Νήσοι Φερόες

Οι Νήσοι Φερόες ή Φαιρόες ή Φέρο (φεροϊκά: Føroyar, δανικά: Færøerne‎‎), που σημαίνει Νησιά των Προβάτων, είναι σύμπλεγμα 18 νήσων (17 κατοικημένες), αποτελούν αυτόνομη περιοχή και συνιστώσα χώρα του Βασιλείου της Δανίας. Βρίσκονται στον βόρειο Ατλαντικό ωκεανό, στο ομώνυμο αρχιπέλαγος, ανάμεσα στη Σκωτία, τη Νορβηγία και την Ισλανδία με συνολική έκταση 1.399 τ.χλμ. και πληθυσμό 54.545 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2024.

Νήσοι Φερόες Føroyar Færøerne
Σημαία Εθνόσημο
Εθνικός ύμνος: Tú alfagra land mítt «Εσύ η ομορφότερη χώρα μου»
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
Πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη	Τόρσχαβν
Επίσημες γλώσσες	Φεροϊκά Δανικά
Κυρίαρχο κράτος	Βασίλειο της Δανίας
Πολίτευμα	Αυτόνομη Κοινοβουλευτική Συνταγματική Μοναρχία
Μονάρχης Ύπατη Αρμοστής Πρωθυπουργός	Φρειδερίκος Ι΄ Λένε Μ. Γιόχανσεν Α. Β. Γιοχάνεσεν
Αυτονομία Αυτόνομη επαρχία της Δανίας από το 1948.
Έκταση  • Σύνολο  • % Νερό	1.399 km2 (180η) 0,5%
Πληθυσμός  • Εκτίμηση 1-2024   • Απογραφή 2011   • Πυκνότητα	54.545 (213η)  48.346   39,2 κατ./km2 (178η)
ΑΕΠ (ΙΑΔ)  • Ολικό  (2008)  • Κατά κεφαλή	$1,642 δις.   $33.700
ΑΕΠ (ονομαστικό)  • Ολικό  (2008)  • Κατά κεφαλή	$2,45 δις.
Νόμισμα	Δανική κορόνα (DKK)
Ζώνη ώρας  • Θερινή ώρα	GMT (UTC +1)
Internet TLD	.fo
Κωδικός κλήσης	+298

Η εθνική εορτή εορτάζεται στις 29 Ιουλίου στο Τόρσχαβν και ονομάζεται Ólavsøka (Όλαφσοκα, από το όνομα του Νορβηγού βασιλιά Όλαφ Β΄ ή Αγίου Όλαφ που πέθανε στις 29 Ιουλίου 1030 στο Στίκλεσταντ).

Ιστορία

Πρώιμη προ-νορβηγική περίοδος

Η πρώιμη ιστορία των νησιών είναι μάλλον άγνωστη. Εικάζεται ότι τον 6ο αιώνα μ.Χ. ένας Ιρλανδός μοναχός παρέπλευσε κάποια νησιά στον βόρειο Ατλαντικό, τα οποία χαρακτήρισε ως παράδεισο των πουλιών και των προβάτων. Ίσως, με βάση τα σημερινά χαρακτηριστικά τους, τα νησιά αυτά να ταυτίζονται με τις Φερόες. Στα τέλη του 7ου αιώνα, τα νησιά δέχθηκαν την επίσκεψη μοναχών από την Ιρλανδία σε αναζήτηση ερημητηρίων για μοναχισμό.

Το παλαιότερο γνωστό γραπτό κείμενο, στο οποίο μάλλον γίνεται αναφορά στα νησιά, ανήκει στον Ντικουίλ, έναν Ιρλανδό μοναχό, ο οποίος στο βιβλίο του Μενσούρα Όρμπις Τέρα (Περιγραφή της γήινης σφαίρας) το 825 μ.Χ., περιγράφει τις χώρες βόρεια της Αγγλίας. Στο κείμενο περιγράφονται μεταξύ άλλων νησιά που ταιριάζουν με τη φυσική περιγραφή των Νήσων Φερόες.

Μέχρι τον 14ο αιώνα

Η ιστορία των νησιών παραμένει σχετικά θολή μέχρι τον 14ο αιώνα. Η κύρια ιστορική πηγή αφορά το έργο Φερόινγκα Σάγκα, με σκανδιναβικούς μύθους των νησιών, του 13ου αιώνα, αν και υπάρχει έντονη διαφωνία ως προς τα ιστορικά γεγονότα που περιγράφονται σε αυτό. Οι νησιωτικοί μύθοι δεν υπάρχουν αυτόνομοι, αλλά περιλαμβάνονται σε τρεις άλλες σκανδιναβικές μυθικές ιστορίες, γνωστές με τα ονόματα Όλαφς Σάγκα Τριγκβασόναρ, Φλατεγιαρμπόκ και μία ακόμα που αναφέρεται ως ΑΜ 62 Φολ.

