Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γιώργος Σεφέρης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιώργος Σεφέρης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Γιώργος Σεφέρης (Ελληνικά)
Όνομα γεννήσεωςΓεώργιος Σεφεριάδης
Γέννηση13 Μαρτίου 1900 (Ιουλιανό Ημερολόγιο: 29 Φεβρουαρίου)[1]
Βουρλά[2]
Θάνατος20 Σεπτεμβρίου 1971
Αθήνα[3][2]
Τόπος ταφήςΠρώτο Νεκροταφείο Αθηνών[4]
ΚατοικίαΠαγκράτι (1962–1971)[5]
ΨευδώνυμοΓιώργος Σεφέρης[6]
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΕλληνικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά[7][8]
Γαλλικά
Αγγλικά
νέα ελληνική γλώσσα
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Παντεόν-Σορμπόν
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποιητής[9][10]
διπλωμάτης
μεταφραστής
συγγραφέας
Αξιοσημείωτο έργοΣτροφή
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜαρώ Σεφέρη (1941–1971)
ΓονείςΣτυλιανός Σεφεριάδης και Δέσπω Τενεκίδη
ΑδέλφιαΙωάννα Τσάτσου
Άγγελος Σεφεριάδης
ΣυγγενείςΆννα Λόντου (θετή κόρη) και Μίνα Αναστασιάδη (θετή κόρη)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαπρέσβης
Βραβεύσειςβραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (1963)[11][12]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Γιώργος Σεφέρης (πραγματικό όνομα: Γεώργιος Σεφεριάδης, Βουρλά, Σμύρνη, 29 Φεβρουαρίου/13 Μαρτίου 1900[1] – Αθήνα, 20 Σεπτεμβρίου 1971) ήταν Έλληνας διπλωμάτης και ποιητής και ο πρώτος Έλληνας που τιμήθηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας. Είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές και εκ των δύο μοναδικών Ελλήνων βραβευμένων με Νόμπελ, μαζί με τον Οδυσσέα Ελύτη.

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πραγματικό του όνομα ήταν Γεώργιος Σεφεριάδης[13]. Γεννήθηκε στα Βουρλά στις 29 Φεβρουαρίου του 1900 και ήταν ο πρωτότοκος γιος του Στέλιου και της Δέσπως (το γένος Γ. Τενεκίδη) Σεφεριάδη. Πριν τη γέννησή του είχε γεννηθεί ένα άλλο κοριτσάκι, η Μαρία-Ιωάννα, στις 16 Ιανουαρίου 1899, αλλά πέθανε στις 7 Μαΐου της ίδιας χρονιάς.[14] Το 1902 γεννήθηκε η αδερφή του η Ιωάννα και το 1905 ο αδερφός του, ο Άγγελος.[15] Το 1906 αρχίζει η μαθητική του εκπαίδευση στο Λύκειο Χ. Αρώνη[16]. Το 1914, εποχή κατά την οποία άρχισε να γράφει τους πρώτους στίχους του, με το ξέσπασμα του Μεγάλου Πολέμου κατά τη θερινή περίοδο του έτους, η οικογένεια μετανάστευσε στην Ελλάδα[17]. Ο Γιώργος Σεφέρης γράφτηκε στο Πρότυπο Κλασσικό Γυμνάσιο Αθηνών[18], από το οποίο αποφοίτησε τον Μάιο του 1917 με μέσο όρο 8,35/10.[19]. Εγγράφεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στις 14 Ιουλίου του 1918, η μητέρα του μαζί με τους δύο γιους και την κόρη της Ιωάννα (μετέπειτα σύζυγο Κωνσταντίνου Τσάτσου) μετέβη στο Παρίσι, όπου ο πατέρας τους Στέλιος εργαζόταν ως δικηγόρος. Ο Στέλιος Σεφεριάδης επιθυμούσε όλη η οικογένειά του να μεταφερθεί στο Παρίσι κι ο γιος του Γιώργος να σπουδάσει στη γαλλική πρωτεύουσα.[20] Ο Γιώργος Σεφέρης έμεινε εκεί μέχρι το καλοκαίρι του 1924, ασχολούμενος με τη λογοτεχνία: μεταφράσεις, αναγνώσεις γαλλικών κλασικών και συγγραφή ποιημάτων,[21] και αποκτώντας το πτυχίο της Νομικής, τον Οκτώβριο του 1921.[22] Στη συνέχεια μεταβαίνει τέλη Αυγούστου 1924[23], στο Λονδίνο για την τελειοποίηση των αγγλικών του εν όψει των εξετάσεων στο Υπoυργείο Εξωτερικών. Αν και επιχείρησε τελικά εγκατέλειψε την προσπάθεια απόκτησης διδακτορικού διπλώματος.[24] Τον Φεβρουάριο του 1925 επιστρέφει στην Αθήνα[25] και το 1927 διορίζεται[26] στη διπλωματική υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών ως ακόλουθος πρεσβείας. Στις 24 Αυγούστου 1926 πεθαίνει η μητέρα του από νεφρική ανεπάρκεια[27] Τον Ιούλιο του 1928 δημοσιεύει στη Νέα Εστία, επώνυμα ως Γ. Σεφεριάδης, το «Μια βραδιά με τον Κύριο Τεστ», μετάφραση έργου του Πολ Βαλερί[28]. Το 1929 συνοδεύει τον Εδουάρδο Εριό σε ταξίδι του στην Ελλάδα[29]. Τον Μάιο του 1931 εκδίδεται με το ψευδώνυμο Γ. Σεφέρης η Στροφή[30] και τον ίδιο χρόνο διορίζεται υποπρόξενος και έπειτα διευθύνων του ελληνικού Γενικού Προξενείου του Λονδίνου, όπου θα παραμείνει μέχρι και το 1934[31]. Τον Μάιο του 1932 δημοσιεύεται το έργο του Μια νύχτα στην ακρογιαλιά και τον Οκτώβριο η Στέρνα, αφιερωμένη στον Γιώργο Αποστολίδη[32]. Το 1933 ο πατέρας του, Στέλιος, εκλέγεται πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών και εγγράφεται ως μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1934 ο Γ. Σεφέρης επιστρέφει στην Αθήνα και τον Ιανουάριο του 1935 αρχίζει η συνεργασία του με τις εκδόσεις Νέα Γράμματα, αναδημοσιεύοντας τη Στέρνα. Τον Οκτώβριο του 1936 διορίζεται πρόξενος στην Κορυτσά[33], όπου θα παραμείνει μέχρι τον Οκτώβριο του 1937 οπότε και μετατίθεται στην Αθήνα ως προϊστάμενος της Διεύθυνσης Εξωτερικού Τύπου του Υφυπουργείου Τύπου και Πληροφοριών: ο ίδιος αρνείται πως ενεπλάκη σε ζητήματα λογοκρισίας του εσωτερικού τύπου, αλλά είχε ως αρμοδιότητά του τις επαφές με τις ξένες διπλωματικές αποστολές και τους ξένους ανταποκριτές.[34] Στις 13 Φεβρουαρίου του 1937 δημοσιεύει στα Νέα Γράμματα επιστολή του περί της δημοτικής γλώσσας.[35]

