Перайсці да зместу

Мары-Катрын д’Ануа

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Мары-Катрын д’Ануа
фр.: Marie-Catherine d’Aulnoy
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні фр.: Marie-Catherine Le Jumel de Barneville
Псеўданімы Madame D*** і Madame D****
Дата нараджэння 1652[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 14 студзеня 1705(1705-01-14)[2][3]
Месца смерці
Грамадзянства
Дзеці Marie-Anne d'Aulnoy[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці пісьменніца, гаспадыня літаратурнага салону, раманіст, збіральнік народных казак
Кірунак прэцыёзная літаратура[d]
Жанр паданне[d]
Мова твораў французская
Грамадская дзейнасць
Член у
Лагатып Вікікрыніц Творы ў Вікікрыніцах
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мары-Катрын д’Ануа (фр.: Marie-Catherine d'Aulnoy; 1651, Барневіль-ля-Бертран, Нармандыя, Францыя — 14 студзеня 1705, Парыж, Францыя) — французская арыстакратка, баранеса, пісьменніца, казачніца, аўтарка вядомых казак «Златавалоска» і «Прынц Маркасен»[6].

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Мары-Кэтрын Ле Жумель дэ Барневіль належыць да нарманскай дробнай шляхты. Яе бацька, саюзнік вялікіх сем’яў Нармандыі, доўгі час служыў у арміі Луі XIV і залічваў да сваіх сваякоў слынны род д’Эстутэвіляў[7].

Як было прынята ў той час, яе сям’я арганізавала шлюб, і 8 сакавіка 1666 года, ва ўзросце 15 або 16 гадоў, яна выйшла замуж за Франсуа дэ Ла Мота[8]. Больш чым на дваццаць гадоў старэйшы за яе, муж меў рэпутацыю п’яніцы і гулёны, збаёдаў большую частку іх уласнасці і пасагу жонкі. Ад яго ў баранесы было чацвёра дзяцей[9].

Праз тры гады, у 1669 годзе, вырашыўшы пазбавіцца ад ненавіснага мужа Мары-Катрын, яе маці і два суўдзельнікі скарысталіся падазрэннем у растраце мужа баранесы і адкрыта абвінавацілі яго ў абражанні маястату, злачынстве, якое каралася смяротным пакараннем у той час[8].

Але паводле пастановы суда барон быў вызвалены, а так званыя «сябры» яго жонкі былі прысуджаны да абезгалоўлівання за паклёп. Мадам д’Ануа выратавалі толькі неверагодныя абставіны — яна змагла ўцячы па таемнай лесвіцы і схавацца пад катафалкам у бажніцы[10].

Цягам пятнаццаці гадоў мадам д’Ануа знаходзілася ў вымушанай эміграцыі ў Еўропе[11]. У 1675 годзе жыла ў Англіі; у Францыю яна змагла вярнуцца толькі праз 10 гадоў, дзякуючы памілаванню Луі XIV для прыдворных асоб.

У 1690 годзе мадам д’Ануа адкрыла ўласны літаратурна-палітычны салён у Парыжы (салён знаходзіўся пад падазрэннем у паліцыі як магчымае гняздо шпіянажу), а таксама наведвала знакаміты літаратурны салён маркізы дэ Ламбер[12].

Мадам д’Ануа была прынята ў Акадэмію Рыкаўраці ў Падуі[13].

Памерла 14 студзеня 1705 года ў Парыжы[14].

Творчасць

[правіць | правіць зыходнік]

Сярод твораў баранесы д’Ануа пабожныя развагі (Sentiments d’une Ame penitente і Le Retour d’une Ame à Dieu), гістарычныя раманы (Histoire d’Hippolyte, comte de Duglas, 1690; Histoire de Jean de Bourbon, Prince de Carency, 1692; Le Comte de Warwick, 1703), дзённікі з падарожжаў па Іспаніі: Memoires de la cour d’Espagne, Relation du voyage d’Espagne (1691) і England: Mémoires de la cour d’Angleterre (1695). іспанскія рэпартажы сталі фактычнай крыніцай для Віктора Гюго пры напісанні драмы «Ruy Blas»[15].

Аднак найбольшую вядомасць і прызнанне прынеслі баранесе казкі, першапачаткова нават больш папулярныя, чым тагачасны зборнік казак Шарля Перо[15]. Першапачаткова казкі чыталі і каментавалі ў салёнах. Баранеса д’Альнуа напісала 24 казкі, якія з’явіліся ў двух чатырохтомных зборніках «Les Contes des Fées» (1697) i «Contes Nouveaux ou Les Fées à la Mode» (1698)[16].

Сярод літаратурных каштоўнасцей казак Мары-Катрын д’Ануа гісторыкі літаратуры згадваюць, між іншым, паэтычнасць, арыгінальнасць формы і тонка падкрэсленае маральнае пасланне[17].

Яе літаратурную творчасць часта параўноўваюць з творчасцю Жана дэ Лафантэна за завуаляваную крытыку двара і французскага грамадства XVII стагоддзя[15].

Яна лічыцца папярэдніцай жанру літаратурнай казкі[17].

