Vidi fonton por Afrika Unio

{{Geokesto | teritorio
<!-- *** Kapo *** -->
| nomo                 = Afrika Unio
| devena_nomo          =
| alia_nomo            = {{Lang-en|African Union}}
| alia_nomo1           = {{Lang-ar|الاتحاد الأفريقي}}
| alia_nomo2           = {{Lang-fr|Union africaine}}
| alia_nomo3           = {{Lang-es|Unión Africana}}
| alia_nomo4           = {{Lang-pt|União Africana}}
| alia_nomo5           = {{Lang-sw|Umoja wa Afrika}}
| kategorio            = unio
<!-- *** Dosiero *** -->
| dosiero              = African Union (orthographic projection).svg
| dosiero_priskribo    = Landoj enkadre de Afrika Unio
| dosiero_kompl        =
<!-- *** Simboloj *** -->
| flago                =
| flago_noto           =
| blazono              =
| blazono_noto         =
<!-- *** Nomo *** -->
| etimologio           =
| oficiala_nomo        =
| moto                 =
| kromnomo             =
| himno                =
| himno_dosiero        =
<!-- *** Lando ktp. *** -->
| ŝtato_tipo          = Ŝtatoj
| ŝtato_faldo         =
| ŝtato               = 48+
| ŝtato1              =
| ŝtato2              =
| ŝtato3              =
| ŝtato4              =
| ŝtato5              =
| ŝtato6              =
| ŝtato7              =
| ŝtato8              =
| ŝtato9              =
| ŝtato10             =
| ŝtato11             =
| ŝtato12             =
| ŝtato13             =
| ŝtato14             =
| ŝtato15             =
| ŝtato16             =
| ŝtato17             =
| ŝtato18             =
| ŝtato19             =
| ŝtato20             =
| ŝtato21             =
| ŝtato22             =
| ŝtato23             =
| ŝtato24             =
| ŝtato25             =
| ŝtato26             =
| ŝtato27             =
| ŝtato28             =
| ŝtato29             =
| ŝtato30             =
| ŝtato31             =
| ŝtato32             =
| ŝtato33             =
| ŝtato34             =
| ŝtato35             =
| ŝtato36             =
| ŝtato37             =
| ŝtato38             =
| ŝtato39             =
| ŝtato40             =
| ŝtato41             =
| ŝtato42             =
| ŝtato43             =
| ŝtato44             =
| ŝtato45             =
| ŝtato46             =
| ŝtato47             =
| ŝtato48             =
| ŝtato49             =
| ŝtato50             =
| ŝtato51             =
| ŝtato52             =
| ŝtato53             =
| histregiono_faldo    =
| histregiono          =
| histregiono1         =
| histregiono2         =
<!-- *** Familio *** -->
| parenco              =
| limo                 =
| limo1                =
| limo2                =
| limo3                =
| limo_faldo           = 1
| parto_faldo          = 1
| parto_tipo           =
| parto                =
| urbo                 = {{flago|Etiopio}} [[Adis-Abebo]]
| urbo1                = {{flago|Sud-Afriko}} [[Midrand]]
| urbo_faldo           =
| urbo_tipo            = Politikaj ĉefurboj
| memorindaĵo_tipo    =
| memorindaĵo_faldo   = 1
| memorindaĵo         =
| konstruaĵo_faldo    = 1
| konstruaĵo          =
| konstruaĵo3_noto    =
| rivero_faldo         = faldo
| rivero               =
| ŝoseo_tipo          = Aŭtostrado
| ŝoseo               =
| ŝoseo1_tipo         =
| ŝoseo1              =
| ŝoseo2_tipo         =
| ŝoseo2              =
| montaro_tipo         = Montaroj
| montaro_faldo        = 1
| montaro              =
| orogenezo            =
| orogenezo1           =
| orogenezo2           =
<!-- *** Situo *** -->
| ĉefurbo_situo       =
| koordinatoj_ne_en_titolo = true
| ĉefurbo_leviĝo     =
| ĉefurbo_lat_d       =
| ĉefurbo_lat_m       =
| ĉefurbo_lat_s       =
| ĉefurbo_lat_NS      =
| ĉefurbo_long_d      =
| ĉefurbo_long_m      =
| ĉefurbo_long_s      =
| ĉefurbo_long_EW     =
| plej_alta_situo      =
| plej_alta_leviĝo    =
| plej_alta            =
| plej_malalta         =
| plej_malalta_leviĝo =
<!-- *** Dimensioj *** -->
| areo                 = 29757900
| areo_rondumo         = 1
| areo_akvo            =
<!-- *** Loĝantaro *** -->
| loĝantaro           = 967810000
| loĝantaro_dato      = 2011
| loĝantaro_denseco   = auto
<!-- *** Historio & gvidantaro *** -->
| establita            =
| establita_tipo       =
| gvidantaro           =
| gvidantaro_tipo      =
| gvidantaro_noto      =
| ĉefulo              =
| ĉefulo_tipo         =
| ĉefulo_partio       =
| ĉefulo1             =
| ĉefulo1_tipo        =
| ĉefulo1_partio      =
<!-- *** Kodoj *** -->
| horzono              = ([[UTC]]-1 al +4) | utc_offset =
| horzono_DST          = | utc_offset_DST =
| areo_kodo            =
| areo_kodo_tipo       =
| kodo                 =
| kodo_tipo            =
| kodo1                =
| kodo1_tipo           =
| kodo2                =
| kodo2_tipo           =
<!-- *** Liberaj kampoj *** -->
| libera               =
| libera_tipo          =
| libera1              =
| libera1_tipo         =
| libera2              = ''De jure'' ĉiuj [[lingvoj de Afriko]];<br />
''de facto'' Angla, Araba, Franca, Hispana, Portugala, Svahila
| libera2_tipo         = Lingvoj
| libera3              =
| libera3_tipo         =
<!-- *** Mapoj *** -->
| mapo                 =
| mapo_fono            =
| mapo_priskribo       =
| mapo_lokumilo        =
| mapo1                =
| mapo1_fono           =
| mapo1_priskribo      =
| mapo1_lokumilo       =
| mapo2                =
<!-- *** Retpaĝoj *** -->
| commons              = African Union
| retpaĝo             = [http://au.int/ au.int]
| portalo              = Afriko
<!-- *** Notoj *** -->
| notoj                =
}}
{{Informkesto organizaĵo
|bildo={{#invoke:Wikidata|claim|P18}}
|latitudo      = {{#invoke:Wikidata|claim|P159|qualifier=P625|parameter=latitude}}<!--ĉikaze koordinatoj de la ĉefa sidejo-->
|longitudo     ={{#invoke:Wikidata|claim|P159|qualifier=P625|parameter=longitude}}
|regiono-ISO=ET
|situo sur mapo=
|zomo=13
}}
'''Afrika Unio''' estas organizaĵo de ŝtatoj en [[Afriko]], kiu havas nuntempe 49+ membroŝtatojn. Ĝi estiĝis la {{daton|9|julio|2002}}<ref name="African Union 2002">
{{Cite web
  | url        = http://www.africa-union.org/official_documents/Speeches_&_Statements/HE_Thabo_Mbiki/Launch%20of%20the%20African%20Union,%209%20July%202002.htm
  | title      = Launch of the African Union, 9 July 2002: Address by the chairperson of the AU, President Thabo Mbeki
  | author     = Thabo Mbeki
  | date       = 9-a de julio 2002
  | publisher  = africa-union.org
  | location   = ABSA Stadium, Durban, South Africa
  | accessdate = 2009-02-08
  }}</ref>, anstataŭante la ĝistiaman [[Organizaĵo por Afrika Unueco|Organizaĵon por Afrika Unueco]] kiel la plej alta tutkontinenta [[Politikaj Institucioj|politika estaĵo]] de [[Afriko]].