Η μετάβαση στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 10 Απριλίου του 1941 ο Γιώργος Σεφέρης νυμφεύεται τη Μαρία Ζάννου[36] και στις 22 Απριλίου το ζεύγος ακολουθεί την ελληνική κυβέρνηση[37], σταθμεύουν στην Κρήτη, στα Χανιά, όπου εργάζεται ως γραμματέας του Νικολούδη και εποπτεύει την έκδοση του πρώτου Φύλλου της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως μετά την αποχώρηση της Ελληνικής Κυβέρνησης.[38] Στις 16 Μαΐου καταφθάνει στην Αίγυπτο, στο λιμάνι του Πορτ Σάιντ[39] και παραμένει στην Αλεξάνδρεια[40]. Τον Αύγουστο ο Γιώργος Σεφέρης συνοδεύει την πριγκίπισσα διαδόχου Φρειδερίκη και τα δύο της παιδιά, Σοφία και Κωνσταντίνο, στο Γιοχάνεσμπουργκ και από εκεί στην Πρετόρια υπηρετώντας στην εκεί Ελληνική Πρεσβεία μέχρι το 1942[41]. Τον Απρίλιο του 1942 επιστρέφουν στο Κάιρο, αλλά επειδή αποφασίζεται το κλείσιμο της εκεί Ελληνικής Πρεσβείας και του Ελληνικού Προξενείου στην Αλεξάνδρεια, αναχωρούν για την Ιερουσαλήμ.[42] Επιστρέφει τον Ιούνιο του 1942 στο Κάιρο και στις 22 Σεπτεμβρίου διορίζεται επισήμως Γενικός Διευθυντής Τύπου Μέσης Ανατολής.[43] Στις 10 Μαρτίου του 1943 δίνει διάλεξη για τον Κωστή Παλαμά και άλλες δύο με θέμα τον Ιωάννη Μακρυγιάννη, στις 16 Μαΐου στον κινηματογράφο Ριάλτο της Αλεξάνδρειας και μετά στο Κάιρο.[44] Τέλη Μαρτίου του 1944 εκδίδει στο Κάιρο τις Δοκιμές του.[45] Την ίδια περίοδο διορίζεται Διευθυντής Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών, τα καθήκοντα του οποίου δεν τον ενθουσιάζουν.[46] Με την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Γεώργιο Παπανδρέου (Απρίλιος 1944), ο Σεφέρης παύεται από το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών: την απομάκρυνσή του την αποδίδει σε υψηλά ιστάμενα πρόσωπα που βρίσκονταν μεταξύ των ακροατών των διαλέξεών του για τον Μακρυγιάννη και δε συμφωνούσαν με αυτά που είπε εκεί ο ίδιος. Παραμένει πάντως στην Υπηρεσία του υπουργείου ως ανώτατος δημόσιος λειτουργός. Με την υπουργοποίηση του Γεωργίου Καρτάλη ως Υπουργού Τύπου και Πληροφοριών, τον Ιούνιο του 1944, τοποθετείται γραμματέας επί των ανατολικών θεμάτων, κατά τον χαρακτηρισμό του πολιτικού του προϊστάμενου.[47]

