24.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda BMP-1 ilə əlaqəli mediafayllar var.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=BMP-1&oldid=7365956"