Ĝi celas disvastigi [[demokratio|demokratiecon]], [[homaj rajtoj|homajn rajtojn]], kaj [[ekonomio|ekonomian pliboniĝon]] tra la kontinento. Malsimile al la OAU, la AU havas pli fortajn povojn interveni en la aferojn de membraj ŝtatoj. Ĝi intencas la kreadon de pactena armita fortaro, internacia kortumo, kaj centra [[banko]] kun fina celo krei komunan [[monunuo]]n.

La nuna prezidanto de la Unio estas ([[nun en 2024|2024]]) [[Mohamed Ould Ghazouani]], el [[Maŭritanio]]. Li enoficiĝis la {{daton|17|februaro|2024}}.

== Priskribo ==
La celoj de AU estas la jenaj:
# Atingi pli grandan unuigon kaj solidarecon inter la afrikaj landoj kaj la afrikanoj.
# Defendi la suverenecon, la teritorian integrecon kaj la sendependon de ties Membroj Ŝtatoj.
# Akceli la politikan kaj soci-ekonomian integradon de la kontinento.
# Helpi kaj defendi la afrikajn komunajn sintenojn pri temoj de intereso por la kontinento kaj ties popoloj.
# Kuraĝigi internacian kunlaboradon, sekvante la enhavon de la [[Ĉarto de la Unuiĝintaj Nacioj]] kaj de la [[Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj]].
# Helpi al paco, sekureco, kaj stabileco en la kontinento.
# Helpi al demokratiaj principoj kaj institucioj, popola partoprenemo kaj bona regadeco.
# Helpi kaj protekti homajn kaj popolajn rajtojn kongrue kun la [[Afrika Ĉarto pri Homaj kaj Popolaj Rajtoj]] kaj aliaj elstaraj iloj por [[Homaj Rajtoj]].
# Establi la necesajn kondiĉojn kiuj ebligu la kontinenton ludi sian plenrajtan rolon en la tutmonda ekonomio kaj en internacia negocado.
# Helpi al [[daŭripova disvolviĝo]] je ekonomia, socia kaj kultura niveloj same kiel al la integrigo de afrikaj ekonomioj.
# Helpi al kunlaborado en ĉiuj kampoj de homa aktiveco por plialtigi la [[vivnivelo]]jn de afrikaj popoloj.
# Kunordigi kaj harmoniigi la politikojn inter la ekzistantaj kaj futuraj Regionaj Ekonomiaj Komunumoj por la laŭgrada atingo de la celoj de la Unio.
# Antaŭenigi la disvolvigon de la kontinento per la apogo al la esplorado en ĉiuj kampoj, partikulare en [[scienco]] kaj [[teknologio]].
# Labori kun elstaraj internaciaj partneroj en la elradikigo de eviteblaj malsanoj kaj la helpo al la bona sano en la kontinento.