Από την απελευθέρωση έως την τοποθέτησή του στη Ελληνική πρεσβεία του Λονδίνου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχές Σεπτέμβρη του 1944 συνοδεύει την ελληνική κυβέρνηση στην Ιταλία (Νάπολη) και στις 22 Οκτωβρίου επιστρέφει στην Αθήνα.[48] Τον Μάιο του 1945 ο αντιβασιλέας Δαμασκηνός του προτείνει να γίνει διευθυντής του Πολιτικού του Γραφείου, ουσιαστικά ιδιαίτερος γραμματέας του. Τη θέση αυτή δεν την επεδίωκε αλλά προσδοκούσε μάλλον την αποστράτευσή του.[49] Τον Σεπτέμβριο του 1945 συνοδεύει τον Δαμασκηνό σε επίσκεψή του στο Λονδίνο, και τον παρακινεί να θέσει ζήτημα ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα.[50] Η επιστροφή του συνδέεται με την παρακίνηση από τον Σεφέρη προς τον Δαμασκηνό για πρωθυπουργοποίησή του.[51] Το καλοκαίρι του 1946 παρεμποδίζεται η υπηρεσιακή του προαγωγή λόγω, όπως επισημαίνει ο Αλέξανδρος Ξύδης, της υπηρεσίας του στην Αντιβασιλεία, όπως και της υπηρεσίας του στη Μέση Ανατολή.[52] Την ίδια περίοδο τοποθετείται στα διοικητικά συμβούλια του Εθνικού Θεάτρου και της Εθνικής Ραδιοφωνίας. Τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς αποχωρεί από την υπηρεσία της Αντιβασιλείας.[53] Στις 26 Φεβρουαρίου 1947 βραβεύεται με το Βραβείο Παλαμά για την ποίησή του - το πρώτο τέτοιο που απονέμεται - και συνοδεύεται με το ποσό του ενός εκατομμυρίου δραχμών.[54] Το καλοκαίρι του 1947 εμποδίζεται η υπηρεσιακή του εξέλιξη μέχρι που ο Έλληνας πρέσβης στην Άγκυρα, ζητά να μεταβεί εκεί ο Σεφέρης ως σύμβουλος: μετά από μια χειρουργική επέμβαση, τον Φεβρουάριο του 1948 αναχωρεί.[55] Το καλοκαίρι του 1950 ο Ίκαρος εκδίδει τα ποιητικά του άπαντα.[56] Τέλη Δεκεμβρίου του 1950 γυρίζει στην Αθήνα, τον Μάρτιο του 1951 επιστρέφει στην Άγκυρα για να παραδώσει στο διάδοχό του, και στις 20 Απριλίου 1951 τοποθετείται Σύμβουλος στην Πρεσβεία του Λονδίνου.[57] Τέλη Αυγούστου 1952 προάγεται Πληρεξούσιος Υπουργός Β' με άμεση μετάθεση για τη Βηρυτό, στην οποία φθάνει στα τέλη του Δεκέμβρη της ίδιας χρονιάς.[58] Το Νοέμβριο του 1955 βρίσκεται στην Αθήνα για υπηρεσιακά ζητήματα και προσβάλλεται από έλκος στομάχου, αρρώστια που του επανεμφανίζεται στο μέλλον.[59] Ο Σεφέρης επιδιώκει να μετατεθεί στο Λονδίνο με σκοπό την καλύτερη εξυπηρέτηση, εκ μέρους του, της κυπριακής υπόθεσης. Τελικά ο νέος Υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας τον τοποθετεί στη διεύθυνση του υπουργείου με αρμοδιότητα την Κύπρο τον Ιούνιο του 1956. Από τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς συμμετέχει στη αντιπροσωπεία της Ελλάδος που προσπαθεί να προωθήσει την αυτοδιάθεση της Κύπρου μέσω του Ο.Η.Ε.[60] Στις 15 Ιουνίου 1957 φτάνει στη βρετανική πρωτεύουσα για να αναλάβει τα καθήκοντά του ως πρέσβης της Ελλάδος[61] Το Φόρεϊν Όφις σχολίασε την αλλαγή στο ελληνικό διπλωματικό πόστο του Λονδίνου: η αλλαγή [πρεσβευτού] δεν δύναται να μας είναι ευάρεστη, ενώ ο μόνιμος Υφυπουργός του Κράτους, σερ Φρέντερικ Χόγιερ-Μίλαρ σημείωνε, «[...] ο κος Σεφεριάδης θα είναι μάλλον ενοχλητικός.[...]».[62] Την άνοιξη του 1960 εξασφαλίζει τον επαναπατρισμό στην Ελλάδα των λειψάνων του Ανδρέα Κάλβου.[63] Το φθινόπωρο του ίδιου έτους συναντά τον Μίκη Θεοδωράκη στο Λονδίνο, και σε σύντομο χρονικό διάστημα ακολουθεί η πρώτη δημόσια εκτέλεση τεσσάρων μελοποιημένων ποιημάτων του με τον γενικότερο τίτλο Επιφάνεια.[64]

