Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα μάχη

{{δείτε|Μάχη|Μάνη|μάρη}}
=={{-el-}}==
{{el-κλίση-'νίκη'}}
==={{ετυμολογία}}===
: '''{{PAGENAME}}''' < {{λδδ|grc|el|μάχη}}<ref>{{Π:ΛΚΝ}}</ref>

==={{προφορά}}===
{{ΔΦΑ|el|ˈma.çi}}
: {{συλλ|μά|χη}}

==={{ουσιαστικό|el}}===
'''{{PAGENAME}}''' {{θ}}
# [[σύγκρουση]] μεταξύ δύο στρατευμάτων σε συγκεκριμένο χώρο και χρονική στιγμή
#: {{πχ}} ''Η '''μάχη''' του Μαραθώνα έγινε το 490 π.Χ.''
# [[σύνολο]] πολεμικών γεγονότων που διαδραματίστηκαν σε συγκεκριμένο χώρο μέσα στο ιστορικό [[πλαίσιο]] ενός ευρύτερου πολέμου.
#: {{πχ}} ''Η '''μάχη''' της Κρήτης κατά το Β' Παγκόσμιο πόλεμο.''
# {{κτεπε}} βίαιη [[σύγκρουση]], ένοπλη ή μη, μεταξύ δύο αντιπάλων παρατάξεων, ομάδων κ.λπ.
#: {{πχ}} ''Πάλι μετατράπηκε το κέντρο της Αθήνας σε πεδίο '''μάχης'''.''
# {{μτφρ}} ο [[αγώνας]] για την επίτευξη ενός στόχου
#: {{πχ}} ''η '''μάχη''' για τη ζωή, για το μεροκάματο, για μία θέση στα πανεπιστήμια''

===={{συνώνυμα}}====
* [[αναμέτρηση]]
* [[σύγκρουση]]
* [[συμπλοκή]]
* [[σύρραξη]]

===={{συγγενικά}}====
{{((}}
* [[αμάχη]]
* [[αμαχητί]]
* [[διαμάχη]]
* [[μάχομαι]]
* [[μαχητής]]
* [[μαχητικός]]
* [[μαχητικά]]
* [[μαχητικότητα]]
* [[μαχήτρια]]
{{))}}

===={{πολυλεκτικοί όροι}}====
{{((|width=90%|κολόνες=2}}
* [[άρμα μάχης]]
* [[επική μάχη]]
* [[μάχη επιβίωσης]]
* [[ομηρική μάχη]]
* [[πεδίο μάχης]]
* [[πτέρυγα μάχης]]
* [[φονική μάχη]]
{{))}}

===={{εκφράσεις}}====
{{((|width=90%|κολόνες=3}}
* βγαίνω/είμαι/θέτω [[εκτός μάχης]]
* [[δίνω μάχη]] ή [[δίνω τη μάχη]]
* [[δίνω μάχη για τη ζωή]]
* [[έρως ανίκατε μάχαν]]
* [[κερδίζω τη μάχη]]
* [[κερδίζω τη μάχη με το θάνατο]]
* [[μάχη εκ παρατάξεως]]
* [[μάχη εκ του συστάδην]]
* [[μάχη με το χρόνο]]
* [[μάχη στήθος με στήθος]]
* [[μάχη των εντυπώσεων]]
* [[μάχη χαρακωμάτων]]
* [[μητέρα όλων των μαχών]]
* [[παίρνω θέση μάχης]]
* [[πέφτω στη μάχη]]
* [[ρίχνομαι στη μάχη]]
* [[σε θέση μάχης]] ή [[σε διάταξη μάχης]]
* [[χάνω τη μάχη]]
* [[χάνω τη μάχη με το θάνατο]]
* [[χάνω τη μάχη για τη ζωή]]
{{))}}

===={{σύνθετα}}====
* [[-μαχία]] {{π-κατ||-μαχία}}
* [[-μαχος]] {{π-κατ||-μαχος}}
* [[-μάχος]] {{π-κατ||-μάχος}}
* [[-μαχώ]] {{π-κατ||-μαχώ}}