Σύμφωνα με αυτούς τους μύθους, ένας άποικος με το όνομα Γκριμ Καμπάν εγκαταστάθηκε στα νησιά Φερόε κάποια στιγμή πριν το διάστημα της βασιλείας του Χάραλντ Χορφράγκε στη Νορβηγία (872-930). Το όνομα του Γκριμ Καμπάν έχει τόσο νορβηγικές όσο και γαλατικές ρίζες, με συνέπεια το πρόσωπο αυτό να θεωρείται απόγονος τόσο Σκανδιναβών όσο και κατοίκων των βρετανικών νησιών, κάτι που σήμερα είναι χαρακτηριστικό στους κατοίκους των Νήσων Φερόες. Κατά τη βασιλεία του Χορφράγκε, αναφέρεται ότι τα νησιά δέχθηκαν πολλούς Νορβηγούς εποίκους, που εγκατέλειψαν τη χώρα τους.

Το γεγονός αυτό υποστηρίζεται και από ρουνικές επιγραφές της περιόδου που έχουν βρεθεί στα νησιά, στις οποίες αναφέρεται η εγκατάσταση ανθρώπων με καταγωγή από περιοχές της Νορβηγίας.

Γεωγραφία

Δορυφορική εικόνα των νησιών Φερόες

Το νησιωτικό συγκρότημα των Νήσων Φερόες αποτελείται από συνολικά δεκαοκτώ νησιά μεταξύ της Νορβηγικής θάλασσας και του βόρειου Ατλαντικού ωκεανού, σχεδόν στη μέση της απόστασης μεταξύ της Νορβηγίας και της Ισλανδίας. Η συνολική τους έκταση ανέρχεται σε 1.399 τετρ. χλμ., με μήκος ακτογραμμής 1.117 χλμ.

Το κλίμα των νησιών χαρακτηρίζεται από δροσερά καλοκαίρια και ήπιους χειμώνες, συνήθως με νεφοσκεπή ουρανό και συχνές ομίχλες και ισχυρούς ανέμους. Αν και το σύμπλεγμα βρίσκεται σε μεγάλο γεωγραφικό πλάτος, ο κλιματικός χαρακτήρας είναι πιο ήπιος από τον αναμενόμενο λόγω του Ρεύματος του Κόλπου. Τα νησιά είναι γενικά βραχώδη με χαμηλές κορυφές, ενώ οι ακτές είναι γενικά απόκρημνες. Τα νησιά έχουν τις ψηλότερες βραχώδεις ακτές σε όλη την Ευρώπη, και ορισμένες από τις ψηλότερες παγκόσμια. Το μικρότερο υψόμετρο είναι στο επίπεδο της θάλασσας, ενώ η ψηλότερη κορυφή είναι η Σλάταρατιντουρ με ύψος 882 μέτρα. Οι φυσικοί πόροι του νησιωτικού συμπλέγματος περιλαμβάνουν την αλιεία, τη φαλαινοθηρία, αλλά και το υδροδυναμικό.

Αποστάσεις από τις πλησιέστερες χώρες και νησιά

• Βόρεια Ρόνα, Σκωτία (ακατοίκητο): 260 χιλιόμετρα
• Σέτλαντ (Φούλα), Σκωτία: 285 χιλιόμετρα
• Ορκάδες (Γουέστρι), Σκωτία: 300 χιλιόμετρα
• Ηπειρωτική Σκωτία: 320 χιλιόμετρα
• Ισλανδία: 450 χιλιόμετρα
• Ιρλανδία: 670 χιλιόμετρα
• Νορβηγία: 670 χιλιόμετρα
• Δανία: 990 χιλιόμετρα

Το Κλάκσβικ, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη των Νήσων Φερόες, βρίσκεται στο νησί Μπόρντοϊ

Δημογραφία

Ο πληθυσμός των νησιών ανέρχεται στους 54.545 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2024, από τους οποίους το 83,8% έχουν γεννηθεί στα νησιά, ενώ τη δεύτερη μεγαλύτερη πληθυσμιακή ομάδα αποτελούν οι Δανοί με 8,3%. Τέλος υπάρχουν μικρές μειονότητες κατοίκων με καταγωγή από τη Γροιλανδία, την Ισλανδία και τη Νορβηγία. Τα νησιά αποτελούν αυτόνομη επαρχία του βασιλείου της Δανίας από το 1948. Όλα τα ζητήματα ρυθμίζονται εσωτερικά από το κρατίδιο εκτός αυτών της άμυνας και των εξωτερικών υποθέσεων (δεν υπάρχει οργανωμένος τοπικός στρατός), καθώς η άμυνα παραμένει στην υπευθυνότητα του Βασιλείου της Δανίας. Τα μοναδικά σώματα ασφαλείας στο νησί είναι η μικρή τοπική αστυνομική δύναμη και η ακτοφυλακή.