Στις 9 Ιουνίου αναγορεύεται σε επίτιμο διδάκτορα της Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ[65]. Ο Σεφέρης βρισκόταν τότε ακόμη στη θέση του πρεσβευτή στο Λονδίνο. Τα Ημερολόγιά του με τίτλο Μέρες, που άρχισαν να γράφονται το 1925, σταματούν την Τρίτη 27 Δεκεμβρίου του 1960 (Μέρες Ζ). Την ίδια χρονιά γράφει για τον Ανδρέα Κάλβο (Δοκιμές, δεύτερος τόμος) με αφορμή τη μετακομιδή των οστών του στην Αθήνα.

Στις 20 Αυγούστου 1962 εγκαταλείπει οριστικά την ελληνική πρεσβεία στο Λονδίνο και τίθεται εις την διάθεσιν του Ελληνικού Υπουργείου των Εξωτερικών.[66]

Σύμφωνα με την μαρτυρία του Κωνσταντίνου Τσάτσου, τα μέλη της Ακαδημίας Αθηνών Ηλίας Βενέζης, Κωνσταντίνος Τριανταφυλλόπουλος και Χρήστος Καρούζος είχαν προτείνει τον νομπελίστα ποιητή για υποψήφιο μέλος της. Του ζητήθηκε να μην απορρίψει την εκλογή του. Όμως, πάλι σύμφωνα με τον Τσάτσο, «άνθρωποι του Συγκροτήματος [Λαμπράκη]» και η σύζυγός του, από το 1941, Μαρώ (1898 - 29 Μαρτίου 2000), «όλοι οι εχθροί της Ακαδημίας», τον πίεσαν να μην δεχθεί να γίνει μέλος της.[67]

Η βράβευση με Νόμπελ Λογοτεχνίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1963, ο Γιώργος Σεφέρης βραβεύεται με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας από τη Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών: η ανακοίνωση της βράβευσής του έγινε την Πέμπτη 24 Οκτωβρίου ενώ η επίσημη απονομή στις 10 Δεκεμβρίου στη Στοκχόλμη.[68]

Σύμφωνα με τα αρχεία της επιτροπής[69], ο Σεφέρης προτάθηκε επίσημα το 1963 από τον συγγραφέα και μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας, Έιβιντ Γιόνσον, ενώ είχε προταθεί άλλες τρεις φορές (1955, 1961 και 1962).[70] Το 1961 προτάθηκε από τον ποιητή Τόμας Στερνς Έλιοτ, ενώ το 1962 προτάθηκε τόσο από τον Ε. Γιόνσον όσο και από τον καθηγητή κλασικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Κωνσταντίνο Τρυπάνη. Η επιλογή του, μεταξύ 80 υποψηφίων από όλο τον κόσμο[71], είχε την υποστήριξη όλων των μελών της Επιτροπής, με εξαίρεση ενός μέλους ο οποίος θεωρούσε πως το έργο του Σάμιουελ Μπέκετ (βραβεύτηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1969) είχε πιο θετική αποτίμηση από εκείνο του Σεφέρη. Ο γραμματέας της επιτροπής, Österlund, υποστήριξε πως η επιλογή Σεφέρη υπήρξε μια ευκαιρία να αποδώσουν έναν θαυμάσιο φόρο τιμής στη σύγχρονη Ελλάδα, μια γλωσσική περιοχή που περίμενε πάρα πολύ καιρό για μια βράβευση σε αυτό το επίπεδο.

Τη στιγμή όπου ο βασιλιάς σας, η Α.Μ. Γουσταύος ΣΤ' Αδόλφος, μου έδινε το δίπλωμα του βραβείου Νόμπελ, δεν μπόρεσα ο ίδιος να μη θυμηθώ με συγκίνηση τις μέρες όπου, ως διάδοχος, είχε επιμείνει να συμβάλει προσωπικά στις ανασκαφές της ακρόπολης της Ασίνης. Όταν πρωτοσυνάντησα τον Άξελ Πέρσον, τον μεγαλόκαρδο εκείνον άντρα που είχε και αυτός αφοσιωθεί σε τούτη την ανασκαφή, τον είχα ονομάσει ανάδοχό μου. Ναι, γιατί η Ασίνη μού είχε χαρίσει ένα ποίημα...

