↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ἐλπίς αἱ ἐλπίδες
      γενική τῆς ἐλπίδος τῶν ἐλπίδων
      δοτική τῇ ἐλπίδ ταῖς ἐλπίσῐ(ν)
    αιτιατική τὴν ἐλπίδ τὰς ἐλπίδᾰς
     κλητική ! ἐλπίς* ἐλπίδες
  δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ τὼ  ἐλπίδε
γεν-δοτ τοῖν  ἐλπίδοιν
Με βραχύ γιώτα στο θέμα -ίς -ίδος.
* Κατά τη Γραμματική του Smyth, η κλητική ενικού χωρίς το
3η κλίση, Κατηγορία 'πατρίς' όπως «πατρίς» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

  Ετυμολογία

επεξεργασία
ἐλπίς, ήδη ομηρικό < ἔλπ-ομαι (προσδοκώ), ἔλπω < Ϝελπ- < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *welp- (θέλω) [1]

  Ουσιαστικό

επεξεργασία

ἐλπίς θηλυκό

  1. προσδοκία, ελπίδα
    ※  5ος πκε αιώνας Εὐριπίδης, Τρῳάδες, στίχ. 633 (632-633)
    οὐ ταὐτόν, ὦ παῖ, τῷ βλέπειν τὸ κατθανεῖν· | τὸ μὲν γὰρ οὐδέν, τῷ δ᾽ ἔνεισιν ἐλπίδες.
    Θάνατος και ζωή δεν είναι το ίδιο· | αυτός, μηδέν· μα η άλλη κρύβει ελπίδες.
    Μετάφραση, αναθεωρημένη έκδοση (1972) Οι Τρωαδίτισσες: Θρασύβουλος Σταύρου, 1η έκδοση (1952) @greek‑language.gr
    ※  5ος πκε αιώνας Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 3, 14
    αἰσχυνθέντες οὖν τάς τε τῶν Ἑλλήνων ἐς ὑμᾶς ἐλπίδας
    σεβαστείτε λοιπόν τις ελπίδες που εναπόθεσαν σε εσάς οι Έλληνες
    ※  4ος πκε αιώνας Ἀριστοτέλης, Ῥητορική, 2, 1389a
    καὶ ζῶσι τὰ πλεῖστα ἐλπίδι· ἡ μὲν γὰρ ἐλπὶς τοῦ μέλλοντός ἐστιν ἡ δὲ μνήμη τοῦ παροιχομένου, τοῖς δὲ νέοις τὸ μὲν μέλλον πολὺ τὸ δὲ παρεληλυθὸς βραχύ·
    Ζουν κυρίως με την ελπίδα· ο λόγος είναι ότι η ελπίδα σχετίζεται με το μέλλον, ενώ η μνήμη με το παρελθόν, και για τους νέους το μέλλον είναι μεγάλο, ενώ το παρελθόν μικρό·
    Μετάφραση (2002, 2004): Δημήτριος Λυπουρλής, Θεσσαλονίκη:Ζήτρος @greek‑language.gr
    ΣτΕ: Ο Αριστοτέλης απαριθμεί κάποια χαρακτηριστικά γνωρίσματα των νέων.
  2. το πρόσωπο που ενσαρκώνει την ελπίδα
    ※  6ος/5ος πκε αιώνας Αἰσχύλος, Χοηφόροι, στίχ. 775
    Ὀρέστης ἐλπὶς οἴχεται δόμων
    - Και πώς; Αφού έφυγε η ελπίδα μας, ο Ορέστης

Εκφράσεις

επεξεργασία

Συγγενικά

επεξεργασία

  Αναφορές

επεξεργασία
  1. Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.