Uzunayaq ssink

Uzunayaq ssink
Elmi təsnifat
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Uzunayaq ssink
Beynəlxalq elmi adı
Eumeces schneideri François Marie Daudin, 1802
Şəkil axtarışı ITIS   1182571 NCBI   273655

Uzunayaq ssink və ya Şneyder kərtənkələsi (lat. Eumeces schneideri) — Uzunayaqlar fəsiləsinə Uzunayaq ssink cinsinə aid kərtənkələ növüdür. Növün latın adı alman naturalisti Yohan Qotlob Şneyderin şərəfin adlandırılıb.

Xariçi görünüşü

İri kərtənkələ olaraq bədəni uzunluğu erkək fərdlərdə 165 mm-ə, dişilərdə 155 mm-ə çatır. Çəkisi 90 q-dır. Bədəni hamar pulcuqlarla örtülüdür. Bədəni üst tərəfdən qəhvəyi, qəhvəyi-boz və ya zeytunu-boz rəngdə olur. Bədənin yanları ilə narıncı, çəhrayı-qırmızı və ya qırmızı rəngli zolaq uzanır. Xalları olmayan, eynirəngli fərdlərə də rast gəlinir Qarın tərəfinin rəngi sarı və ya ağ olur.

Həyat tərzi

Onlar əsasən ön dağıq və yüksək dağlıq ərazilərdə yayılmışdır. Onlar çatların və gəmiriçilərin yuvalarında yerləşirlər. Bəzən bu yuvaların dərinliyi 60–200 sm təşkil edir. Qışlamadan aprel-may ayları qayıdır. Cücülər, hörümçəklər və giləmeyvələrlə qidalanır. Yumurtaların sayı 5–9 arası (1,5 sm) dəyişir. İyul — avqust ayları yumuta qoyurlar.

Yayılması

Bu növə Şimali Afrikadan, Ön Asiya və Cənubi Asiyaya qədər olan ərazilərdə rast gəlmək olar. Onlara bəzi hallarda Şərqi Cənubi Qafqaz və Orta Asiyanın cənub rayonlarında rast gəlinir. Azərbaycanda lat. Eumeces schneideri princeps (Eichwald, 1839) yarımnövü yayılıb. Antropogen landşaftlarda da qeydə alınır.

Ədəbiyyat

• Azərbaycanın heyvanlar aləmi. III cild, Onurğalılar, Elm nəşriyyatı, 2004, 619 səh.
• Cəfərova S. Q., Əhmədov S. B., Bünyatova S. N., Əsgərova S. Ə. Azərbaycanda yayılan suda-quruda yaşayanların və sürünənlərin təyinedicisi, ADTU nəşriyyatı, Bakı, 2013.

Xarici keçidlər

• The Reptile Database  (ing.)
• Uzunayaq ssink