Η συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων είναι Λουθηρανοί Χριστιανοί και ανήκουν στην Εκκλησία των Νήσων Φερόες. Επίσης, υπάρχει μια μικρή κοινότητα μαρτύρων του Ιεχωβά η οποία αποτελείται από 4 εκκλησίες και αριθμεί 117 μέλη.

Πρωτεύουσα είναι το Τόρσχαβν, με 21.585 κατοίκους (εκτίμηση 2019), στην ευρύτερη αστική περιοχή, το οποίο βρίσκεται το νησί Στρέιμοϊ. Η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη είναι το Κλάκσβικ, με 4.839 κατοίκους (εκτίμηση 2019), στο νησί Μπόρντοϊ. Οι κάτοικοι μιλούν τη Φεροϊκή γλώσσα, αλλά μιλιούνται και τα Δανικά αλλά και, λιγότερο, τα Ισλανδικά. Στο θρήσκευμα είναι προτεστάντες.

Πολιτική

Τα νησιά Φερόες είναι εξαρτώμενο έδαφος με κοινοβουλευτική δημοκρατία. Από την πρώτη Απριλίου του 1948 απολαμβάνουν καθεστώς αυτοδιοίκησης, που τους παραχωρήθηκε από τη Δανία. Αρχηγός Κράτους είναι ο Βασιλιάς Φρειδερίκος Ι΄. Εκπρόσωπος του Βασιλιά είναι ο ύπατος αρμοστής (από το 2017 στο αξίωμα είναι η Λένε Μ. Γιόχανσεν). Η εκτελεστική εξουσία σε τοπικά ζητήματα ασκείται από την κυβέρνηση των Νήσων Φερόες. Αρχηγός της Κυβέρνησης είναι ο Πρωθυπουργός, στα πλαίσια ενός πολυκομματικού συστήματος. Δικαίωμα ψήφου παρέχεται στην ηλικία των 18 ετών. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από την κυβέρνηση και τη Βουλή, που ονομάζεται Løgting, απαρτιζόμενη από 33 μέλη. Η δικαστική εξουσία είναι ανύπαρκτη. Οι τελευταίες βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν το 2022.

Πρόσφατες (2022)

Οι πιο πρόσφατες βουλευτικές εκλογές διενεργήθηκαν τον Δεκέμβριο του 2022.

2011

Στις βουλευτικές εκλογές, οι οποίες διεξήχθησαν στις 29 Οκτωβρίου του 2011, σημειώθηκαν τα εξής αποτελέσματα:

Βουλή (Løgting) 29 Οκτωβρίου 2011

Κόμματα	Ψήφοι	%	Έδρες
Κόμμα Ένωσης (Sbfl, Sambandsflokkurin)	7.546	24,7	8
Λαϊκό Κόμμα (Flfl, Fólkaflokkurin)	6.883	22,5	8
Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (Tjfl, Tjóðveldisflokkurin)	5.589	18,3	6
Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (Jvfl, Javnaðarflokkurin)	5.428	17,8	6
Προοδευτικό Κόμμα (Framsókn)	1.933	6,3	2
Κόμμα Κέντρου (Mfl, Miðflokkurin)	1.883	6,2	2
Κόμμα Αυτοδιοίκησης (Sjfl, Sjálvstýrisflokkurin)	1.290	4,2	1
Σύνολο (συμμετοχή 86,6%)	30.713	100,0	33
Πηγή: uf.fo

2015

Στις εκλογές του 2015, που διεξήχθησαν την 1η Σεπτεμβρίου, τα κόμματα της αντιπολίτευσης πέτυχαν μια δυναμική επιστροφή στη βουλή, με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα να κερδίζει δύο έδρες και το κόμμα Δημοκρατία άλλη μία έδρα. Το κόμμα Πρόοδος επανέκτησε τη δεύτερη έδρα του.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Γραφείο Πρωθυπουργού - επίσημη σελίδα
• ταξιδιωτικό portal
• Νήσοι Φερόες στο Curlie