وشەی سەرھەڵدان باس لە چەندین ناڕەزایەتی و ڕاپەڕینی کورد دەکات لە ساڵانی نەوەدەکانەوە کە دروشمی "Êdî Bese" ئیدی بەسەیان لە دژی تورکیا بەکارھێناوە. زۆرجار دوکانە ناوخۆیییەکان لە ڕۆژی خۆپیشاندانەکاندا وەک جۆرێک لە ناڕەزایەتی دەربڕین دادەخرێن.

سەرھەڵدان
بەشێک لە سەربزێوییەکانی کورد لە تورکیا
ڕۆژ١٤ی ئازاری ١٩٩٠ – ئێستا
شوێن
هۆکار
  • سەرکوتکردنی زمانی کوردی[١]
  • ڕەگەزپەرستی دامەزراوەیی و جیاکاری[١]
  • قەدەغەکردنی پارتە سیاسییەکانی لایەنگری کورد[٢] و سەرکوتکردنی سیاسی[١]
  • زیندانیکردنی عەبدوڵڵا ئۆجەلان
  • قەدەغەکردنی نەورۆز[٣]
ئامانجدروستکردنی ھەرێمێکی خۆبەڕێوەبەریی کوردی، گەڕاندنەوەی پەروەردەی زمانی کوردی، ئازادکردنی زیندانیانی سیاسی و عەبدوڵڵا ئۆجەلان، کۆتایی ھێنان بە ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکان دژی کوردە ناڕازییەکان[٤][٥]
میتۆدنافەرمانی مەدەنی، بەرخۆدانی مەدەنی، خۆپیشاندان، ئاژاوە، کردەوەی مانگرتن، مانگرتن لە خواردن، خۆسووتاندن، ڕاپەڕین، تیرۆر، شەڕی چریکی.
ئەنجامبەردەوامە
بەشداری حیزبەکان
زیانە گیانییەکان
١٧٩+ کوژراو
١٫٩٦٨+ بریندار
١٧٫٦٧٩+ دەستگیرکراو

ھەموو ساڵێک لە ١٥ی شوبات کە ڕێکەوتی دەستگیرکردنی عەبدوڵڵا ئۆجەلانە و لە نەورۆزدا لە ٢١ی ئازاردا کە سەری ساڵی کوردییە، خۆپیشاندان بەڕێوەدەچێت.[٦]

ڕەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا تائێستا ڕەتیکردووتەوە دان بە داواکارییەکانی ئەو ناڕەزایەتیانەدا بنێت و بە پیلانگێڕی[٧] لەلایەن بەرەیەکی گوایە ئەرگەنەکۆنپەکەکە ناوی بردووە.[٨]

وشەناسی

دەستکاری

وشەی سەرھەڵدان لە وشەی کرمانجی کوردی سەر و ھەڵدان کە بە واتای بەرزبوونەوە و دەرکەوتنی شتێک دێت.[٩] بەگشتی بە مانای «ھەڵسانەوە»یان «ڕزگاربوون» دێت. لە شێوەزاری زازاکیدا ھاوتای ئەم وشەیە بریتییە لە سەرەوەدارتش.

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ ئ ا ب "Minorities at Risk: Assessment for Kurds in Turkey". University of Maryland, Center for International Development and Conflict Management. 31 December 2006. Archived from the original on 26 September 2011. Retrieved 30 April 2011.
  2. ^ "Police and protesters clash after court bans Turkish party - South Eastern Europe - The Sofia Echo". Archived from the original on 23 June 2016. Retrieved 24 May 2016.
  3. ^ "BBC News - Europe - Turkish police arrest thousands". Archived from the original on 6 March 2016. Retrieved 24 May 2016.
  4. ^ Khoshnaw, Hemin (4 April 2011). "Call for Civil Disobedience in Turkey". Rudaw. Archived from the original on 7 April 2011. Retrieved 27 April 2011.
  5. ^ "Thousands of Kurds protest barring of Kurdish political candidates in Turkey". Kurd Net. 20 April 2011. Archived from the original on 16 May 2011. Retrieved 27 April 2011.
  6. ^ "Protesting as a Terrorist Offense" (PDF). Archived (PDF) from the original on 24 September 2015. Retrieved 5 March 2020.
  7. ^ "TURKEY - Tension in Southeast a 'conspiracy,' says Turkish PM". Archived from the original on 2011-05-24. Retrieved 24 May 2016.
  8. ^ "Erdoğan says Ergenekon-PKK alliance behind rising tension". Archived from the original on 2016-03-04. Retrieved 2011-05-22.
  9. ^ Çiçek, Meral (2018-12-11). "Serhildan: The story of Bakur's first people's uprising". Komun Academy (بە ئینگلیزی). Archived from the original on 2020-06-01. Retrieved 2020-03-05.

پەراوێزەکان

دەستکاری