File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Dubbelvellige cilindrische trom TMnr 2439-28a.jpg

Nederlands: De vellen van deze cilindrische houten trom zijn op het tromlichaam bevestigd door middel van spankoorden van plantaardig vezel in Y-vorm, die aan hoepels geregen zijn. Deze trommel hoort bij de gnawamuziek.

Gnawa is de muziek van een zwarte bevolkingsgroep in Marokko. Het zijn merendeels afstammelingen van de slaven die door diverse Marokkaanse vorsten uit de landen bezuiden de Sahara naar Marokko gebracht zijn. Ook wordt wel aangenomen dat de zwarte bevolkingsgroepen, met name in het Zuiden, deels tot de oorspronkelijke bewoners van Marokko behoren en niet allen uit Afrika als slaven meegebracht zijn (info Mohammed Saadouni, 2004). Behalve als muziekstijl wordt de gnawamuziek gekenmerkt door zijn rituelen, zoals de derdeba (trance) die op een bepaalde nacht (leila) plaatsvindt waarbij geesten en heiligen (Mloek) worden aangeroepen tijdens het spelen van de muziek.

De gnawamuziek is sterk verbonden met het islamitisch geloof. Zo vereren de leden van de gnawabroederschap een gemeenschappelijke heilige, Sidna Bilal. DIt was een zwarte metgezel van de profeet Mohammed en de eerste gebedsoproeper (muezzin) in de islamitische geschiedenis. Daarnaast worden tal van maraboets en geestelijken (Mloek) vereerd, deze kunnen met het islamitisch geloof of met de Afrikaanse cultuur (zoals de Bambara-cultuur uit Mali) verbonden zijn.

De gnawamuziek kent zowel Arabische als Berbertalige varianten. De Arabische variant wordt voornamelijk in steden als Essaouira, Fes, Meknes en Marrakech gespeeld. Er wordt gebruik gemaakt van de volgende instrumenten: gunbri (snaarinstrument), kleppers en trommels. De kleding van de groep in de stad is veelkleurig (groen, zwart, rood, wit). De Berbertalige variant vindt men in sommige plattelandsregio's als de Sous en de Draa-vallei. In de Berbergnawamuziek gebruikt men twee instrumenten; de cylindervormige trommel (ganga in het Berbers) en kleppers, maar geen gunbri (snaarinstrument). De kleding bestaat uit een wit gewaad (aqshab). De gnawa komen bijeen tijdens moussems (heiligenfeesten) waarbij muziek, dans en rituelen opgevoerd worden (Jereb, 1996, p.147).