La Afrika Unio estas formata de kaj politikaj kaj administraciaj organismoj. La plej alta decido-fara organismo estas la [[Asembleo de la Afrika Unio]], formata de ĉiuj ŝtatestroj aŭ registarestroj de membroj ŝtatoj de la AU. La Asembleo estas prezidata de [[Idriss Déby]], Prezidento de [[Ĉado]]. La AU ankaŭ havas reprezentan organismon, nome la [[Tutafrika Parlamento]], kiu konsistas el 265 membroj elektitaj de la landaj leĝofaraj organismoj de la membroj ŝtatoj de AU. Ties prezidento estas [[Roger Nkodo Dang]].

Aliaj politikaj institucioj de AU estas la jenaj:

* la [[Plenuma Konsilantaro de la Afrika Unio|Plenuma Konsilantaro]], formita de [[Ministro pri eksteraj aferoj|ministroj pri eksteraj aferoj]], kiu preparas decidojn por la Asembleo;
* la Permanenta Komitato de Reprezentantoj de la Afrika Unio, formita de ambasadoroj al [[Adis-Abebo]] el membraj ŝtatoj de AU; kaj
* la [[Ekonomia, Socia kaj Kultura Konsilantaro]] (ESKK), nome konsilantaro de la civila socio.

La [[Afrikunia Komisiono]], nome sekretariaro de politikaj strukturoj, estas prezidita de [[Nkosazana Dlamini-Zuma]] de Sudafriko. La 15an de Julio 2012, Ms. Dlamini-Zuma venkis per tre disputita voĉdonado kaj iĝis la unua virino estro de la Afrikunia Komisio, anstataŭante [[Jean Ping]] de [[Gabono]].

<!--[[Dosiero:African Union conference center and office complex, AUCC.jpg|eta|250px|La sidejoj de Afrika Unio en [[Adis-Abebo]].]]-->
La ĉefa administracia ĉefurbo de la Afrika Unio estas [[Adis-Abebo]], [[Etiopio]], kie havas [[sidejo]]n la Afrikunia Komisiono. Nova sidejaro, nome Kongresejo kaj Oficejaro de AU, estis inaŭgurita la 28an de Januaro 2012, dum la 18a pintokunveno de AU.<ref name=AU_NewHQ>Press release No 13 / 18th AU Summit : [http://www.au.int/en/sites/default/files/28%2001%202012_18SUMMIT_PR_INAUGURATION.pdf Inauguration of the new African Union Conference Center] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20120216164902/http://www.au.int/en/sites/default/files/28%2001%202012_18SUMMIT_PR_INAUGURATION.pdf |date=2012-02-16 }}. Directorate of Information and Communication. [[Afrikunia Komisiono]] (28a de Januaro 2012).</ref> La sideja komplekso estis konstruita de la Ĉinaŝtata Konstruinĝeniera Korporacio kiel donaco de la [[Registaro de Ĉinio|ĉina registaro]], kaj estas hejmo de, inter aliaj utilaĵoj, 2 500-sidloka kunvenejo kaj 20-etaĝa oficeja turo. La turo estas 99.9 metrojn alta por aludi al la dato de 9a de Septembro 1999, kiam la [[Organizaĵo por Afrika Unueco]] voĉdonis por iĝi la Afrika Unio.<ref name=Chinadaily_NewHQ>{{Citaĵo el la reto|url=http://www.chinadaily.com.cn/cndy/2012-01/30/content_14502354.htm|titolo=New headquarters shows partnership entering era of hope: Ethiopia PM|alirdato=2a de Februaro 2012|familia nomo=Linyan|persona nomo=Wang|verko=China Daily}}</ref>

Aliaj strukturoj de AU estas hejmigitaj de diversaj membraj ŝtatoj:
* la [[Afrika Komisiono pri Homaj kaj Popolaj Rajtoj]] havas sidejon en [[Banĝulo]], [[Gambio]]; kaj
* la [[Nova Partnereco por la Afrika Disvolviĝo]] (NPAD), la sekretariaroj de la Revizia Mekanismo kaj la [[Tutafrika Parlamento]] estas en [[Midrand]], Sudafriko.

La AU kovras la tutan kontinenton escepte dum tempo por [[Maroko]] kaj de kelkaj teritorioj de [[Hispanio]] ([[Kanarioj]]), [[Francio]] ([[Majoto]], [[Reunio]], [[Disaj Insuloj en la Hinda Oceano]]), [[Portugalio]] ([[Madejro]], [[Sovaĝaj insuloj]]) kaj de [[Unuiĝinta Reĝlando]] ([[Sankta Heleno, Ascension kaj Tristan da Cunha]]). Maroko ne estas membro ĉar ties registaro kontraŭas la membrecon de [[Okcidenta Saharo]] kiel [[Araba Demokratia Sahara Respubliko]]. Tamen, Maroko havas specialan statuson ene de AU kaj profitas el la servoj disponeblaj al ĉiuj ŝtatoj de AU el la institucioj de AU, kiaj la [[Banko por Afrika Disvolviĝo]]. Marokaj delegatoj ankaŭ partoprenas en gravaj funkcioj de AU, kaj pluas negocado por klopodi solvi la konflikton kun la [[Fronto Polisario]] en [[Tinduf]], [[Alĝerio]] kaj en la Okcidentsaharaj regionoj liberigitaj.

