Neidio i'r cynnwys

Egni gwynt

Oddi ar Wicipedia
Egni gwynt
Enghraifft o'r canlynolAdnodd adnewyddadwy Edit this on Wikidata
Mathalternative energy, ynni adnewyddadwy, sector economaidd, sustainable energy Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Pan fo gwynt yn troi llafnau twrbein mae'r generadur yn cynhyrchu trydan, a gelwir yr egni hwn yn egni gwynt.

Caiff egni gwynt ei ddisgrifio fel egni cynaliadwy sy'n lanach na'r dulliau traddodiadol o gynhyrchu trydan: tanwydd ffosil, boed yn olew neu'n danwydd niwclear neu arall. Mae gwynt yn lân, ceir digon ohono ac nid yw'n cynhyrchu carbon deuocsid.

Un o ffermydd gwynt mwyaf Ewrop yw Gwynt y Môr sydd ychydig gilometrau o arfordir Prestatyn.

Mae dyn yn defnyddio egni gwynt ers ganrifoedd: er mwyn teithio ar longau hwylio neu mewn balŵn neu er mwyn ei helpu gyda'i waith, er enghraifft melinau gwynt i bwmpio dŵr neu i falu blawd. Mae'r erthygl hon yn canolbwyntio ar ddefnyddio'r gwynt i gynhyrchu egni trydanol. Cysylltir ffermydd gwynt gyda'r Grid Cenedlaethol a gellir gwerthu trydan iddynt. Mae dau fath: ffermydd arfordirol a ffermydd ar y tir mawr. Er bod yn well gan bobl i'r ffermydd gael eu lleoli ar y môr, mae'r math hwn yn dipyn drytach na ffermydd ar y tir.[1]

Dros gyfnod o flwyddyn mae cyflymder a chryfder y gwynt yn eitha cyson, ond yn y tymor byr, gall fod yn eitha anghyson: heb ddim gwynt ar adegau. Caiff ei ddefnyddio, felly, ochr yn ochr gyda ffynonellau cynaliadwy eraill e.e. paneli solar neu hydro-drydan.

Erbyn 2015 roedd Denmarc yn cynhyrchu 40% o'i holl drydan drwy harneisio egni gwynt,[2][3] ac mae o leiaf 83 o wledydd ledled y byd yn cynhyrchu rhywfaint o drydan drwy egni gwynt ac yn ei drwosglwyddo i'w gridiau cenedlaethol.[4] Mae cyfanswm y byd yn cynyddu'n flynyddol, ac erbyn 2015 roedd 4% o drydan yn cael ei gynhyrchu gan y gwynt.[5] 11.4% yn yr Undeb Ewropeaidd.[6]

Mathau gwahanol o felinau gwynt
Melin wynt draddodiadol ar Ynys Môn: Melin Llynnon.
Melin wynt draddodiadol ar Ynys Môn: Melin Llynnon. 
Llafnau enfawr melin wynt modern yn Nord-Pas-de-Calais, Ffrainc.
Llafnau enfawr melin wynt modern yn Nord-Pas-de-Calais, Ffrainc
Melin wynt ger Castell Newydd Emlyn, Cymru.
Melin wynt ger Castell Newydd Emlyn, Cymru
Twrbein sy'n arnofio 5km o arfordir Portiwgal.
Twrbein sy'n arnofio 5km o arfordir Portiwgal

Codwyd y felin wynt cynhyrchu trydan cyntaf yn yr Alban gan yr Athro James Blyth, Coleg Anderson, Glasgow yn 1887.[7] 10 metr oedd uchder y felin wynt a llieiniau cotwm ar yr hwyliau a chodwyd y felin yng ngardd gefn ei dŷ gwyliau yn Marykirk yn Kincardineshire a chasglwyd y trydan mewn batris arbennig a grewyd gan y Ffrancwr Camille Alphonse Faure. Defnyddiodd y trydan i oleuo'r tŷ.[7]

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Gipe, Paul (1993). "The Wind Industry's Experience with Aesthetic Criticism". Leonardo 26 (3): 243–248. doi:10.2307/1575818. JSTOR 1575818. https://archive.org/details/sim_leonardo_1993_26_3/page/243.
  2. Denmark breaks its own world record in wind energy
  3. "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-01-25. Cyrchwyd 2016-03-23.
  4. REN21 (2011). "Renewables 2011: Global Status Report" (PDF). t. 11. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 2013-06-19. Cyrchwyd 2016-03-23.
  5. The World Wind Energy Association (2014). 2014 Half-year Report. WWEA. tt. 1–8.
  6. Wind in power: 2015 European statistics- EWEA
  7. 7.0 7.1 Price, Trevor J (3 May 2005). "James Blyth – Britain's First Modern Wind Power Engineer". Wind Engineering 29 (3): 191–200. doi:10.1260/030952405774354921. Archifwyd o y gwreiddiol ar 6 June 2011. https://web.archive.org/web/20110606102707/http://www.ingentaconnect.com/content/mscp/wind/2005/00000029/00000003/art00002.