προσέχω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

προσέχω < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική προσέχω < πρός + ἔχω

Προφορά

ΔΦΑ : /pɾoˈse.xo/

τυπογραφικός συλλαβισμός : προ‐σέ‐χω

παλιότερος συλλαβισμός : προσ‐έ‐χω

Ρήμα

προσέχω, αόρ.: πρόσεξα, παθ.φωνή: προσέχομαι, π.αόρ.: προσέχτηκα, μτχ.π.π.: προσεγμένος

1. παρακολουθώ ή σκέπτομαι κάτι ή κάποιον δείχνοντας ενδιαφέρον
2. παρατηρώ
3. είμαι συγκεντρωμένος
4. καταλαβαίνω, αντιλαμβάνομαι
5. φροντίζω, περιποιούμαι
6. συμπαθώ
7. προφυλάσσω, προφυλάσσομαι

Συγγενικά

• αξιοπρόσεκτα / αξιοπρόσεχτα
• αξιοπρόσεκτος / αξιοπρόσεχτος
• απρόσεκτα / απρόσεχτα
• απρόσεκτος / απρόσεχτος
• προσεγμένος
• προσεκτικός / προσεχτικός
• προσεκτικά / προσεχτικά
• προσεχής
• προσεχώς
• προσοχή
• → δείτε τις λέξεις προς και έχω

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	προσέχω	πρόσεχα	θα προσέχω	να προσέχω		προσέχοντας
β' ενικ.	προσέχεις	πρόσεχες	θα προσέχεις	να προσέχεις	πρόσεχε
γ' ενικ.	προσέχει	πρόσεχε	θα προσέχει	να προσέχει
α' πληθ.	προσέχουμε	προσέχαμε	θα προσέχουμε	να προσέχουμε
β' πληθ.	προσέχετε	προσέχατε	θα προσέχετε	να προσέχετε	προσέχετε
γ' πληθ.	προσέχουν(ε)	πρόσεχαν προσέχαν(ε)	θα προσέχουν(ε)	να προσέχουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		πρόσεξα	θα προσέξω	να προσέξω		προσέξει
β' ενικ.		πρόσεξες	θα προσέξεις	να προσέξεις	πρόσεξε
γ' ενικ.		πρόσεξε	θα προσέξει	να προσέξει
α' πληθ.		προσέξαμε	θα προσέξουμε	να προσέξουμε
β' πληθ.		προσέξατε	θα προσέξετε	να προσέξετε	προσέξτε
γ' πληθ.		πρόσεξαν προσέξαν(ε)	θα προσέξουν(ε)	να προσέξουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω προσέξει	είχα προσέξει	θα έχω προσέξει	να έχω προσέξει
β' ενικ.	έχεις προσέξει	είχες προσέξει	θα έχεις προσέξει	να έχεις προσέξει
γ' ενικ.	έχει προσέξει	είχε προσέξει	θα έχει προσέξει	να έχει προσέξει
α' πληθ.	έχουμε προσέξει	είχαμε προσέξει	θα έχουμε προσέξει	να έχουμε προσέξει
β' πληθ.	έχετε προσέξει	είχατε προσέξει	θα έχετε προσέξει	να έχετε προσέξει
γ' πληθ.	έχουν προσέξει	είχαν προσέξει	θα έχουν προσέξει	να έχουν προσέξει

Μεταφράσεις

    προσέχω

αγγλικά : observe (en), notice (en), remark (en), pay attention to (en), heed (en) γαλλικά : faire attention (fr), remarquer (fr) γερμανικά : achten (de), bemerken (de) εσπεράντο : atenti (eo), rimarki (eo) λατινικά : specto (la)

    συγκεντρώνομαι

αγγλικά : pay attention (en) γερμανικά : achten (de), aufpassen (de)

    φροντίζω, περιποιούμαι

αγγλικά : attend (de), take care of (en) γερμανικά : achten (de), aufpassen (de) πορτογαλικά : cuidar (pt)

    προφυλάσσω, προφυλάσσομαι

αγγλικά : be careful (en), watch out (en) γερμανικά : achten (de), aufpassen (de) λατινικά : caveo (la)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