La unua milita interveno de la AU en membro ŝtato estis en Majo 2003 deplojo de pactena forto de soldatoj el Sudafriko, [[Etiopio]], kaj [[Mozambiko]] en [[Burundio]] por superrigardi la plenumon de variaj interkonsentoj. La trupoj de la AU estis deplojitaj ankaŭ en [[Sudano]] por pacteni en la [[konflikto de Darfur]], antaŭ la misio estis transpasata el la Unuiĝintaj Nacioj la [[1an de januaro|1an de Januaro]] [[2008]] zorge de [[UNAMID]]. La AU ankaŭ sendis pactenantan mision al [[Somalio]], el kiu la pactenantaj trupoj estas el [[Ugando]] kaj Burundio.

La AU adoptis nombrajn gravajn novajn dokumentojn establantajn normojn je kontinenta nivelo, por suplementi tiuj jam validigitaj kiam ĝi estis kreata. Tiuj estas la Konvencio de AU por Eviti kaj Lukti kontraŭ Korupto (2003), la Afrika Ĉarto pri Demokratio, Elektoj kaj Regeco (2007), la [[Nova Partnereco por la Afrika Disvolviĝo]] (NEPAD) kaj ties asocia Deklaro pri Demokrata, Politika, Ekonomia kaj Korporacia Regeco.<ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://www.africa-union.org/root/au/Documents/Treaties/treaties.htm |titolo=Africa-union.org |alirdato=2016-09-07 |arkivurl=https://web.archive.org/web/20130424005749/http://www.africa-union.org/root/au/documents/treaties/treaties.htm |arkivdato=2013-04-24 }}</ref>

== Anoj ==
En la Afrika Unio nuntempe (en [[2023]]) estas 55 membroŝtatoj<ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://www.africa-union.org/root/au/memberstates/map.htm |titolo=The Member States of the African Union |alirdato=2010-10-24 |arkivurl=https://web.archive.org/web/20080105082457/http://www.africa-union.org/root/au/memberstates/map.htm |arkivdato=2008-01-05 }}</ref>, ĉiuj hereditaj el la Organizaĵo por Afrika Unueco (OAU). La Unio sekve inkluzivis ĉiujn afrikajn landojn krom [[Maroko]], kiu eliĝis el la OAU en [[1984]] okaze de la aliĝo de [[Okcidenta Saharo]], kiun Maroko pretendas kiel parton de sia teritorio. Maroko estis reakceptita en 2017.
{{-}}

{{Multkolumna}}
{{ALG}}<br />
{{AGO}}<br />
{{BEN}}<br />
{{BWA}}<br />
{{BFA}}<br />
{{BDI}}<br />
{{Kolumnorompo}}
{{CMR}}<br />
{{CPV}}<br />
{{CAF}}<br />
{{CHA}}<br />
{{COM}}<br />
{{COD}}<br />
{{Kolumnorompo}}
{{COG}}<br />
{{CIV}}<br />
{{DJI}}<br />
{{EGY}}<br />
{{GNQ}}<br />
{{ERI}}<br />
{{Kolumnorompo}}
{{ETH}}<br />
{{GAB}}<br />
{{GAM}}<br />
{{GHA}}<br />
{{GUI}}<br />
{{KEN}}<br />
{{Kolumnorompo}}
{{LES}}<br />
{{LBR}}<br />
{{LBA}}<br />
{{MAR}}<br />
{{MWI}}<br />
{{MRT}}<br />
{{MRI}}<br />
{{Kolumnorompo}}
{{MOZ}}<br />
{{NAM}}<br />
{{NIG}}<br />
{{NGR}}<br />
{{RWA}}<br />
{{SADR}}<br />
{{Kolumnorompo}}
{{STP}}<br />
{{SEN}}<br />
{{SEY}}<br />
{{SLE}}<br />
{{SOM}}<br />
{{ZAF}}<br />
{{SSD}}<ref>{{Citaĵo el la reto|url=http://www.voanews.com/english/news/africa/east/South-Sudan-Becomes-African-Unions-54th-Member-126320433.html|titolo=South Sudan Becomes African Union's 54th Member|alirdato=28a de Julio 2011|dato=28a de Julio 2011|eldoninto=Voice of America News}}</ref><br />
{{Kolumnorompo}}
{{SUD}}<br />
{{SWZ}}<br />
{{TZA}}<br />
{{TOG}}<br />
{{TUN}}<br />
{{UGA}}<br />
{{ZAM}}<br />
{{ZIM}}<br />
{{Finmultkolumna}}