===={{βλέπε}}====
{{ΒΠ}}
{{enWP|List of military disasters|List of military disasters}}, Κατάλογος μαχών με μη αναμενόμενη ήττα
{{clear}}
===={{μεταφράσεις}}====
{{μτφ-αρχή}}
* {{en}} : {{τ|en|battle}}, {{τ|en|combat}}
<!-- * {{ar}} : {{τ|ar|XXX}} -->
<!-- * {{vi}} : {{τ|vi|XXX}} -->
<!-- * {{bg}} : {{τ|bg|XXX}} -->
<!-- * {{br}} : {{τ|br|XXX}} -->
* {{fr}} : {{τ|fr|bataille}}, {{τ|fr|combat}}
* {{de}} : {{τ|de|Schlacht}}
* {{eo}} : {{τ|eo|batalo|noentry=1}}
<!-- * {{et}} : {{τ|et|XXX}} -->
<!-- * {{ja}} : {{τ|ja|XXX}} -->
<!-- * {{ia}} : {{τ|ia|XXX}} -->
<!-- * {{io}} : {{τ|io|XXX}} -->
<!-- * {{ga}} : {{τ|ga|XXX}} -->
<!-- * {{is}} : {{τ|is|XXX}} -->
* {{es}} : {{τ|es|batalla}} 
* {{it}} : {{τ|it|battaglia}} 
<!-- * {{ca}} : {{τ|ca|XXX}} -->
<!-- * {{zh}} : {{τ|zh|XXX}} -->
<!-- * {{ko}} : {{τ|ko|XXX}} -->
<!-- * {{ku}} : {{τ|ku|XXX}} -->
<!-- * {{hr}} : {{τ|hr|XXX}} -->
<!-- * {{la}} : {{τ|la|XXX}} -->
<!-- * {{lt}} : {{τ|lt|XXX}} -->
<!-- * {{ms}} : {{τ|ms|XXX}} -->
<!-- * {{nl}} : {{τ|nl|XXX}} -->
<!-- * {{cy}} : {{τ|cy|XXX}} -->
<!-- * {{hu}} : {{τ|hu|XXX}} -->
<!-- * {{uk}} : {{τ|uk|XXX}} -->
* {{pl}} : {{τ|pl|bitwa}}
* {{pt}} : {{τ|pt|batalha}}
* {{ro}} : {{τ|ro|luptă|noentry=1}}
* {{ru}} : {{τ|ru|битва}}, {{τ|ru|борьба}}, {{τ|ru|бой}}
* {{sr}} : {{τ|sr|битка}}, {{τ|sr|борба|noentry=1}}, {{τ|sr|бој|noentry=1}}
* {{sk}} : {{τ|sk|bitka}}
<!-- * {{sl}} : {{τ|sl|XXX}} -->
* {{sv}} : {{τ|sv|slag}}
<!-- * {{th}} : {{τ|th|XXX}} -->
<!-- * {{tr}} : {{τ|tr|XXX}} -->
* {{cs}} : {{τ|cs|bitva}}
<!-- * {{fi}} : {{τ|fi|XXX}} -->
{{μτφ-τέλος}}

==={{αναφορές}}===
<references/>

==={{πηγές}}===
* {{Π:ΛΚΝ}}
* {{Π:Χρηστικό}}
* {{Π:Μπαμπινιώτης 2002}}
* {{Π:Κάτος}}


----

=={{-grc-}}==
{{grc-κλίση-'γνώμη'|δίχρ=β}}
==={{ετυμολογία}}===
: '''{{PAGENAME}}''' < {{λ|μάχομαι|grc}}<ref>{{Π:Μπαμπινιώτης 2010}}</ref><ref>[[s.v.]]- {{R:grc:Beekes|916|μάχομαι}}</ref> 