Творы

[правіць | правіць зыходнік]
  • Histoire d’Hypolite, Comte de Duglas, Paris, Sevestre, 1690.
  • Mémoires de la cour d’Espagne, Paris, Barbin, 2 vol., 1690.
  • Relation du voyage d’Espagne, Paris, Barbin, 3 vol., 1691.
  • Sentimens d’une âme pénitente, sur le psaume 50, Miserere Mei Deus, 1691.
  • Histoire de Jean de Bourbon, Prince de Carency, Paris, Barbin, 3 vol., 1692.
  • Nouvelles Espagnolles, Paris, Barbin, 1692.
  • Nouvelles ou mémoires historiques contenant ce qui s’est passé de plus remarquable dans l’Europe tant aux guerres, prises de places, et batailles sur terre et sur mer qu’aux divers intérests des princes et des souverains qui ont agi depuis 1672 jusqu’en 1679, Paris, Barbin, 2 vol. in-12, 1693.
  • Le Retour d’une âme à Dieu, sur le psaume 102, Benedic anima mea), Paris, Vve de Théodore Girard, 1693.
  • Mémoires de la cour d’Angleterre, Paris, Barbin, 2 vol., 1695.
  • Les Contes des Fées, Paris, Barbin, 4 vol., 1698:

Gracieuse et Percinet;

La Belle aux cheveux d’or;

L’Oiseau bleu;

Le Prince Lutin;

La Princesse Printanière;

La Princesse Rosette;

Le Rameau d’or;

L’Oranger et l’Abeille;

La Bonne Petite Souris;

Don Gabriel Ponce de Léon, nouvelle espagnole;

Le Mouton;

Finette Cendron;

Fortunée;

Babiole;

Don Fernand de Tolède, nouvelle espagnole;

Le Nain jaune;

Serpentin vert.

  • Contes nouveaux ou Les Fées à la mode, Paris, Vve de T. Girard, 1698, 4 vol. in-12:

La Princesse Carpillon;

La Grenouille bienfaisante;

La Biche au bois;

Le Nouveau Gentilhomme bourgeois, nouvelle;

La Chatte blanche; Belle-Belle ou le Chevalier Fortuné;

Le Nouveau Gentilhomme bourgeois (працяг);

Le Pigeon et la Colombe;

La Princesse Belle-Etoile et le prince Chéri;

Le Nouveau Gentilhomme bourgeois (працяг);

Le Prince Marcassin;

Le Dauphin.

  • Le Comte de Warwick, La Compagnie des Libraires associez, 1703.
  • Mme d’Aulnoy, Contes des Fées, suivis des Contes nouveaux ou Les Fées à la mode, Nadine Jasmin (éd.), Paris, Champion, «Bibliothèque des génies et des fées», 2004.

Зноскі

  1. ↑ https://anecdota.princeton.edu/archives/995
  2. ↑ Marie Catherine Le Jumel de Barneville Countess dAulnoy // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ Library of the World's Best Literature / пад рэд. C. D. Warner — 1897.
  4. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118808788 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
  5. ↑ LIBRIS — Каралеўская бібліятэка Швецыі, 2012. Праверана 24 жніўня 2018.
  6. ↑ Émile Gérard-Gailly, Promenade sur le Mont Canisy: Bénerville, Tourgéville, Deauville, Saint-Arnoult, Bruxelles, La Renaissance du livre, 1960, p. 8.
  7. ↑ Nieres-Chevrel, Isabelle, 1941-… et Perrot, Jean, 1937-…, Dictionnaire du livre de jeunesse: la littérature d’enfance et de jeunesse en France, Paris, Electre-Ed. du Cercle de la Librairie, dl 2013, 989 p. (ISBN 978-2-7654-1401-8 et 2765414017, OCLC 862208705, lire en ligne [archive]), p. 52
  8. ↑ а б Édouard Charton, Le Magasin pittoresque, t. 38, Paris, Jouvet & Cie, 1870, 414 p., p. 67.
  9. ↑ Nieres-Chevrel, Isabelle, 1941-… et Perrot, Jean, 1937-…, Dictionnaire du livre de jeunesse : la littérature d’enfance et de jeunesse en France, Paris, Electre-Ed. du Cercle de la Librairie, dl 2013, 989 p. (ISBN 978-2-7654-1401-8 et 2765414017, OCLC 862208705, lire en ligne [archive]), p. 52
  10. ↑ François Ravaisson, Archives de la Bastille: documents inédits recueillis & publiés, t. 7, Paris, A. Durand & Pedone-Lauriel,, 1874, 503 p., p. 336.
  11. ↑ Gaston Ducaunnès-Duval, «Comment on voyageait au xviie siècle», Revue philomathique de Bordeaux et du Sud-Ouest, Bordeaux, Société philomathique, 1936, p. 34-39.
  12. ↑ <юAnne Defrance, Les contes de fées et les nouvelles de Madame d’Aulnoy, 1690—1698: l’imaginaire féminin à rebours de la tradition, Genève, Droz, 1998, 361 p., p. 47.
  13. ↑ Édouard Charton, Le Magasin pittoresque, t. 38, Paris, Jouvet & Cie, 1870, p. 67.
  14. ↑ Jeanne Roche-Mazon, «Madame d’Aulnoy n’aurait-elle pas été en Espagne?», Revue de Littérature Comparée, no 7, 1927, p. 724—736.
  15. ↑ а б в Sophie Raynard, La Seconde Préciosité: floraison des conteuses de 1690 à 1756, Tübingen, Gunter Narr Verlag, 2002, 512 p. (ISBN 978-3-8233-5542-7, p. 63.
  16. ↑ Adolphe de Lescure (dir.) (préf. Adolphe de Lescure), Les contes des fées, ou les Fées à la mode: contes choisis publiés en deux volumes, t. 1, Paris, Librairie des bibliophiles, 1882, 199 p., 2 vol.; in-16.
  17. ↑ а б Anne Defrance, Les contes de fées et les nouvelles de Madame d’Aulnoy, 1690—1698: l’imaginaire féminin à rebours de la tradition, Genève, Droz, 1998, 361 p., 23 cm (ISBN 978-2-600-00278-3, OCLC 499270413, p. 47.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Мары-Катрын_д’Ануа&oldid=4778758"