Ο Βασιλιάς της Ασίνης ήταν το ποίημα το οποίο ανέφερε σε εκείνη τη δοξαστική για την Ελλάδα τελετή, στις 10 Δεκεμβρίου του 1963, ο Γιώργος Σεφέρης. Το θέμα που ανέπτυξε σε γαλλική γλώσσα, στη Σουηδική Ακαδημία, ήταν «λίγα λόγια για τη νεότερη ελληνική παράδοση». Ο νομπελίστας, πλέον, ποιητής μίλησε για τις «πολλές όψεις της Ελλάδος» επιλέγοντας ως «οδόσημα» τον Διονύσιο Σολωμό, τον Ανδρέα Κάλβο, τον Κωστή Παλαμά, τον Κωνσταντίνο Καβάφη και τον Ιωάννη Μακρυγιάννη.

Σας μίλησα γι' αυτούς τους ανθρώπους, γιατί οι σκιές τους δεν έπαψαν να με συντροφεύουν από τότε που άρχισε το ταξίδι μου για τη Σουηδία και γιατί οι προσπάθειές τους αντιπροσωπεύουν, στο νου μου, τις κινήσεις ενός κορμιού αλυσοδεμένου επί αιώνες, όταν επιτέλους σπάσουν τα δεσμά του και ψηλαφεί, ξαναζωντανεύει κι αναζητάει τις φυσικές του κινήσεις...

Η απονομή του Βραβείου Νόμπελ αποτέλεσε μείζον γεγονός για την Ελλάδα. «Η Σουηδική Ακαδημία ηθέλησε να εκδηλώση την αλληγγεύην της προς την σημερινή και ζωντανή Ελλάδα του πνεύματος», δήλωσε ο Σεφέρης. «Επελέγη δια το υπέροχον λυρικόν ύφος του, που είναι εμπνευσμένο από εν βαθύ αίσθημα δια το ελληνικόν πολιτιστικόν ιδεώδες», ανακοίνωσε η Σουηδική Ακαδημία. Ο διεθνής Τύπος συγκατανεύει θεωρώντας «αρίστη και εξαιρετική την εκλογή»[72].

Μετά το Νόμπελ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 16 Απριλίου 1964 αναγορεύεται σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, ενώ το καλοκαίρι του ίδιου έτους αναγορεύεται σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και τον Ιούνιο του 1965 επίτιμος διδάκτωρ του Πρίνστον[73]. Το 1967 η δικτατορία των συνταγματαρχών κατέλυσε το Σύνταγμα στην Ελλάδα αναστέλλοντας τις ατομικές ελευθερίες[74]. Τον Σεπτέμβριο του 1965 αρνείται πρόταση του Πανεπιστημίου του Ιλινόι να μεταβεί εκεί το επόμενο έτος για να διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής.[75] Τον Ιούλιο του 1967 προλογίζει την έκδοση των ποιημάτων του αδελφού του Άγγελου.[76] Τον Νοέμβριο του ίδιου έτους προσκαλείται από το Ινστιτούτο Ανωτάτων Σπουδών στο Πρίνστον και αποδέχεται, ενώ καλείται να διδάξει και στην Έδρα Τσαρλς Έλιοτ Νόρτον για την Ποίηση του Χάρβαρντ για το ακαδημαϊκό έτος 1969-1970 αλλά απορρίπτει.με επίσημη επιστολή του προς τον πρύτανη του ιδρύματος, κάτι που συνιστά την πρώτη ανοιχτή δήλωσή του κατά του καθεστώτος[77]. Το 1968 τον προσεγγίζουν αριστεροί με σκοπό να τους συνδράμει: ο Μίκης Θεοδωράκης του ζητά να συμβάλει στην δημόσια εκτέλεση μελοποιημένης ποίησής του από τον ίδιο, αλλά το θεωρεί μάταιο, ενώ του ζητείται να μεσολαβήσει για να χειρουργηθεί ο Γιάννης Ρίτσος.[78] Το φθινόπωρο του 1968 μεταβαίνει στις Η.Π.Α και διαβάζει ποιήματά του στα Πανεπιστήμια Χάρβαρντ, Πρίνστον, Ρούτγκερς, Πίτσμπουργκ, Ουάσιγκτον, στην Χ.Α.Ν της Νέας Υόρκης.[79] Στις 28 Μαρτίου 1969 ο Σεφέρης μίλησε για πρώτη φορά δημόσια εναντίον της Χούντας: μεταδόθηκε από την Ελληνική Υπηρεσία του BBC, το ραδιοφωνικό σταθμό του Παρισιού και την Ντόιτσε Βέλε.[80][81] Γι' αυτό το λόγο του αφαιρέθηκε ο τίτλος του πρέσβη επί τιμή, καθώς και το δικαίωμα χρήσης διπλωματικού διαβατηρίου: στην τρισέλιδη επιστολή του Πιπινέλη προς τον Σεφέρη, αυτό δικαιολογείτο επειδή η Δήλωσή του είχε μεταδοθεί από τη σοβιετική ραδιοφωνία και άρα ήταν αντεθνική προπαγάνδα[82].

