Gniezno

Gniezno estas urbo en Grandpollandode Pollando. Ĝi apartenas al samnoma komunumo kaj estas la administra centro de ankaŭ samnoma distrikto Gniezno. En 2021 en la urbo vivis 65 452 loĝantoj. Ĝi estis la urbo de Sankta Adalberto kaj reĝa urbo de Krono de la Regno de Pollando.

Gniezno
germane: Gnesen
Blazono
urba komunumo • urbo • historia reĝa urbo de Pollando-Litovio • ŝtata eksĉefurbo
Ĝemelurboj Speyer • Esztergom • Anagni • Radviliškis • Saint-Malo • Uman • Veendam • Sergijev Posad • Roskilde • Falkenberg • Ohrid vd
Gniezno (Pollando) DMS
Genitivo de la nomo	Gniezna
Provinco	Grandpollando
Distrikto	distrikto Gniezno
Komunumo	komunumo Gniezno
Speco de komunumo	Urba
Urba komunumo	Jes
Fondita en	8-a jarcento
Urborajtoj	1239
Koordinatoj	52° 32′ N, 17° 36′ O (mapo)52.53333333333317.6
Areo	49 km²
Loĝantaro	65452 (en 2021)
Loĝdenso	1 336 loĝ./km²
Poŝtkodo	62-200 do 62-210
Telefona antaŭkodo	61
Aŭtokodo	PGN
TERYT	4303903011
Estro	Tomasz Budasz
Titolo de estro	Prezidanto
Adreso de estraro	ul. Lecha 6
Poŝtkodo de estraro	62-200
Telefono de estraro	61 426-04-00
Fakso de estraro	61 426-16-87
Poŝto de estraro	gniezno@um.gniezno.pl
Ĝemelaj urboj	(Italio) Anagni (Hungario) Esztergom (Svedio) Falkenberg (Francio) Saint-Malo (Germanio) Speyer (Danio) Roskilde (Ukrainio) Uman Умань (Nederlando) Veendam
Komunuma retejo	http://www.um.gniezno.pl

Deveno de la nomo

Laŭ legendo nomo de la urbo devenas de la pola vorto „gniazdo” (nesto) kaj „gnieździć się” (nestiĝi) kaj estas ligita kun legendo pri ekesto de la pola ŝtato. Unu el la unuaj mencioj pri la loko Gnesin urbs, Gnesni suburbium kaj Gnesen enmetis en la latina kroniko Thietmari merseburgiensis episcopi chronicon verkita en la jaroj 1012-1018 la episkopo de Merseburg kaj kronikisto Thietmar von Merseburg.

Reĝaj kroniĝoj en katedralo

• 1025: Boleslao la 1-a, Mjeŝko la 2-a
• 1300: Venceslao la 2-a

Konindaj personoj

• Felicja Sieracka (1915-2008) - karitatulino
• Herbert Hirschberg, verkisto
• Józef Kostrzewski (1885–1969) – arkeologo
• Stefan Wyszyński (1901-1981) – primaso

la urba katedralo

Partneraj urboj

• Anagni, Italio
• Falkenberg, Svedio
• Uman (Умань, Ĉerkasa provinco), Ukrainio
• Esztergom, Hungario
• Radviliškis, Litovio
• Saint-Malo, Francio
• Sergijev Posad, Rusio
• Speyer, Germanio
• Veendam, Nederlando
• Roskilde, Danio

Vidu ankaŭ

• Mjeŝko la 1-a
• Dobrava

Bibliografio

• Paweł Jasienica: Polska Piastów (Pollando de Piastoj), PWN, Warszawa 1979. ISBN 83-06-00094-3
• Jerzy Topolski, Gniezno – Zarys dziejów (Gniezno - Skizo de historio), Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1979, ISBN 83-210-0074-6
• Jarosław Gryguć, Gniezno-przewodnik (Gniezno-gvidlibro), Wydawnictwo Popularnonaukowe, Gniezno 2008, ISBN 978-83-925498-8-8

Eksteraj ligiloj

• Gniezno – urba informilo