Прагляд крыніцы для Кніга прарока Ераміі

{{Кнігі Старога Запавету}}
[[Файл:Book of Jeremiah Chapter 38-2 (Bible Illustrations by Sweet Media).jpg|значак|зьлева|Ілюстрацыя да 38 разьдзелу кнігі Ераміі]]
'''Кні́га праро́ка Ерамі́і''' ({{Мова-he|ספר ירמיהו}} — ''Сэфэр Ірмеяху'') — 24-я кніга [[Біблійны канон|кананічнага]] [[Стары Запавет|Старога Запавету]], трынаццатая частка [[Танах]]у. У [[Нэвіім|пазьнейшых прароках]] знаходзіцца паміж [[Кніга прарока Ісаі|кнігамі Ісаі]] ды [[Кніга прарока Езэкііля|Езэкііля]]. Напісаная [[прарок]]ам [[Ерамія]]м (Ірміяху) прыкладна ў [[VI стагодзьдзе да н. э.|VI стагодзьдзі да н. э.]]. Ахоплівае пэрыяд ад 647 да 580 да н. э. — часы валадараньня цара [[Ёсія|Ёсіі]] і захопу [[Юдэйскае царства|Юдэі]] [[Бабілён]]ам.

Гэта найбольшая з [[Нэвіім|прарочых кнігаў]] Старога Запавету, складаецца з 52 разьдзелаў. Кніга напісаная складанай і паэтычнай [[Іўрыт|гэбрайскай мовай]], за выняткам вершу 10:11, які напісаны [[Арамэйская мова|па-арамэйску]].

== Аўтарства ==
Прарок Ерамія жыў у эпоху заняпаду [[Юдэйскае царства|Юдэйскага царства]]. Ягоная зямля стала арэнаю барацьбы дзьвюх «звышдзяржаваў» старажытнага сьвету — [[Эгіпет|Эгіпту]] і [[Бабілён]]у, што прыйшоў на зьмену [[Асырыя|Асырыі]]. Апошнія цары Юдэі, а разам зь імі і ўвесь народ, становяцца закладнікамі гэтае барацьбы. Цар Ёсія быў забіты эгіпцянамі; ягоны сын, цар [[Ёахаз]], быў вывезены ў Эгіпет; унук Ёсіі, цар [[Ёакім]], быў вывезены ў Бабілён; пасьля туды ж вывезены і малодшы сын Ёсіі, цар [[Сэдэкія]].

У 586 (або 587) да н. э. Ерусалім і храм дашчэнту зруйнаваныя войсками [[Навухаданосар]]а, дзяржава зьнішчаная. Ерамія выпраўляецца ў выгнаньне ў [[Эгіпет]]. Праўдападобна, падчас перабываньня там ён напісаў 37—44 разьдзелы кнігі.

Кніга Ераміі рэдагавалася другазаконьнікамі ці аўтарамі [[Паўтораны закон|Паўторанага закону]], якія прасоўвалі рэлігійную рэформу<ref>Coogan, M. A Brief Introduction to the Old Testament: The Hebrew Bible in its Context. Oxford University Press: Oxford, 2009. p.300.</ref>. Гэта заўважна ў паралельным выкарыстаньні мовы ў Другазаконьні і кнізе Ераміі<ref>Hyatt, JP. Jeremiah and Deuteronomy. Journal of Near Eastern Studies. Vol. 1, No. 2 (Apr., 1942), pp. 156—173</ref>. Так, у Ер. 11:4 і Друг. 4:20 выкарыстаная мэтафара жалезнае печы. Аднак невядома, ці быў Ерамія прыхільнікамі другазаконьніцкай школы, бо ён нідзе ня згадвае ані Паўтораны закон, ані рэлігійную рэформу Ёсіі<ref>Holt, EK. The Chicken and the egg -or was Jeremiah a Member of the Deuteronomist Party? ''[[Journal for the Study of the Old Testament]]'' Vol.44. pp109-122. (1989)</ref>.

== Зьмест ==
Кніга ўмоўна можа быць падзеленая на 6 частак<ref>Coogan, M. A Brief Introduction to the Old Testament: The Hebrew Bible in its Context. Oxford University Press: Oxford, 2009. p299.</ref>, у якіх стылі тэксту мяняюцца ад паэтычнага праз апавядальны да біяграфічнага<ref>Robert Davidson «Jeremiah, The Book of» The Oxford Companion to the Bible. Bruce M. Metzger and Michael D. Coogan, eds. Oxford University Press Inc. 1993. Oxford Reference Online. Oxford University Press. Northwestern University. 20 October 2010 [http://www.oxfordreference.com.turing.library.northwestern.edu/views/ENTRY.html?subview=Main&entry=t120.e0371]</ref>. Часткі:

* Разьдзелы 1—25 — сутнасьць Ераміінага пасланьня
* Разьдзелы 26—29 — біяграфічныя зьвесткі і стасункі зь іншымі прарокамі
* Разьдзелы 30—33 — Божае абяцаньне аднаўленьня, у тым ліку заключэньне «новага запавету», што ёсьць магчымай адсылкай да [[Хрысьціянства|хрысьціянскага]] [[Новы Запавет|Новага Запавету]]
* Разьдзелы 34—45 — збольшага стасункі з [[Сэдэкія]]м і падзеньне [[Ерусалім]]у
* Разьдзелы 46—51 — Боскае пакараньне народам вакол Ізраілю
* Разьдзел 52 — дадатак, які пераказвае [[Чацьвертая кніга Царстваў|2-ю кнігу Цароў]] 24:18—25:30)

Галоўныя [[мэсія]]нскія прароцтвы знаходзяцца ў наступных фрагмэнтах: 23:1-8; 31:31-40 і 33:14-26.

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons‎}}
* [http://knihi.com/none/Biblija.html#chapter771 Кніга прарока Ераміі] ў перакладзе [[Васіль Сёмуха|Васіля Сёмухі]]

[[Катэгорыя:Кнігі Старога Запавету]]
[[Катэгорыя:Нэвіім]]
[[Катэгорыя:Ерамія]]