Veb savadlılığı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Çap versiyası artıq dəstəklənmir və render xətaları ola bilər. Zəhmət olmasa, brauzerinizi yeniləyin və əvəzinə standart brauzer çap funksiyasından istifadə edin.

Veb savadlılığı — internetdə oxumaq, yazmaq və iştirakçılıq etmək üçün lazım olan bacarıq və səriştələr toplusu.[1] Bu, "həm məzmun, həm də fəaliyyət" kimi təsvir edilmişdir. Yəni, veb istifadəçiləri yalnız veb haqqında deyil, həm də öz veb-saytlarını necə yaratmağı öyrənməlidirlər.[2]

Konsepsiya tarixi

1990-cı illərin ikinci yarısında savadlılıq üzrə tədqiqatçılar çap olunmuş mətnlə ekranlı şəbəkəyə qoşulmuş cihazlar arasındakı fərqləri araşdırmağa başlamışdılar. Bu tədqiqat əsasən iki sahəyə yönəldilmişdir: ümumdünya hörümçək torunda tapıla bilən məlumatın etibarlılığı[3] və hipermətnlərin "oxumaq" və "yazmaq" arasında yaratdığı fərq.[4] Bu bacarıqlar informasiya savadlılığının təriflərinə daxil edilmiş və 1999-cu ildə SCONUL vəzifə sənədinə daxil edilmişdir.[5] Bu sənəd sonuncu dəfə 2011-ci ildə yenilənmiş "Məlumat savadlılığının 7 sütunu" olmuşdur.[6]

Veb savadlılığı xəritəsi

Veb savadlılığı xəritəsi v1.1.0

"Mozilla Foundation" internetdə açıqlığı, innovasiyanı və iştirakçılığı təşviq edən qeyri-kommersiya təşkilatıdır. Bu, rəsmi və qeyri-rəsmi təhsildən, eləcə də sənayedən olan maraqlı tərəflər icması ilə məsləhətləşərək veb savadlılığı xəritəsi[1] yaratmışdır.[7] Veb savadlılığı "internetdə oxumaq, yazmaq və iştirakçılıq etmək üçün lazım olan bacarıq və səriştələr" kimi təsvir edilir.[1] 2013-cü ilin əvvəlində veb savadlılığı "standartı" adlanan layihə üzərində iş başlamışdır. 1.0 versiyası həmin ilin sonunda "Mozilla" Festivalında təqdim edilmişdir.[8] Layihənin inkişaf prosesində "standart"ın problemli olduğu və "Mozilla" icmasının əldə etməyə çalışdığı şeylərin etikasına zidd olduğu görülmüşdür.[9]

"Mozilla" icması 2015-ci ilin mart ayının sonunda veb savadlılıq xəritəsinin 1.5 versiyasını yekunlaşdırmışdır.[10] Burada səriştələr qatında kiçik dəyişiklikləri və onların ehtiva etdiyi bacarıqların hərtərəfli nəzərdən keçirilməsi nəzərdə tutulur.[11]

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. ↑ 1 2 3 "Mozilla Web Literacy Map v1.1.0". 2015-02-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-31.
  2. ↑ Davidson, C.N. & Surman, M. "Why Web Literacy Should Be Part of Every Education" Arxivləşdirilib 2016-12-01 at the Wayback Machine, Fast Company. Retrieved 2 February 2015.
  3. ↑ Detweiler, M. C., Hess, S. M., & Peck, A. C. (1996, October). Acquiring User-Centered Design Skills by Designing and Evaluating World Wide Web Pages. In Proceedings of the Human Factors and Ergonomics Society Annual Meeting (Vol. 40, No. 8, pp. 459-462). SAGE Publications
  4. ↑ Snyder, I., & Joyce, M. (Eds.). (1998). Page to screen: Taking literacy into the electronic era. Psychology Press.
  5. ↑ SCONUL Advisory Committee on Information Literacy (1999) Information skills in higher education: a SCONUL position paper. Prepared by the Information Skills Task Force, on behalf of SCONUL.
  6. ↑ SCONUL. (2011). 7 Pillars of Information Literacy Core Model Arxivləşdirilib 2023-04-23 at the Wayback Machine. Retrieved 12 February 2015.
  7. ↑ Belshaw, D.A.J. & Smith, K.L. "Why Mozilla cares about Web Literacy" Arxivləşdirilib 2023-03-29 at the Wayback Machine. Retrieved 2 February 2015.
  8. ↑ Web Literacy Standard 1.0 from Mozilla Arxivləşdirilib 2015-02-12 at the Wayback Machine. BoingBoing. Retrieved 12 February 2015.
  9. ↑ The Web Literacy Standard is dead (long live the Web Literacy Map!) Arxivləşdirilib 2015-02-12 at the Wayback Machine. Doug Belshaw's blog. Retrieved 12 February 2015.
  10. ↑ Building version 1.5 of Mozilla’s Web Literacy Map Arxivləşdirilib 2015-02-12 at the Wayback Machine. Mozilla Webmaker blog. Retrieved 12 February 2015.
  11. ↑ Help us redefine the skills underpinning three Web Literacy Map competencies! Arxivləşdirilib 2020-11-08 at the Wayback Machine. Literaci.es. Retrieved 12 February 2015.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Veb_savadlılığı&oldid=7380513"