Τον Ιούλιο του 1970 εκδίδονται τα Δεκαοχτώ κείμενα μεταξύ των οποίων, πρώτο, το σεφερικό ποίημα Οι γάτες τ' Αϊ-Νικόλα.[83] Στις 22 Ιουλίου 1971 εισήχθη στον Ευαγγελισμό με συμπτώματα έλκους, το οποίο τον ταλαιπωρούσε τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Πέθανε την Δευτέρα 20 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς. Δύο μέρες αργότερα πραγματοποιήθηκε η κηδεία του, η οποία εξελίχθηκε σε σιωπηρή πορεία κατά της δικτατορίας.[84] Μετά τον θάνατό του εκδόθηκε το προσωπικό του ημερολόγιο με τίτλο Μέρες… καθώς και το «Πολιτικό» του ημερολόγιο.

Η γλώσσα του Σεφέρη πυκνή και καίρια, συμπυκνώνει στην ποίησή του αυτό που ο ίδιος ονόμασε επιγραμματικά «καημό της ρωμιοσύνης». Η ζωντανή, γηγενής παράδοση συμπορεύεται με τη σύγχρονη ευρωπαϊκή παιδεία. Στο πρόσωπό του, στην ποιητική, δοκιμιακή και μεταφραστική του εργασία, η νεοελληνική γραμματεία αναγνωρίζει έναν από τους κλασικούς του 20ού αιώνα.

Εργογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ποιητικές συλλογές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Στροφή, Εστία, Αθήνα 1931
  • Πάνω σ' έναν στίχο ξένο, Εστία, Αθήνα 1931
  • Η Στέρνα, Εστία, Αθήνα 1932
  • Σχέδια στο περιθώριο, ανάτυπο από Τα Νέα Γράμματα, Αθήνα 1935
  • Μυθιστόρημα, Κασταλία, Αθήνα 1935
  • Γυμνοπαιδία, ανάτυπο από Τα Νέα Γράμματα, Αθήνα 1936
  • Τετράδιο Γυμνασμάτων (1928-1937), τθυπ. Ταρουσοπούλου, Αθήνα 1940
  • Ημερολόγιο καταστρώματος Α΄, τυπ. Ταρουσοπούλου, Αθήνα 1940
  • Ημερολόγιο καταστρώματος Β΄, ιδιωτική έκδοση, Αλεξάνδρεια 1944
  • Ημερολόγιο καταστρώματος Β΄, Ίκαρος, Αθήνα 1945
  • Τελευταίος σταθμός, ανάτυπο από Το Τετράδιο, 1947
  • Κίχλη, Ίκαρος, Αθήνα 1947
  • Ημερολόγιο καταστρώματος Γ΄ (με τον τίτλο Κύπρον, οὗ μ'ἐθέσπισεν), Ίκαρος, Αθήνα 1955
  • Τρία κρυφά ποιήματα, τυπ. Γαλλικού Ινστιτούτου, Αθήνα 1966
  • Τετράδιο Γυμνασμάτων Β΄, Ίκαρος, 1976 (μεταθανάτια έκδοση)
  • Επί Ασπαλάθων..., «Le Μonde», Αθήνα 1971 (μεταθανάτια έκδοση)

Μυθιστορήματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Έξι νύχτες στην Ακρόπολη, Ερμής, Αθήνα 1974 (μεταθανάτια έκδοση)
  • Βαρνάβας Καλοστέφανος, Μ. Ι. Ε. Τ., Αθήνα 2007 (μεταθανάτια έκδοση, ημιτελές)

Δοκίμια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Δοκιμές, τυπ. Γιούλη, Κάιρο 1944
  • Δοκιμές, Φέξης, Αθήνα 1962
  • Εκλογή από τις Δοκιμές, Γαλαξίας, Αθήνα 1966
  • Δοκιμές, Ίκαρος, Αθήνα 1992 (μεταθανάτια έκδοση)

Μεταφράσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Θ. Σ. Έλιοτ, Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα, Ίκαρος, Αθήνα 1949
  • Θ. Σ. Έλιοτ, Φονικό στην Εκκλησιά, Ίκαρος, Αθήνα 1963
  • Αντιγραφές, Ίκαρος, Αθήνα 1965
  • Άσμα Ασμάτων, χ.ε., Αθήνα 1965
  • Η Αποκάλυψη του Ιωάννη, Ίκαρος, Αθήνα 1966

Αλληλογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • This Dialectic of Blood and Light, George Seferis - Philip Sherrard An Exchange: 1947-1971, 2015, Denise Harvey (Publisher),ISBN 9789607120373

