Пётр Аляксеевіч Крапоткін: Розніца паміж версіямі

| Фота = KropotkinAtelier Nadar - Pierre Kropotkine.jpg

Князь '''Пётр Аляксеевіч Крапоткін''' ({{lang-ru|Пётр Алеексеевич Кропоткин}}; (27 лістапада ([[9 снежня]]) [[1842]], [[{{МН|Масква]] ||}} — {{ДС|8|2|1921}}, {{МС|Дзмітраў||}})  — рускі [[рэвалюцыянер]], тэарэтык [[анархізм]]у, [[географ]], [[гісторык]], [[літаратар]].

Нарадзіўся 27 лістапада ([[9 снежня]]) [[1842]]. Яго бацька, генерал князь Аляксей Пятровіч Крапоткін (1805-18711805—1871), паходзіў, з малодшай галіны князёў Смаленска, з'яўляўсяз’яўляўся багатым памешчыкам. Яго маці, Кацярына Мікалаеўна, дачка генерала Мікалая Сямёнавіч Сулімы (1777-18401777—1840), героя [[Напалеонаўскія войны|напалеонаўскіх войнаў]].

Сярэднюю адукацыю атрымаў у 1-й Маскоўскай гімназіі, скончыў з адзнакай ПажскіПажаскі корпус (1862 год), быў пазначаны ў афіцэры. Пасля заканчэння ПажскагаПажаскага корпуса, добраахвотна выбраў вайсковую службу ў Сібіры ў казачых частках, што з пункту гледжання прыдворных чыноў выглядала па-дурному. [[8 кастрычніка]] [[1862]] ггода 19-гадовы Пётр быў прызначаны ў [[Чыта|Чыту]] ў чыне есаула чыноўнікам па асобых даручэннях пры выконваючывыконваючым абавязкі губернатара Забайкальскай вобласці [[генерал-маёр]]ы Баляславе Казіміравічы КукелеКукелі.

Удзельнічаў у камісіях - — па падрыхтоўцы праекта рэформ турмаў і сістэм спасылкіссылкі, а таксама над складаннем праекта гарадскога самакіравання, аднак неўзабаве быў расчараваны існуючым кіраўніцкім апаратам і страціў цікавасць да ідэі рэфармісцкага пераўтварэння.

[[21 сакавіка]] [[1874]] года 31-гадовы Пётр Крапоткін зрабіў сенсацыйны даклад у Геаграфічным таварыстве аб існаванні ў недалёкім мінулым [[Ледавіковы перыяд|ледавіковай эпохі]]. А наНа наступны дзень ён быў арыштаваны за прыналежнасць да таемнага рэвалюцыйнага кружкугуртка і заключаны ў [[Петрапаўлаўская крэпасць|Петрапаўлаўскую крэпасць]].

Значнасць зробленага вучоным у навуцы была настолькі вялікая, што яму, па асабістым распараджэнні [[Аляксандр II, (імператар расійскі)|Аляксандра II]], былі прадастаўлены пяро, папера і магчымасць працаваць у турме, дзе ім была напісана праца "«Даследаванні аб ледавіковым перыядзе"», якая абгрунтоўвае ледавіковую тэорыю - — адну з найважнейшых у навуках аб Зямлі.

Неўзабаве Крапоткін пакінуў Расійскую імперыю, прабраўшыся праз Фінляндыю, Швецыю і Нарвегію, з Хрысціяніі адплыў у [[Горад Кінгстан-апан-Хал|Гуль (Англія)]]. Пакідаючы Расію, Крапоткін спадзяваўся праз некалькі месяцаў, калі актыўныя пошукі будуць спыненыя, вярнуцца пад іншым імем. Спачатку ён прыбыў у [[Вялікабрытанія|Вялікабрытанію]], дзе знаходзіўся нядоўга. Рэвалюцыйныя інтарэсы клікалі яго ў [[Швейцарыя|Швейцарыю]], і, як толькі гэта стала магчымым (у студзені [[1877]]), ён выехаў з [[Лондан]]а.

[[18 сакавіка]] [[1877]] года, у шостую гадавіну [[Парыжская камуна|Парыжскай камуны]], разам з іншымі членамі Юрскага федэрацыі прыняў удзел у дэманстрацыі, якая адбылася ў [[Горад Берн|Берне]]е.

У [[1881|1881]] годзе]] швейцарскі ўрад, па прапанове ўрада [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], прадпісалапрадпісаў Крапоткіну, як небяспечнаму рэвалюцыянеру, пакінуць межы краіны. Крапоткін пераехаў у [[Францыя|Францыю]].

[[22 снежня]] [[1882|1882 г]] года Крапоткін разам з ліёнскімі анархістамі быў арыштаваны французскай паліцыяй па абвінавачванню ў арганізацыі выбухаў у [[Ліён]]е. У студзені [[1883]] у [[Ліён]]е адбыўся суд; пад ціскам урада [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] Пётр Аляксеевіч быў асуджаны да пяці год турэмнага зняволення па абвінавачванні «за прыналежнасць да Інтэрнацыяналу», якога да таго часу ўжо не існавала. У сярэдзіне студзеня [[1886|1886 г.]] года, дзякуючы пратэстам левых дэпутатаў і цэлага шэрагу грамадскіх дзеячаў, Крапоткін атрымаў свабоду. Увесну [[1886]] ён разам з сям'ёй перасяліўся ў [[Вялікабрытанія|Вялікабрытанію]], дзе пражываў аж да [[1917]] года.

У чэрвені [[1917]] года, пасля [[Лютаўская рэвалюцыя, Расія|Лютаўскай рэвалюцыі]], 74-гадовы Пётр Аляксеевіч Крапоткін вярнуўся ў Расію.

[[30 мая]] [[1917]] года ў 2 гадзіны 30 хвілін Крапоткін прыбыў на Фінляндскі вакзал у [[Горад Санкт-Пецярбург|Петраград]]. У зале яго чакалі ваенны міністр [[Аляксандр Фёдаравіч Керанскі|Аляксандр Керанскі]] і стары сябар Мікалай Чайкоўскі, які стаў пасля [[Лютаўская рэвалюцыя, Расія|Лютаўскай рэвалюцыі]] дэпутатам Петраградскага савета рабочых і салдацкіх дэпутатаў. Друк шырока адзначыла прыезд старога эмігранта. З нагоды вяртання Крапоткін атрымліваў віншаванні як ад прыватных асоб, так і ад грамадскіх і дзяржаўных арганізацый.

У пачатку [[1921]] года Крапоткін цяжка захварэў на [[Пнеўманія|запаленне лёгкіх]]. Пётр Аляксеевіч Крапоткін памёр у ноч на [[8 лютага|8 лютым]] [[1921]] года ва ўзросце 78 гадоў.

{{DEFAULTSORT:Крапоткін Пётр Аляксеевіч}}

[[Катэгорыя:Выпускнікі ПажскагаПажаскага корпуса]]

[[Катэгорыя:ПостаціГеографы расійскай геаграфііРасіі]]

[[Катэгорыя:ПостаціЖурналісты расійскайРасійскай журналістыкіімперыі]]

[[Катэгорыя:ПостаціГісторыкі брытанскай гістарыяграфііВялікабрытаніі]]

[[Катэгорыя:ПостаціЛітаратуразнаўцы брытанскага літаратуразнаўстваВялікабрытаніі]]

[[Катэгорыя:ПостаціФілосафы рускай філасофііРасіі]]

[[Катэгорыя:РускаяЭмігранты дарэвалюцыйнаяз эміграцыяРасійскай імперыі]]