προσέχω < προσ- + ἔχω

Ρήμα

προσέχω

1. έχω παραπάνω
2. φέρνω κάτι κάπου
3. (μεταφορικά) μπλέκομαι σε κάτι

Κλίση

    προσέχω - ενεργητικοί τύποι

ενεργητικός ενεστώτας   οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγὼ προσέχω προσέχω προσέχοιμι — σὺ προσέχεις προσέχῃς προσέχοις πρόσεχε οὖτος προσέχει προσέχῃ προσέχοι προσεχέτω ἡμεῖς προσέχομεν προσέχωμεν προσέχοιμεν — ὑμεῖς προσέχετε προσέχητε προσέχοιτε προσέχετε οὗτοι προσέχουσῐ(ν) προσέχωσῐ(ν) προσέχοιεν προσεχόντων προσεχέτωσαν 2o δυϊκός προσέχετον προσέχητον προσέχοιτον προσέχετον 3o δυϊκός προσέχετον προσέχητον προσεχοίτην προσεχέτων ονοματικοί τύποι απαρέμφατο μετοχή: αρσενικό - θηλυκό - ουδέτερο προσέχειν προσέχων προσέχουσα προσέχον Ενεργητικός Παρατατικός προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ προσεῖχον - - - σύ προσεῖχες - - - οὖτος προσεῖχε - - - ἡμεῖς προσείχομεν - - - ὑμεῖς προσείχετε - - - οὗτοι προσεῖχον - - - Ενεργητικός Μέλλοντας προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ προσέξω - προσέξοιμι - σύ προσέξεις - προσέξοις - οὗτος προσέξει - προσέξοι - ἡμεῖς προσέξομεν - προσέξοιμεν - ὑμεῖς προσέξετε - προσέξοιτε - οὗτοι προσέξουσι(ν) - προσέξοιεν - ονοματικοί τύποι απαρέμφατο μετοχή προσέξειν προσέξων προσέξουσα προσέξον Ενεργητικός Αόριστος β' προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ προσέσχον πρόσσχω πρόσσχοιμι - σύ προσέσχες πρόσσχῃς πρόσσχοις πρόσσχες οὖτος προσέσχε πρόσσχῃ πρόσσχοι προσσχέτω ἡμεῖς προσέσχομεν πρόσσχωμεν πρόσσχοιμεν - ὑμεῖς προσέσχετε πρόσσχητε πρόσσχοιτε πρόσσχετε οὗτοι προσέσχον πρόσσχωσι(ν) πρόσσχοιεν προσσχόντων / προσσχέτωσαν ονοματικοί τύποι απαρέμφατο μετοχή προσσχεῖν προσσχών προσσχοῦσα προσσχόν Ενεργητικός Παρακείμενος προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ προσέσχηκα προσεσχήκω / προσεσχηκώς, προσεσχηκυῖα, προσεσχηκός ὦ προσεσχήκοιμι / προσεσχηκώς, προσεσχηκυῖα, προσεσχηκός εἴην - σύ προσέσχηκας προσεσχήκῃς / προσεσχηκώς, προσεσχηκυῖα, προσεσχηκός ᾖς προσεσχήκοις / προσεσχηκώς, προσεσχηκυῖα, προσεσχηκός εἴης προσεσχηκώς, προσεσχηκυῖα, προσεσχηκός ἴσθι οὗτος προσέσχηκε προσεσχήκῃ / προσεσχηκώς, προσεσχηκυῖα, προσεσχηκός ᾖ προσεσχήκοι / προσεσχηκώς, προσεσχηκυῖα, προσεσχηκός εἴη προσεσχηκώς, προσεσχηκυῖα, προσεσχηκός ἔστω ἡμεῖς προσεσχήκαμεν προσεσχήκωμεν / προσεσχηκότες, προσεσχηκυῖαι, προσεσχηκότα ὦμεν προσεσχήκοιμεν / προσεσχηκότες, προσεσχηκυῖαι, προσεσχηκότα εἴημεν/εἶμεν - ὑμεῖς προσεσχήκατε προσεσχήκητε / προσεσχηκότες, προσεσχηκυῖαι, προσεσχηκότα ἦτε προσεσχήκοιτε / προσεσχηκότες, προσεσχηκυῖαι, προσεσχηκότα εἴητε/εἶτε προσεσχηκότες, προσεσχηκυῖαι, προσεσχηκότα ἔστε οὗτοι προσεσχήκασι(ν) προσεσχήκωσι(ν) / προσεσχηκότες, προσεσχηκυῖαι, προσεσχηκότα ὦσι(ν) προσεσχήκοιεν / προσεσχηκότες, προσεσχηκυῖαι, προσεσχηκότα εἴησαν/εἶεν προσεσχηκότες, προσεσχηκυῖαι, προσεσχηκότα ἔστων ονοματικοί τύποι απαρέμφατο μετοχή προσεσχηκέναι προσεσχηκώς προσεσχηκυῖα προσεσχηκός Ενεργητικός Υπερσυντέλικος προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ προσεσχήκειν - - - σύ προσεσχήκεις - - - οὖτος προσεσχήκει - - - ἡμεῖς προσεσχήκεμεν - - - ὑμεῖς προσεσχήκετε - - - οὗτοι προσεσχήκεσαν - - -

• Μεσοπαθητικοί τύποι → λείπει η κλίση

Πηγές

• προσέχω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• προσέχω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.