Introno

En genetiko, introno estas nukleotida sekvenco en geno, kiu estas forigata de RNA-splisado dum maturigo de la RNA-produkto.^[1] Ĝi estas la malo de ekzono.

Distribuo

Intronoj troviĝas en la genoj de preskaŭ ĉiuj ĉelaj organismoj kaj multaj virusoj. Ili troviĝas en vasta gamo de genoj — en proteino-enkodigantaj genoj, en ribozoma ribonuklea acido (rRNA), kaj transdona ribonkulea acido (tRNA).

Tamen, esceptoj ekzistas. Ekzemple, intronoj estas tre maloftaj en la genaro de la gisto Saccharomyces cerevisiae.^[2]

Biologia funkcio

Introno ne enkodigas proteinon; tamen, ĝi estas esenca por regado de gena esprimiĝo. Kelkaj intronoj enkodigas funkciantajn RNA-molekulojn per plia post-splisa procedado. Tiela alternativa splisado kreas plurajn proteinojn el unu geno.

Aliaj intronoj rolas kiel alispecaj reguligantoj de gena esprimiĝo, ekzemple per mRNA-eksporto.^[3]

Historio

La introno estis malkovrita en 1977 en la proteino-enkodigaj genoj de adenoviruso.^[4]^[5]

La fakto, ke genoj estas interrompitaj de intronoj, estis malkovrita, sendepende, de Phillip Allen Sharp kaj Richard J. Roberts en 1977. Tiuj du ricevis la Nobel-premion pri fiziologio aŭ medicino en 1993.

La termino introno originis kiel mallongigo de la esprimo intragena regiono.

Referencoj

↑ Ghosh, Shampa; Sinha, Jitendra Kumar. (2017) “Intron”, Encyclopedia of Animal Cognition and Behavior (angle). Springer, p. 1–5. doi:10.1007/978-3-319-47829-6_70-1. ISBN 978-3-319-47829-6.
↑ Stajich, J.E.; Dietrich, F.S., Roy, S.W. (2007). “Comparative genomic analysis of fungal genomes reveals intron-rich ancestors”, Genome Biology (en) 8 (10), p. R223. doi:10.1186/gb-2007-8-10-r223.
↑ Cenik, Can; Chua, Hon Nian; Zhang, Hui; Tarnawsky, Stefan P.; Akef, Abdalla; Derti, Adnan; Tasan, Murat; Moore, Melissa J.; Palazzo, Alexander F.; Roth, Frederick P (2011). “Genome Analysis reveals interplay between 5′UTR introns and nuclear mRNA export for secretory and mitochondrial genes”, PLOS Genetics (en) 7 (4), p. e1001366. doi:10.1371/journal.pgen.1001366.
↑ Chow, L.T.; Gelinas, R.E.; Broker, T.R.; Roberts. R.J. (1977-09). “An amazing sequence arrangement at the 5′ ends of adenovirus 2 messenger RNA”, Cell (en) 12 (1), p. 1–8. doi:10.1016/0092-8674(77)90180-5.
↑ Berget, S.M. (1977-08). “Spliced segments at the 5′ terminus of adenovirus 2 late mRNA”, Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America (en) 74 (8), p. 3171–3175. doi:10.1073/pnas.74.8.3171.

Kategorio Introno en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

[1] Ghosh, Shampa; Sinha, Jitendra Kumar. (2017) “Intron”, Encyclopedia of Animal Cognition and Behavior (angle). Springer, p. 1–5. doi:10.1007/978-3-319-47829-6_70-1. ISBN 978-3-319-47829-6.

[2] Stajich, J.E.; Dietrich, F.S., Roy, S.W. (2007). “Comparative genomic analysis of fungal genomes reveals intron-rich ancestors”, Genome Biology (en) 8 (10), p. R223. doi:10.1186/gb-2007-8-10-r223.

[Cenik2011-3] Cenik, Can; Chua, Hon Nian; Zhang, Hui; Tarnawsky, Stefan P.; Akef, Abdalla; Derti, Adnan; Tasan, Murat; Moore, Melissa J.; Palazzo, Alexander F.; Roth, Frederick P (2011). “Genome Analysis reveals interplay between 5′UTR introns and nuclear mRNA export for secretory and mitochondrial genes”, PLOS Genetics (en) 7 (4), p. e1001366. doi:10.1371/journal.pgen.1001366.

[4] Chow, L.T.; Gelinas, R.E.; Broker, T.R.; Roberts. R.J. (1977-09). “An amazing sequence arrangement at the 5′ ends of adenovirus 2 messenger RNA”, Cell (en) 12 (1), p. 1–8. doi:10.1016/0092-8674(77)90180-5.

[5] Berget, S.M. (1977-08). “Spliced segments at the 5′ terminus of adenovirus 2 late mRNA”, Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America (en) 74 (8), p. 3171–3175. doi:10.1073/pnas.74.8.3171.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]