Krome, la anecoj de kelkaj landoj estas nuntempe ([[nun en 2010]]) suspenditaj, pro [[ŝtatrenverso]]j aŭ pro decido de la koncernitaj landoj:
* [[Eritreo]] revokis siajn ambasadorojn ĉe la Afrika Unio la {{daton|20|novembro|2009}}, pro la subteno de la Unio al [[rezolucio]] de la [[Unuiĝintaj Nacioj]] kiu kulpas Eritreon pro ĝia subteno al kontraŭuloj de la internacie rekonata (kaj nuntempe ekzilita) registaro de [[Somalio]].
* [[Gvineo]] estis suspendita pro ŝtatrenverso okazinta en [[2008]].
* [[Madagaskaro]] estis suspendita pro politika krizo okazinta en [[2009]].
* [[Niĝero]] estis suspendita pro ŝtatrenverso okazinta en [[2010]].
La eŭropaj landoj, kiuj posedas kaj regas teritoriojn de la kontinento ([[Hispanio]], kiu tenas [[Kanariaj Insuloj|Kanariajn Insulojn]] kaj la [[enklavo]]jn de [[Ceŭto]] kaj [[Melilo]]; [[Unuiĝinta Reĝlando|Britio]], kiu tenas [[Ascension]], [[Tristan da Cunha (insularo)|Tristan da Cunha]] kaj [[Sankta Heleno]]; [[Portugalio]], kiu tenas [[Madejro]]n; [[Francio]], kiu tenas [[Majoto]]n kaj [[Reunio]]n) ne estas membroj de tiu ĉi unio.

== Organismoj ==
[[Dosiero:Map of the African Union.svg|eta|200px|Mapo de Afrika Unio.]]
La Afrika Unio havas nombrajn oficialajn organismojn:
* [[Tutafrika Parlamento]]
* [[Asembleo de la Afrika Unio]]
* [[Afrikunia Komisiono]]
* Justica Kortumo de la Afrika Unio
* [[Plenuma Konsilantaro de la Afrika Unio]]
* Permanenta Komitato de Reprezentantoj de la Afrika Unio
* Konsilantaro de Paco kaj Sekureco
* [[Ekonomia, Socia kaj Kultura Konsilantaro]]
* Specializitaj Teknikaj Komitatoj de la Afrika Unio

== Historio ==
La Afrika Unio oficiale estiĝis okaze de la pintokunveno de ŝtat- kaj registar-estroj okazinta en la urbo [[Durbano]], en [[Sud-Afriko]], la {{daton|9|julio|2002}}. En tiu okazo, la sudafrika prezidanto [[Thabo Mbeki]] enoficiĝis kiel prezidanto de la nova politika estaĵo. Oni tiam aprobis la unuajn dokumentojn kiuj priskribas la instituciojn de la Unio. Tiun kunvenon partoprenis, kiel observanto, ankaŭ la tiama ĝenerala sekretario de la [[Unuiĝintaj Nacioj]], [[Kofi Annan]].

La naskiĝo de la Unio tamen fakte ŝuldiĝas al la eksterordinara kunveno de la Organizaĵo por Afrika Unueco okazinta en [[1999]] en [[Sirto]], en [[Libio]]; tiam la Organizaĵo oficiale aprobis la estigon de la nova Unio.

En 2000 oni aprobis la Konsistigan Akton, kiu efektiviĝis la {{daton|26|majo|2001}}, monaton post la subskribo fare de [[Niĝerio]] kiel la 36-a aprobinta lando. Ekde tiam, kaj laŭ la priskriboj de la Akto mem, la du organizaĵoj kunekzistis dum unu jaro.

La 30an de januaro 2017 [[Maroko]] estis reakceptita en la Afrika Unio dum asembleo en [[Etiopio]].

=== Prezidantoj ===
[[Dosiero:Bingu Wa Mutharika - World Economic Forum on Africa 2008.jpg|eta|dekstra|200px|[[Bingu wa Mutharika]], prezidanto de la Afrika Unio en 2010.]]
[[Dosiero:Alpha Conde - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|eta|dekstra|200px|[[Alpha Condé]], prezidanto de la Afrika Unio en 2017.]]
{| {{belatabelo}}
|-
! !! Oficperiodo !! Lando
|-
| [[Thabo Mbeki]] || {{dato|9|julio|2002}} — {{dato|10|julio|2003}} || {{flago|Sud-Afriko|nomo=jes}}
|-
| [[Joaquim Chissano]] || {{dato|10|julio|2003}} — {{dato|6|julio|2004}} || {{flago|Mozambiko|nomo=jes}}
|-
| [[Olusegun Obasanjo]] || {{dato|6|julio|2004}} — {{dato|24|januaro|2006}} || {{flago|Niĝerio|nomo=jes}}
|-
| [[Denis Sassou-Nguesso]] || {{dato|24|januaro|2006}} — {{dato|29|januaro|2007}} || [[Dosiero:Flago-de-Kongo-Brazavila.svg|20px]] [[Kongo Brazavila]]
|-
| [[John Kufuor]] || {{dato|29|januaro|2007}} — {{dato|31|januaro|2008}} || {{flago|Ganao|nomo=jes}}
|-
| [[Jakaya Kikwete]] || {{dato|31|januaro|2008}} — {{dato|2|februaro|2009}} || {{flago|Tanzanio|nomo=jes}}
|-
| [[Muamar Kadafi]] || {{dato|2|februaro|2009}} — {{dato|31|januaro|2010}} || {{flago|Libio|nomo=jes}}
|-
| [[Bingu wa Mutharika]] || {{dato|31|januaro|2010}} — {{dato|31|januaro|2011}} || {{flago|Malavio|nomo=jes}}
|-
| [[Teodoro Obiang Nguema Mbasogo]] || {{dato|31|januaro|2011}} — {{dato|29|januaro|2012}} || {{GNQ}}
|-
| [[Yayi Boni]] || {{dato|29|januaro|2012}} — {{dato|27|januaro|2013}} || {{flago|Benino|nomo=jes}}
|-
| [[Hailemariam Desalegn]] || {{dato|27|januaro|2013}} — {{dato|30|januaro|2014}} || {{flago|Etiopio|nomo=jes}}
|-
| [[Mohamed Ould Abdel Aziz]] || {{dato|30|januaro|2014}} — {{dato|30|januaro|2015}} || {{flago|Maŭritanio|nomo=jes}}
|-
| [[Robert Mugabe]] || {{dato|30|januaro|2015}} — {{dato|30|januaro|2016}} || {{flago|Zimbabvo|nomo=jes}}
|-
| [[Idriss Déby]] || {{dato|30|januaro|2016}} — {{dato|30|januaro|2017}} || {{flago|Ĉado|nomo=jes}}
|-
| [[Alpha Condé]] || {{dato|30|januaro|2017}} — {{dato|28|januaro|2018}} || {{flago|Gvineo|nomo=jes}}
|-
| [[Paul Kagame]] || {{dato|28|januaro|2018}} — {{dato|10|februaro|2019}} || {{flago|Ruando|nomo=jes}}
|-
| [[Abdel Fattah el-Sisi]] || {{dato|10|Februaro|2019}} — {{dato|10|februaro|2020}} || {{flago|Egiptujo|nomo=jes}}
|-
| [[Cyril Ramaphosa]] || {{dato|10|Februaro|2020}} — {{dato|10|Februaro|2021}} || {{flago|Sudafriko|nomo=jes}}
|-
| [[Félix Tshisekedi]] || {{dato|10|Februaro|2021}} — {{dato|05|Februaro|2022}} || {{flago|Demokratia Respubliko Kongo|nomo=jes}} 
|-
| [[Macky Sall]] || {{dato|05|Februaro|2022}} —  {{dato|18|Februaro|2023}}|| {{flago|Senegalo|nomo=jes}} 
|-
| [[Azali Assoumani]] || {{dato|18|Februaro|2023}} —  || {{flago|Komoroj|nomo=jes}} 
|}

