Нью-Йорк
| Нью Йорк | |
Хула гербĕ
| |
| Патшалăх: | АПШ |
|---|---|
| Регион: | Çĕнĕ Йорк |
| Никĕсленĕ: | 1624 |
| Хула, çултан: | 1653 |
| Халăх йышĕ, пин çын: | 8 405 837 çын (2013) |
| Хула лаптăкĕ: | 1213,369839 тăваткал километр км2 |
| Геогр. анлăхĕ: | 40° 43' с.ш. |
| Геогр. вăрăмлăхĕ: | 74° 00'з.д |
Нью Йорк (акăл. New York City), — АПШ-н чи пысăк хули, [1][2] тĕнчери чи пысăк агломерацисен шутне кĕрет.[3][4][5] Хула йышĕ 8 405 837 çын, агломерацийĕ — 23,9 млн (2013 çулхи шут). Нью Йорк Атлантика океанĕн çыранĕнче, Çĕнĕ Йорк штачĕн кăнтăр-тухăç пайĕнче вырнаçнă. Хулана XVII ĕмĕрте Холланд колонисчĕсем никĕсленĕ. 1664 çулччен хулана Çĕн Амстердам тесе чĕннĕ. 1785 - 1790 çулсенче Пĕрлешӳллĕ Штатсен тĕпхули пулнă.
Нью Йоркра пурĕ 5 район (боро): Манхэттен, Бронкс, Бруклин, Квинс, Статен-Айленд. Тĕп паллă вырăнсем Манхэттен бороĕнче вырнаçнă. Вĕсенчен: историкла тӳпехырсем (Эмпайр-стейт-билдинг, Крайслер-билдинг), Рокфеллер центрĕ, Вулворт-билдинг, Нью-Йоркри паянкун ӳнер музейĕ. ӳнер Метрополитен-музейĕ, Метрополитен-опера, Соломон Гуггенхайм музейĕ (сăрлавӳнер), Американ çут çанталăк историйĕн музейĕ (динозаврсен скелечĕсем тата планетари), легендарлă хотель «Челси», ПНО штаб-квартирĕ, Харлем.
Нью Йорк — тĕнчери чи пĕлтерĕшлĕ финанс, политика, экономика тата культура центрĕ.[6]
Истори
[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Халь Нью-Йорк вырнаçнă территорире европеецсем киличченех Манахаттоу и Канарси индеецсен йăхĕсем пурăннă. Çакна хулан çуртсемпе купаламан районесенче, тĕслĕхрен Инвуд-Хилл-парк тата Риверсайд-паркра тупнă çĕмренсем тата ытти артефактсем çирĕплетеççĕ. Европеецсен поселенийĕсем кунта 1624 çулта курăннă. 1625 çулта Манхэттенăн кăнтăр вĕçĕнче холландсем Çĕн Амстердам (гол. Nieuw Amsterdam) поселени никĕсленĕ. 1664 çулта, Стёйвесант губернатортан хирĕç тăнине тĕл пулмасăрах, хулана акăлчансем ярса илнĕ, çавăн хыççăн хулан ятне Йорк герцог ярса илес инициаторăн ячĕпе Нью-Йорк (акăл. Çĕн Йорк) тесе улăштарнă. Иккĕмĕш англо-холланд вăрçин пĕтĕмлетĕвĕсемпе 1667 çулта холландцем Нью-Йорка Суринам колони çине улăштарса акăлчансене официаллă панă.
Тавралăхĕпе çанталăкĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Культура
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Нью Йорк храмĕсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Богослав Йăван соборĕ (Нью Йорк)
- Троица чиркĕвĕ (Нью Йорк)
- Таса Павел чиркĕвĕ (Нью Йорк)
- Грейс-черч (Нью Йорк)
Панорама
[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Тăванлă хуласем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Каир (арап. القاهرة), Египет — 1982
Монреаль (фр. Montréal, акăл. Montreal), Канада
Пекин (китай 北京), Китай (нарăс, 25 1983)
Токио(яп. 東京), Япони — 1960
Мадрид, Испани — 1982- Шаблон:Доминикан республикин ялавĕ Санто-Доминго, Доминикан республики — 1983
Будапешт, Венгри — 1992
Рим, Итали — 1992
Иерусалим, Израиль — 1993
Лондон, Аслă Британи — 2001
Йоханнесбург, Кăнтăр Африка Республики — 2003
Сантьяго, Чили — 2005
, Шаблон:Ялавлани/Иллинойс Чикаго, АПШ - Чикаго Тĕплĕх Биржи
Франкфурт-Майн-çинчи, Германи - Франкфурт Тĕплĕх Биржи- Токио, Япони - Токио Тĕплĕх Биржи
Лондон, Аслă Британи - Лондон Тĕплĕх Биржи- Гонконг, Китай - Гонконг Тĕплĕх Биржи
Торонто, Канада - Торонто Тĕплĕх Биржи- Шанхай, Китай - Шанхай Тĕплĕх Биржи
- Мадрид, Испани - Мадрид Тĕплĕх Биржи
- Милан, Итали
Бомбей, Инди - Бомбей Тĕплĕх Биржи
Сеул, Кăнтăр Корей - Корей Тĕплĕх Биржи
Цюрих, Швейцари - Швейцари Тĕплĕх Биржи
Сан-Паулу, Бразили - Сан-Паулу Тĕплĕх Биржи- Дели, Инди - Инди Тĕплĕх Биржи
Мускав, Раççей - ММВБ- Йоханнесбург, КАР - Йоханнесбург Тĕплĕх Биржи
Тайбэй, Тайвань - Тайвань Тĕплĕх Биржи
Сидней, Австрали - Австрали Тĕплĕх Биржи
.svg){kind=small}
Çавăн пекех
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Вуламалли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Асăрхавсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- ^ Annual Estimates of the Resident Population for Incorporated Places Over 50,000, Ranked by July 1, 2011 Population: April 1, 2010 to July 1, 2011. U.S. Census Bureau. çăлкуçран архивланă 26 Ҫу уйӑхӗн 2013. Тĕрĕсленĕ 17 Нарӑс уйӑхӗн 2013.
- ^ Blake Ellis America's 5 biggest cities. CNN (2011-03-25). çăлкуçран архивланă 26 Ҫу уйӑхӗн 2013. Тĕрĕсленĕ 17 Нарӑс уйӑхӗн 2013.
- ^ World's Largest Urban Areas [Ranked by Urban Area Population]. Rhett Butler (2003–2006). çăлкуçран архивланă 26 Ҫу уйӑхӗн 2013. Тĕрĕсленĕ 26 Ака уйӑхӗн 2011.
- ^ Largest Cities of the World – (by metro population). Woolwine-Moen Group d/b/a Graphic Maps. çăлкуçран архивланă 26 Ҫу уйӑхӗн 2013. Тĕрĕсленĕ 26 Ака уйӑхӗн 2011.
- ^ Largest Urban Areas in the World: 2008 All Urban Areas 2,000,000 & Over. Wendell Cox Consultancy. çăлкуçран архивланă 26 Ҫу уйӑхӗн 2013. Тĕрĕсленĕ 26 Ака уйӑхӗн 2011.
- ^ Davies, Catriona. Revealed: Cities that rule the world – and those on the rise, CNN (10 April 2010). Тĕрĕсленĕ 11 Ака уйӑхӗн 2010.
Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]
|
Нью-Йорк Викиампарта? |
|---|
- Çĕнĕ Йорк — хула инфраструктури 2009 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 7-мӗшӗнче архивланӑ.
 |
Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла. |