Φωνή

Φωνή είναι ο ήχος που παράγεται από το στόμα και το λάρυγγα των ζώων και των ανθρώπων. Σε κάθε ζωντανό οργανισμό υπάρχει ένας ειδικός μηχανισμός ή ένας τρόπος διαμέσου του οποίου δημιουργείται η φωνή, ο ήχος με τον οποίο αυτός συνεννοείται με το περιβάλλον του. Στον άνθρωπο η φωνή παράγεται με τη λειτουργία του φωνητικού συστήματος. Στα φωνητικά όργανα σχηματίζονται οι φθόγγοι.

Φωνητικό σύστημα

Το σύστημα το φωνητικό αποτελείται από τα εξής τμήματα:

• Οι "φωνητικές χορδές". Είναι δύο πτυχές του βλεννογόνου που είναι λεπτές και πολύ ευκίνητες.
• Οι "ψευδοχορδές". Αυτές βρίσκονται λίγο πιο πάνω από τις γνήσιες κανονικές χορδές και είναι, σ' αντίθεση με τις προηγούμενες, σκληρές και δυσκίνητες. Ανάμεσα στα δύο αυτά ζευγάρια χορδών υπάρχει το "φωνητικό άδυτο".

Αέρας

Ο αέρας που εκπνέεται από τα πνευμόνια θέτει σε παλμική κίνηση τις φωνητικές χορδές. Μέσα στο φωνητικό άδυτο σχηματίζεται η φωνή, που μεταφέρεται, διαμέσου του "ηχείου", προς τα έξω. Το ηχείο τούτο αποτελούν οι κοιλότητες του φάρυγγα, του στόματος και της μύτης. Τέλος διαμορφώνεται και παίρνει συγκεκριμένη ελεγχόμενη μορφή η φωνή με τον ουρανίσκο, τη γλώσσα, τα δόντια, τα χείλη κλπ.

Νευρικό σύστημα

Ο όλος όμως έλεγχος της φωνής και του φωνητικού συστήματος εξαρτάται από το νευρικό σύστημα. Έτσι, λοιπόν, όχι σπάνια, εμφανίζονται τα φαινόμενα άναρθρης φωνής ή και έλλειψής της μετά από δυνατό νευρικό σοκ.

Είδη φωνής

Άνθρωποι

Διακρίνονται οι ανθρώπινες φωνές ανάλογα με το ύψος τους (λεπτές ή βαθιές) -που εξαρτάται από το πλάτος του λάρυγγα (στους άντρες μεγαλύτερο από τις γυναίκες και τα παιδιά)-, την ένταση (δυνατές ή αδύναμες), -ανάλογα με την ικανότητα των πνευμόνων και το μήκος των παλμικών κινήσεων των χορδών- και, τέλος, την χροιά, τον ιδιόμορφο εκείνο ήχο που έχει κάθε φωνή και δε μοιάζει με τις άλλες και που οφείλεται στην κατασκευή των φωνητικών κοιλοτήτων του ηχείου.

Οι άνθρωποι που έχουν υψηλή φωνή λέγονται "τενόροι" (οι άντρες) και "σοπράνο" (οι γυναίκες) και εκείνοι που έχουν χαμηλή φωνή "βαθύφωνοι" και "κοντράλτο" αντίστοιχα.

Τα παιδιά και οι γυναίκες έχουν λεπτότερη και πιο αδύνατη φωνή από τους άντρες. Στα αγόρια η φωνή διαμορφώνεται σε αντρική με τις αλλαγές που επέρχονται κατά την εφηβεία κι έχουν άμεση σχέση με την ανάπτυξη της σεξουαλικότητας και την ωρίμανση των γεννητικών αδένων.

Ζώα

Στα ζώα οι φωνές παράγονται όπως και στον άνθρωπο, στο λάρυγγα.

Μερικά όμως έντομα παράγουν ήχο (που χαρακτηρίζεται, λαϊκά, ως φωνή) με εξωτερικό τρόπο, από το τρίψιμο π.χ. των μηρών τους, των φτερών τους, της κοιλιάς τους κλπ. Τέτοια είναι το τζιτζίκι, ο γρύλος, οι ακρίδες.

Τέλος, υπάρχουν και πολλά ζώα, τα οποία στερούνται την φωνή τους λόγω της έλλειψης φωνητικών χορδών.