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Δασκαλόπουλος, Δημήτρης (11 Οκτωβρίου 1999). «Γιώργος Σεφέρης: Εκφραστής του ποιητικού μοντερνισμού και στοχαστικός διπλωμάτης». Τα Νέα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2017. Γεννήθηκε το 1900 στη Σμύρνη, και μάλιστα σε σημαδιακή ημερομηνία: 29 Φεβρουαρίου (με το παλιό ημερολόγιο), γεγονός στο οποίο αναφερόταν κάθε τόσο με τρόπο χιουμοριστικό. Όταν στα 1939 συναντήθηκε με τον Χένρυ Μίλλερ, ο Αμερικανός συγγραφέας τον ρώτησε πόσων χρόνων είναι και ο Σεφέρης τού απάντησε πως σε μερικούς μήνες θα γιόρταζε τα δέκατα γενέθλιά του! 
  2. ↑ 2,0 2,1 «Большая российская энциклопедия». (Ρωσικά) Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 3659722. Ανακτήθηκε στις 13  Οκτωβρίου 2021.
  3. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  4. ↑ 4,0 4,1 (Αγγλικά) Find A Grave. Ανακτήθηκε στις 30  Ιουνίου 2024.
  5. ↑ www.news247.gr/afieromata/fotografizontas-tis-geitonies-ton-poiiton.6259634.html. Ανακτήθηκε στις 1  Σεπτεμβρίου 2021.
  6. ↑ www.nobelprize.org/prizes/facts/facts-on-the-nobel-prize-in-literature/. Ανακτήθηκε στις 14  Οκτωβρίου 2021.
  7. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12031003b. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  8. ↑ CONOR.SI. 50635619.
  9. ↑ The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/132297. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  10. ↑ (Τσεχικά) Olomouc City Library regional database. tritius.kmol.cz/authority/865131. Ανακτήθηκε στις 26  Σεπτεμβρίου 2024.
  11. ↑ www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1963/.
  12. ↑ www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/.
  13. ↑ Το όνομα Γιώργος προέρχεται από το όνομα του πατέρα της Δέσπως. Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.35
  14. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.34.
  15. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.35-36.
  16. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.39.
  17. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.54.
  18. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.55
  19. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.62.
  20. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.63-64.
  21. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.67
  22. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.82
  23. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.107.
  24. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.106
  25. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.112
  26. ↑ Κατόπιν εισαγωγικών εξετάσεων τον Δεκέμβριο του 1926. Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.123-124.
  27. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.122, 631, υποσ.20.
  28. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.117
  29. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.145.
  30. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.156 κ.εξ.
  31. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.163 κ.εξ.
  32. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.177 κ.εξ.
  33. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.227.
  34. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.240-241, 243.
  35. ↑ «Αφιέρωμα στο Ως3». 12 Φεβρουαρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2015. 
  36. ↑ Στο ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στο απένατντι πεζοδρόμιο της Κυδαθηναίων. Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.292-293
  37. ↑ Είχε προηγηθεί μια αποτυχημένη απόπειρα από το λιμάνι του Ωρωπού, οπότε το υπό αναχώρηση πλοίο είχε δεχθεί επίθεση από γερμανικά αεροπλάνα. Τελικά αναχώρησε από τον Πειραιά με το πλοίο Έλση. πληρώνοντας ο ίδιος τα ναύλα του ίδιου και της συζύγου του. Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.296-297
  38. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.296-301
  39. ↑ Έχει φύγει από της Σούδα με το υπερωκεάνιο Νέα Ζηλανδία. Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.301
  40. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.302
  41. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.306 κ.εξ
  42. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.324-325
  43. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.327
  44. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.333-334
  45. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.345
  46. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.349
  47. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.357-358, 363
  48. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.371 κ.εξ, 378
  49. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.387
  50. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.392
  51. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ. 397
  52. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ. 398
  53. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.400, 404
  54. ↑ 200 δολάρια Αμερικής τότε. Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.415
  55. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.417-418
  56. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.433
  57. ↑ Μένει στο Τσέλσι στην Λεωφόρο Σλόουν 7. Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.436-437
  58. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.445-447
  59. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.486
  60. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.494-495, 498κ.εξ
  61. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.507
  62. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.505
  63. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.533
  64. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.535
  65. ↑ Είχε προηγηθεί το αίτημα του υποκοσμήτορα του Κέμπριτζ προς το βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών για να γνωμοδοτήσει για τον ποιητή και διπλωμάτη. Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.537
  66. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.553
  67. ↑ Κωνσταντίνος Τσάτσος, Λογοδοσία μιας ζωής, τομ. Α΄, Οι εκδόσεις των φίλων, Αθήνα, 2000, σελ. 198.
  68. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.558-564
  69. ↑ "Candidates for the 1963 Nobel Prize in Literature" (2 Ιανουαρίου 2014) Nobelprize.org. - Nobel Media AB 2013
  70. ↑ «Giorgos Seferis – Nominations». The Nobel Prize: The Nomination Database. Nobel Media AB. 22 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2021. 
  71. ↑ «Nobel Prize in Literature 1963». The Nobel Prize: Nomination Archive. Nobel Media AB. 2014. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2021. 
  72. ↑ Γ. Σεφέρης: ο πρώτος Έλληνας που τιμάται με Νομπέλ, Ιστορικό Λεύκωμα 1963, σελ. 150-151, Καθημερινή (1997)
  73. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.565, 567, 719 υποσ.40
  74. ↑ Στο Ημερολόγιό του γράφει δίπλα στην συγκεκριμένη ημερομηνία: Προκόβουμε καταπληκτικά Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.577
  75. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.568
  76. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.577
  77. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.578
  78. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.580
  79. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.581
  80. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.587
  81. ↑ 28 Μαρτίου 1969: Δήλωση Σεφέρη κατά της χούντας [1]
  82. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.591
  83. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.590
  84. ↑ Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.594-597