== Ekonomio ==
La membroŝtatoj de la Afrika Unio kune konsistigas la 17-an plej grandan ekonomion de la mondo laŭ [[malneta enlanda produkto]], tuj post [[Nederlando]]. La MEP de la Afrika Unio ([[nun en 2009|en 2009]]) estas proksima al 500 miliardoj da usonaj dolaroj.

La Unio klopodas estigi komunan ekonomian zonon, centran bankon kaj komunan monunuon antaŭ [[2023]].<ref>{{Citaĵo el novaĵo|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/country_profiles/3870303.stm|titolo=Profile: African Union|alirdato=2006-07-10|dato=2006-07-01|eldoninto=BBC News}}</ref>

La [[Nova Partnereco por la Afrika Disvolviĝo]] (NoPAD) estas programo de ekonomia disvolviĝo de la Afrika Unio.

== Oficialaj lingvoj ==
Laŭ la Konsistiga Akto de la Afrika Unio, ĝiaj laborlingvoj estas la [[angla lingvo|angla]], la [[araba lingvo|araba]], la [[franca lingvo|franca]] kaj la [[portugala lingvo|portugala]], kaj ĉiuj afrikaj lingvoj "se eble".<ref>Artikolo 25, Konstitucia Leĝo de la Afrika Unio.</ref> Laŭ dokumento kiu celas modifi la Akton kaj proponiĝis en [[2003]], sed ankoraŭ ne aprobiĝis ([[nun en 2007|2007]]), oni aldonas al la liston ankaŭ la [[hispana lingvo|hispanan]], la [[svahila lingvo|svahilan]] kaj "ĉiujn aliajn afrikajn lingvojn", kaj anstataŭigas la vorton "laborlingvo" per "oficiala lingvo".<ref>Artikolo 11, Protokolo pri Ŝanĝoj al la Konstitucia Leĝo de la Afrika Unio [http://au.int/en/sites/default/files/PROTOCOL_AMENDMENTS_CONSTITUTIVE_ACT_OF_THE_AFRICAN_UNION.pdf] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20140630082951/http://www.au.int/en/sites/default/files/PROTOCOL_AMENDMENTS_CONSTITUTIVE_ACT_OF_THE_AFRICAN_UNION.pdf|date=2014-06-30}}</ref>

Praktike, tradukado de afrikuniaj dokumentoj eĉ en la kvar nuntempe oficialajn laborlingvojn ofte okazas malfrue kaj malfaciligas la funkciadon de la organizaĵo.

En [[2001]], la Afrika Unio estigis la [[Afrika Akademio de Lingvoj|Afrikan Akademion de Lingvoj]] por antaŭenpuŝi la pluan uzadon de [[afrikaj lingvoj]] inter afrikanoj.

== Servoj ==
La [[Pasporto de Afrika Unio]] estas komuna [[Pasporto|pasporta dokumento]] kiu estis fondita por anstataŭigi la ekzistantajn naciajn pasportojn kaj doni al ĉiuj 54 membroj de la Afrika Unio vizan sendevigon en tuta Afriko.