==={{ουσιαστικό|grc}}===
'''{{PAGENAME}}, -ης''' {{θ}}, {{δωρ}}: {{λ|μάχα|grc}}
# [[μάχη]], [[σύγκρουση]], [[συμπλοκή]]
#: {{ΠΘ:Ιλ|Σ|248|vv=247-248}} 
#:: ''πάντας γὰρ ἔχε τρόμος, οὕνεκ᾽ Ἀχιλλεὺς | ἐξεφάνη, δηρὸν δὲ '''μάχης''' ἐπέπαυτ᾽ ἀλεγεινῆς.''
#::: τρόμος τους πήρε απ᾽ την στιγμήν που εφάνηκε ο Πηλείδης, | που έλειπε απ᾽ τον '''πόλεμον''' τόσον καιρόν στα πλοία.
#::: {{ΠΘ:Ιλ|μτφ=168|φ=1301728}}
#: {{ΠΘ:Ιλ|Ν|639}} 
#:: ''Τρῶες δὲ '''μάχης''' ἀκόρητοι ἔασιν.»''
#::: αλλ᾽ είναι αχόρταγοι στον '''πόλεμον''' οι Τρώες».
#::: {{ΠΘ:Ιλ|μτφ=119|φ=1278040}}
#: {{Q|grc|Hes|Th|711|vv=711-712}}
#:: ''ἐκλίνθη δὲ '''μάχη'''· πρὶν δ᾽ ἀλλήλοις ἐπέχοντες | ἐμμενέως ἐμάχοντο διὰ κρατερὰς ὑσμίνας.''
#::: Η '''μάχη''' έκλινε. Πριν, όμως, ο ένας στον άλλο αντιστέκονταν | και μάχονταν σταθερά στην κρατερή τη μάχη.
#::: {{Q|grc|Hes|Th|p=14|hi=763540}}
#: {{Q|grc|Th|7|24.3}}
#:: ''οὐ γὰρ ἔτι οὐδ᾽ οἱ ἔσπλοι ἀσφαλεῖς ἦσαν τῆς ἐπαγωγῆς τῶν ἐπιτηδείων (οἱ γὰρ Συρακόσιοι ναυσὶν αὐτόθι ἐφορμοῦντες ἐκώλυον, καὶ διὰ '''μάχης''' ἤδη ἐγίγνοντο αἱ ἐσκομιδαί), ἔς τε τἆλλα κατάπληξιν παρέσχε καὶ ἀθυμίαν τῷ στρατεύματι. ''
#::: Δεν μπορούσαν τώρα πια να μπαίνουν οι προμήθειες στο λιμάνι με ασφάλεια (οι Συρακούσιοι, που φρουρούσαν επί τόπου με καράβια, τις εμπόδιζαν κι έπρεπε να γίνεται '''μάχη''' για κάθε ανεφοδιασμό) και γενικά το πράγμα είχε προκαλέσει κατάπληξη και αθυμία στον στρατό.
#::: {{Q|grc|Th|μτφ=228|φ=902178}}
# (''στον πληθυντικό'') [[διένεξη|διενέξεις]], [[σύγκρουση|συγκρούσεις]], [[διαμάχη|διαμάχες]]
#: {{Q|grc|Pl|R|351d}}
#:: ''Στάσεις γάρ που, ὦ Θρασύμαχε, ἥ γε ἀδικία καὶ μίση καὶ '''μάχας''' ἐν ἀλλήλοις παρέχει, ἡ δὲ δικαιοσύνη ὁμόνοιαν καὶ φιλίαν· ἦ γάρ;''
#::: Γιατί βέβαια, Θρασύμαχε, η αδικία γεννά μίση και '''διχόνοιες''' και πολέμους μεταξύ των, ενώ η δικαιοσύνη ομόνοια και αγάπη· δεν είναι έτσι;
#::: {{Q|grc|Pl|R|p=17|hi=1479762}}
#: {{Q|grc|S|OC|1234|vv=1234-1235}} 
#:: ''φθόνος, στάσεις, ἔρις, '''μάχαι''' | καὶ φόνοι·'' 
#:: Φθόνος και στάσεις, μαλώματα και '''μάχες''', | φόνοι,
#::: {{Q|grc|S|OC|μτφ=27|hi=1698067}}
#: {{Q|grc|Isoc|12|185}} 
#:: ''Θαυμάζω δ᾽ εἴ τινες τὰς '''μάχας''' καὶ τὰς νίκας τὰς παρὰ τὸ δίκαιον γιγνομένας μὴ νομίζουσιν αἰσχίους εἶναι καὶ πλειόνων ὀνειδῶν μεστὰς ἢ τὰς ἥττας τὰς ἄνευ κακίας συμβαινούσας,''