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Ρόντρικ Μπήτον, Γιώργος Σεφέρης. Περιμένοντας τον άγγελο, μετάφραση: Δημήτρης Δασκαλόπουλος, εκδ. Ωκεανίδα, Αθήνα 2003
  • Δημήτρης Δασκαλόπουλος, Σεφέρης Γιώργος, Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, Εκδοτική Αθηνών, τομ. 9Α.(1988), σελ. 246-247
  • Δημήτρης Δασκαλόπουλος, Γιώργος Σεφέρης. Εκφραστής του ποιητικού μοντερνισμού και στοχαστικός διπλωμάτης, στο: Βασίλης Παναγιωτόπουλος (επίμ.), Πρόσωπα του 20ου αιώνα. Έλληνες που σημάδεψαν τον 20ο αιώνα, εκδ. Τα Νέα-Νέα Σύνορα-Α.Α. Λιβάνης, Αθήνα, 2000, σελ.467-472
  • Κωνσταντίνος Τσάτσος, Λογοδοσία μιας ζωής τομ. 1ος, εκδ.Οι εκδόσεις των φίλων, Αθήνα, 2000
  • Ο Ποιητής Γ. Σεφέρης, του Ανδρέα Καραντώνη
  • Ενάργεια και κατάφαση στην ποίηση Σεφέρη - Προσφορά στα 70 του χρόνια, του Λίνου Πολίτη, 28 Φεβρουαρίου 1970.
  • Ο τόνος της φωνής του Σεφέρη, εκδ. Ίκαρος 1970.
  • Ο αδελφός μου Γ. Σεφέρης, της Ιωάννας Τσάτσου Εστία 1973.¨
  • Φθορά και Λόγος - Εισαγωγή στην ποίηση Σεφέρη, Εστία.
  • Ο ποιητής και ο χορευτής, Κέδρος 1979.
  • Ελληνισμός και Δύση στο στοχασμό του Σεφέρη, του Γ. Κιουρτσάκη 1979.
  • Η στροφή του Σεφέρη, τόμος Α' 1981, τόμος Β΄ 1982, Γ΄ 1984 «Ζώδιο».
  • Η ποίηση Σεφέρη και η κριτική μου, του Τ. Μαλάνου 1982.
  • Μια συνάντηση, Σεφέρης Μακρυγιάννης, του Μ. Αλεξανδρόπουλου 1983.
  • Τέσσερα μελετήματα για τον Σεφέρη, του Τ. Σινόπουλου 1984.
  • Η ποίηση Σεφέρη - Μελέτες και Μαθήματα, του Δ.Ν. Μαρωνίτη 1984.
  • Η πολιτική διάσταση της ποίησης Σεφέρη, του Ν. Ορφανίδη 1985.
  • 17 κείμενα για τον Γ. Σεφέρη του Αλ. Αργυρίου 1986.
  • Ο Βασιλιάς της Ασίνης - ανασκαφή ενός ποιήματος, του Γ. Γιατρομανωλάκη.
  • Λαμπρίδη, Έλλη, Επιστολές προς Ν. Καζαντζάκη, Δ. Καπετανάκη, Π. Πρεβελάκη, Γ. Σεφέρη, Α. Σικελιανό, (Επιμέλεια Κων. Γαρίτσης), Έμβρυο, Αθήνα 2016. ISBN 978-960-8002-93-7.
  • Λορεντζάτος, Ζήσιμος: Τὸ χαμένο κέντρο (Γιὰ τὸν Σεφέρη), Μελέτες, Ἐκδόσεις Δόμος, Ἀθήνα 1994
  • Γιώργος Σεφέρης:Το θεϊκό στην αναζήτηση του ανθρώπινου,του Θανάση Χατζόπουλου, Νέα Εστία, τομ.157, τ/χ.1776,(Μάρτιος 2005), σελ.428-438

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γιώργος_Σεφέρης&oldid=10693006"