Pennsylvania

Pennsylvania
Arwyddair	Virtue, liberty, and independence
Math	taleithiau'r Unol Daleithiau
Enwyd ar ôl	William Penn
	En-us-Pennsylvania.ogg
Prifddinas	Harrisburg
Poblogaeth	13,002,700
Sefydlwyd	12 Rhagfyr 1787 ;
Anthem	Pennsylvania
Pennaeth llywodraeth	Josh Shapiro
Cylchfa amser	Cylchfa Amser y Dwyrain, UTC−05:00, America/Efrog Newydd
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	Canolbarth yr Iwerydd, Northeastern United States, taleithiau cyfagos UDA
Sir	Unol Daleithiau America
Gwlad	Unol Daleithiau America
Arwynebedd	119,283 km²
Uwch y môr	335 metr
Gerllaw	Llyn Erie, Afon Delaware
Yn ffinio gyda	Efrog Newydd, New Jersey, Delaware, Maryland, Gorllewin Virginia, Ohio, Ontario, Province of Quebec, Canada Uchaf, Province of Canada
Cyfesurynnau	41°N 77.5°W
	US-PA
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredol	Llywodraeth Pennsylvania
Corff deddfwriaethol	Cynulliad Cenedlaethol Pennsylvania
Swydd pennaeth; y Llywodraeth	Llywodraethwr Pennsylvania
Pennaeth y Llywodraeth	Josh Shapiro
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Mae Pennsylvania (hefyd yn Gymraeg Pensylfania)^[1] yn un o daleithiau Unol Daleithiau America. Ei llysenw yw'r Dalaith Maen Clo a'i henw swyddogol yw Cymanwlad Pennsylvania. Y ddwy ddinas fwyaf yw Philadelphia a Phittsburgh.

Gwladychwyd tiroedd eang i'r gogledd a'r gorllewin o Philadelphia gan Grynwyr o Gymru yn yr 17g, ac mae'n debyg y symbylwyd y gwladychiad gan y dyhead i gael rhyddid i addoli yn ôl eu credo. Mae'r nofel gan Marion Eames Y Rhandir Mwyn wedi ei seilio ar hanes y gwladychiad hwn.

Erbyn 1700, roedd un traean (33%) o'r dalaith yn Gymry. Ceir llawer o enwau lleoedd Cymraeg a Chymreig yma hyd heddiw - sy'n dyst i'r gwladychu hwn. Yn niwedd y 18g cafwyd ail don o wladychu, wedi'i arwain gan Morgan John Rhys o'r enw Cambria ac a elwir heddiw Tir Cambria (Cambria Country). Erbyn Cyfrifiad 2003-6 dim ond 1.5% oedd yn galw'u hunain 'o darddiad Cymreig'.^[2]

Ar fur dwyreiniol Neuadd y Dref yn Philadelphia, er enghraifft, ceir plac sy'n cynnwys y geiriad hwn:

“

Perpetuating the Welsh heritage, and commemorating the vision and virtue of the following Welsh patriots in the founding of the City, Commonwealth, and Nation: William Penn, 1644-1718, proclaimed freedom of religion and planned New Wales later named Pennsylvania. Thomas Jefferson, 1743-1826, third President of the United States, composed the Declaration of Independence. Robert Morris, 1734-1806, foremost financier of the American Revolution and signer of the Declaration of Independence. Governor Morris, 1752-1816, wrote the final draft of the Constitution of the United States. John Marshall, 1755-1835, Chief Justice of the United States and father of American constitutional law.

”

Ceir ffiniau taleithiau: Delaware i'r de-ddwyrain, Maryland i'r de, Gorllewin Virginia i'r de-orllewin, Ohio i'r gorllewin, Llyn Erie ac Ontario, Canada i'r gogledd-orllewin, Efrog Newydd i'r gogledd a New Jersey i'r dwyrain. Asgwrn cefn y dalaith yw Mynyddoedd Appalachia sy'n gorwedd yng nghanol y dalaith, o'r gogledd i'r de.