#::: Εκπλήσσομαι που μερικοί δεν θεωρούν τις '''μάχες''' και τις νίκες που είναι αντίθετες προς το δίκαιο πιο αισχρές και πιο αξιοκατάκριτες από τις ήττες που δεν οφείλονται σε δειλία,
#::: {{Q|grc|Isoc|12|p=19|hi=948239}}  
#: {{Q|grc|Arist|EN|5|1131a}}
#:: ''ἀλλ᾽ ἐντεῦθεν αἱ '''μάχαι''' καὶ τὰ ἐγκλήματα, ὅταν ἢ μὴ ἴσα ἴσοι ἢ μὴ ἴσοι ἴσα ἔχωσι καὶ νέμωνται. ἔτι ἐκ τοῦ κατ᾽ ἀξίαν τοῦτο δῆλον·''
#::: από εδώ, ίσα ίσα, ξεκινούν όλες οι '''διαμάχες''' και όλα τα παράπονα: όταν άτομα που είναι ίσα μεταξύ τους δεν λαμβάνουν και δεν έχουν ίσα μερτικά, ή άτομα που δεν είναι ίσα μεταξύ τους λαμβάνουν και έχουν ίσα μερτικά. Το πράγμα γίνεται φανερό και από την αρχή της διανομής σύμφωνα με την αξία. 
#::: {{Q|grc|Arist|EN|p=52|hi=112066}}
# [[πεδίο μάχης]]
#: {{ΠΘ:Ιλ|Ε|355|vv=355-356}} 
#:: ''εὗρεν ἔπειτα '''μάχης''' ἐπ᾽ ἀριστερὰ θοῦρον Ἄρηα | ἥμενον· ἠέρι δ᾽ ἔγχος ἐκέκλιτο καὶ ταχέ᾽ ἵππω·''
#::: τον άγριον Άρη αριστερά της '''μάχης''' καθισμένον | ήβρε· και ομίχλη σκέπαζε την λόγχην και τους ίππους.
#::: {{ΠΘ:Ιλ|μτφ=43|φ=1239909}}
# [[τρόπος]] του να [[μάχομαι|μάχεται]] κάποιος, [[μέθοδος]] [[πολεμικός|πολεμικής]] [[σύγκρουση]]ς, [[τέχνη]] του [[πόλεμος|πολέμου]]
#: {{ΠΘ:Ιλ|Ν|811}} 
#:: ''οὔ τοί τι '''μάχης''' ἀδαήμονές εἰμεν,''
#::: Δεν είμασθεν αμάθητοι '''πολέμου·'''
#::: {{ΠΘ:Ιλ|μτφ=122|φ=1279243}}
#: {{ΠΘ:Ιλ|Β|823|vv=822-823}} 
#:: ''οὐκ οἶος, ἅμα τῷ γε δύω Ἀντήνορος υἷε, | Ἀρχέλοχός τ᾽ Ἀκάμας τε '''μάχης''' εὖ εἰδότε πάσης.''
#::: κι είχε κοντά συναρχηγούς του Αντήνορος δύο τέκνα, | Αρχέλοχον και Ακάμαντα στον '''πόλεμον''' τεχνίτες.
#::: {{ΠΘ:Ιλ|μτφ=23|φ=1229929}}
# [[συναγωνισμός]] σε αθλητικούς αγώνες για την [[κατάκτηση]] [[έπαθλο|επάθλου]]
#: {{Q|grc|Pi|Ol|8|58}} <small> {{βθ|Ολυμπιόνικοι#8.58|(8.56-8.59)}}</small>  
#:: ''καὶ Νεμέᾳ γὰρ ὁμῶς | ἐρέω ταύταν χάριν, | τὰν δ᾽ ἔπειτ᾽ ἀνδρῶν '''μάχας''' | ἐκ παγκρατίου.''
#::: Γιατί την ίδια θε να πω πως είχε | και στη Νεμέα επιτυχία, | κι αργότερα στους ανδρικούς | του παγκρατίου '''αγώνες'''. 
#::: <small>Μετάφραση (2004), Γιάννης Οικονομίδης, {{ΠΜ:ΚΕΓ|136|27|1424595}}</small>
#: {{συνων}} {{λ|ἀγών|grc}}

===={{μορφές}}====
* {{δωρ}}: {{λ|μάχα|grc}}

===={{συνώνυμα}}====
* {{λ|πάλη|grc}}
* {{λ|ὑσμίνη|grc}}

===={{εκφράσεις}}====
* {{λ|ἄδακρυς μάχη|grc}}
* {{λ|τίθεμαι μάχην|grc}}

==={{αναφορές}}===
<references/>

==={{πηγές}}===
* {{Π:Λίντελ}}
* {{Π:ΛΟΓΕΙΟΝ}}

{{κλείδα-ελλ}}