== Rolo de la diasporo ==
La Konstitua Proklamo de AU deklaras ke ĝi "invitu kaj kuraĝigu la plenan partoprenon de la [[afrika diasporo]] kiel grava parto de nia kontinento, en la konstruo de la Afrika Unio". La Registaro de la Afrika Unio difinis la afrikan diasporon kiel "konsistanta el popolo de afrika origino kiu loĝas ekster la kontinenton, sendepende de ties civitaneco kaj nacieco kaj kiu volas kontribui al la disvolvigo de la kontinento kaj konstruo de la Afrika Unio".<ref>Pan-Africanism and the African Union, Dallas L. Browne. [http://www.siue.edu/~mafolay/JournalInfo/Vol-2/Issue%201%20revised.pdf] Alirita la 10an de Septembro 2016.</ref>

== Nunaj aferoj ==
La AU frontas multajn defiojn, kiaj la sanaferoj kiaj lukti kontraŭ [[malario]] kaj la [[epidemio]] de [[AIDS/HIV]]; la politikaj aferoj kiaj kontraŭi nedemokratiajn reĝimojn kaj peri en multaj enlandaj militoj; ekonomiaj aferoj kiaj la plibonigo de la averaĝa vivkondiĉarto de milionoj de malriĉaj, needukitaj afrikanoj; ekologiaj aferoj kiaj trakti kun konstantaj [[malsatego]]j, [[dezertiĝo]], kaj manko de ekologia elteneblo; same kiel la juraj aferoj koncerne al la [[Okcidenta Saharo]]. La 30an de januaro 2017 [[Maroko]] estis reakceptita en la Afrika Unio dum asembleo en [[Etiopio]].

=== AIDS en Afriko ===
Unu el la plej gravaj aferoj kiujn frontas Afriko ne estas disputo inter landoj, sed la rapida disvastiĝo de la [[pandemio]] de HIV kaj [[Aidoso]]. Sub-Sahara Afriko, ĉefe [[Suda Afriko]], estas pro multo la plej tuŝita areo en la mondo, kaj la infekcio estas nune startante la perdon de vivoj laŭ milionoj. Kvankam la mezuro de HIV hegemoniaj indicoj montriĝis metodologie defia, pli ol 20% el la sekse aktiva loĝantaro de multaj landoj de Suda Afriko povus esti infektita, el kiuj Sudafriko, Bocvano, Kenjo, Namibio, kaj Zimbabvo ĉiuj atendis malpliiĝon de vivespero averaĝe de 6.5 jaroj. La efiko de Suda Afriko, kiu konstituas 30% el la ekonomio de AU, minacas grave malhelpi la kreskon de [[MEP]], kaj tiele la internan kaj eksternan komercojn por la tuta kontinento.

=== Libio ===
La AU kllopodis peri en la komencaj etapoj de la [[Libia enlanda milito|enlanda milito]] de 2011, formante ''[[ad hoc]]'' komitaton de kvin prezidentoj ([[Respubliko Kongo|konga]] Prezidento [[Denis Sassou Nguesso]], [[Malio|malia]] Prezidento [[Amadou Toumani Touré]], [[Maŭritanio|maŭritania]] Prezidento [[Mohamed Ould Abdel Aziz]], [[Sudafriko|sudafrika]] Prezidento [[Jacob Zuma]], kaj [[Ugando|uganda]] Prezidento Yoweri Museveni) por negocadi batalpaŭzon.<ref>"African Union urges restraint on both sides". The Star. 21a de Marto 2011. [http://www.thestar.com.my/news/story.asp?sec=nation&file=/2011/3/21/nation/8313696] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20200201124711/https://www.thestar.com.my/news/story.asp?sec=nation&file=%2F2011%2F3%2F21%2Fnation%2F8313696|date=2020-02-01}} Alirita la 5an de Julio 2011.</ref> Tamen, la komenco de la milita interveno fare de [[NATO]] en Marto 2011 malebligis ke la komitato veturu al Libio por kunsidi kun la estro de Libio kaj iama estro de AU ĝis 2010 nome [[Muamar Kadafi]].<ref>Mulondo, Emmanuel (21a de Marto 2011). "Kutesa, AU blocked from entering Libya". Daily Monitor. [http://www.monitor.co.ug/News/National/-/688334/1129850/-/c3uoa3z/-/] Alirita la 21an de Marto 2011.</ref> Kiel institucio, la AU akre malkonsentis el la decido de la [[Konsilio de Sekureco de Unuiĝintaj Nacioj]] krei sen-flugan zonon super Libio kiel antaŭiro al milito,<ref>"African Union demands end to military strikes on Libya, skips Paris meeting". Sudan Tribune. 19a de Marto 2011. Arkivita el la originalo la 21an de Marto 2011. [https://web.archive.org/web/20110321212338/http://www.sudantribune.com/NAfrican-Union-demands-end-to,38339] 21a de Marto 2011.</ref> kvankam kelkaj membraj ŝtatoj, kiaj [[Bocvano]],<ref>Kayawe, Baboki (23a de Marto 2011). "Khama supports no-fly zone on Libya". Mmegi. [http://www.mmegi.bw/index.php?sid=1&aid=1909&dir=2011/March/Wednesday23] Alirita la 13an de Septembro 2016.</ref> [[Gabono]],<ref>"UN authorises no-fly zone over Libya". Al Jazeera. 18a de Marto 2011. Arkivita el la originalo la 18an de Marto 2011. [http://www.aljazeera.com/news/africa/2011/03/201131720311168561.html] Alirita la 13an de Septembro 2016.</ref> [[Zambio]],<ref>"Rupiah backs action against Libya". The Post. 27a de Marto 2011. [http://www.postzambia.com/post-read_article.php?articleId=19332] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20120911072915/http://www.postzambia.com/post-read_article.php?articleId=19332|date=2012-09-11}} Alirita la 5an de Aprilo 2011.</ref> kaj ankaŭ aliaj esprimis subtenon por la [[rezolucio]].