Dinasoedd, trefi a'u poblogaeth

Siroedd y Dalaith

Y dinasoedd mwyaf poblog yn Nhalaith Pennsylvania
Dinas	Poblogaeth
Philadelphia	1,547,607
Pittsburgh	306,211
Allentown	118,974
Erie	101,047
Reading	88,102
Scranton	75,809
Bethlehem	75,103
Lancaster	59,360
Levittown	52,700
Harrisburg	49,279

Galeri o enwau llefydd Cymraeg a Chymreig

Gwynedd Valley

Swyddfa Bost Gwynedd Valley
Gorsaf reilffordd Gwynedd Valley

Bala Cynwyd

Bala Pointe, Bala
Adeilad enfawr 'Two Bala Plaza', Bala
Arwyddbost ym Mala Cynwyd: 'Clwyd Road a Colwyn Lane'
St Asaph Road
Arwydd mewn parc: Bala Cynwyd Playground
Arwyddbost ym Mala Cynwyd: 'Llandrillo Road a Trevor Lane'
'Merion Memorial Park' a 'Bryn Mawr Avenue'
Arwydd 'Cynwyd Heritage Trail' ym Mala Cynwyd
Ysgol Cynwyd
'Bala Cynwyd Middle School'
Arwyddbost 'Derwen Road' a 'Bryn Mawr Avenue'

Penllyn, Pennsylvania

Arwydd gorsaf drenau Penllyn
Gorsaf drenau Penllyn

Bwrdeisdref Sirol Gogledd Cymru

Bwrdeisdref Sirol Gogledd Cymru

Narberth, Pennsylvania

Sinema gyda'r enw 'Narberth' yn Narberth, Pennsylvania
Arwydd 'Merion Rd', Narberth
Arwydd 'Anthwyn Rd' a 'Montgomery Ave', Narberth
Arwydd 'Haverford Rd' a 'Montgomery Ave', Narberth
Arwydd'Iona Ave', Narberth
Sinema Narberth, Narberth
Haverford Ave' a 'N Narberth Ave', Narberth
Arwydd bwrddeistref Narbeth
Car heddlu Narberth
Gorsaf dân Narberth, Pennsylvania
Adeilad Bwrdeistrefol, Narberth
Arwyddion 'Conway Ave' a 'Haverford Ave'
Gorsaf reilffordd Narberth
Bwrdd arwyddion cymunedol

Berwyn, Pennsylvania

Gorsaf Reilffordd tref 'Berwyn'
Swyddfa Bost Berwyn
Siop: 'Berwyn Kitchen and Bathrooms'
Siop Berwyn News Agency

Bryn Mawr

Arwydd Ysbyty Bryn Mawr

Merion, Pennsylvania

Bws ysgol 'Lower Merion'
Arwydd 'Merion Mercy Academy', Meirion
Merion
Arwydd 'Mallwyd Road'; Merion
gorsaf reilffordd Merion

Philadelphia

Arwydd elegtronig yng ngorsaf reilffordd Philadelphia yn nodi tref Cynwyd
Arwydd elegtronig yng ngorsaf reilffordd Philadelphia, yn nodi'r cymuned Elwyn

Whitford, Pennsylvania

Gorsaf drenau Whitford
Gorsaf drenau

Haverford

Coleg Haverford
Swyddfa Bost tref Haverford, Pennsylvania
Arwydd 'Haverford Square'
Cymuned Haverford
Arwydd yr orsaf Reilffordd

Golygfeydd

Gweler hefyd

Polygonum pensylvanicum: "Y ganwraidd rosliw"

Cyfeiriadau

↑ Geiriadur yr Academi, [Pennsylvania].
↑ American FactFinder, United States Census Bureau. "American Community Survey 3-Year Estimates". Factfinder.census.gov. Cyrchwyd 31 Gorffennaf 2010.

Dolenni allanol

Llywodraeth talaith
Y Cymry yn Pennsylvania Archifwyd 2006-06-30 yn y Peiriant Wayback

[1] Geiriadur yr Academi, [Pennsylvania].

[2] American FactFinder, United States Census Bureau. "American Community Survey 3-Year Estimates". Factfinder.census.gov. Cyrchwyd 31 Gorffennaf 2010.

[1]

[2]