Kiel rezulto de la malvenko de Kadafi ĉe la Batalo de Tripoli (2011), nome la decidiga batalo de la milito, en Aŭgusto 2011, la [[Araba Ligo]] voĉdonis por agnoski la kontraŭ-kadafiaj [[Nacia Transira Konsilio|Nacian Transiran Konsilion]] kiel laŭleĝa registaro de la lando antaŭ elektoj,<ref>"Arab League Recognizes Libyan Rebel Council". RTTNews. 25a de Aŭgusto 2011. [http://www.rttnews.com/list/general-news.aspx?Id=1700187&SM=1] Alirita la 25an de Aŭgusto 2011.</ref> kvankam la Konsilio jam estis agnoskita de kelkaj AU membraj ŝtatoj, inklude du landojn kiuj estas ankaŭ membroj de la Araba Ligo,<ref>"Tunis recognizes Libyan rebels as country's rep". Seattle Post-Intelligencer. 20a de Aŭgusto 2011. [http://www.seattlepi.com/news/article/Tunis-recognizes-Libyan-rebels-as-country-s-rep-2134144.php] {{Webarchiv|url=http://web.archive.bibalex.org/web/20111208121407/http://www.seattlepi.com/news/article/Tunis-recognizes-Libyan-rebels-as-country-s-rep-2134144.php|date=2011-12-08}} Alirita la 25an de Aŭgusto 2011.</ref><ref>"Egypt recognises Libya rebel government". The New Age. South Africa. 22a de Aŭgusto 2011. Arkivita el la originalo la 8an de Marto 2012. [https://web.archive.org/web/20120308203558/http://www.thenewage.co.za/26532-1019-53-Egypt_recognises_Libya_rebel_government] Alirita la 22an de Aŭgusto 2011.</ref> la Konsilio de AU por Paco kaj Sekureco voĉdonis la 26an de Aŭgusto 2011 ne agnoski ĝin, insiste ke batalpaŭzo estu interkonsentita kaj estu formita registaro de nacia unueco fare de ambaŭ flankoj de la enlanda milito.<ref>Malone, Barry (26a de Aŭgusto 2011). "AU won't recognise Libyan rebel council: diplomats". The Daily Star. [http://www.dailystar.com.lb//News/Middle-East/2011/Aug-26/147286-au-wont-recognise-libyan-rebel-council-diplomats.ashx#axzz1W9KDcooQ] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20160202091037/http://www.dailystar.com.lb//News/Middle-East/2011/Aug-26/147286-au-wont-recognise-libyan-rebel-council-diplomats.ashx#axzz1W9KDcooQ|date=2016-02-02}} Alirita la 26an de Aŭgusto 2011.</ref> Nombraj membroj ŝtatoj de AU estritaj de Etiopio, Niĝerio, kaj Ruando postulis ke AU agnosku la NTJ kiel provizora reg-aŭtoritato de Libio,<ref>"Ethiopia recognizes Libyan rebels". NOW Lebanon. [[24a de aŭgusto]] 2011. [https://now.mmedia.me/lb/en/archive/ethiopia_recognizes_libyan_rebels] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20180805083311/https://now.mmedia.me/lb/en/archive/ethiopia_recognizes_libyan_rebels|date=2018-08-05}} Alirita la 26an de Aŭgusto 2011.</ref><ref>"Libya-NTC: National Transitional Council in Libya". Afrique en ligne. 27a de Aŭgusto 2011. [http://www.afriquejet.com/] Alirita la 27an de Aŭgusto 2011.</ref> kaj kelkaj aliaj ŝtatoj membroj de AU agnoskis la NTK sendepende de la decido de la Konsilio de Paco kaj Sekureco.<ref>"Chad recognises rebel council as only legitimate authority in neighbouring Libya". [[Al Jazeera]]. [[24a de aŭgusto]] 2011. [http://blogs.aljazeera.com/blog/libya-aug-24-2011-2025/www.aljazeera.com]{{404|date=September 2021|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}} Alirita la 24an de Aŭgusto 2011.</ref><ref>"Benin recognize Libyan rebels". [[Reuters]]. 27a de Aŭgusto 2011. [http://www.reuters.com/article/us-libya-rebels-recognition-idUSTRE77Q1ME20110827] Alirita la 27an de Aŭgusto 2011.</ref> Tamen, la ŝtatoj membroj de AU nome Alĝerio<ref>"Algeria declines to recognize Libyan rebels". NOW Lebanon. 26a de Aŭgusto 2011. [https://now.mmedia.me/lb/en/archive/algeria_declines_to_recognize_libyan_rebels] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20180805083308/https://now.mmedia.me/lb/en/archive/algeria_declines_to_recognize_libyan_rebels|date=2018-08-05}} Alirita la 26an de Aŭgusto 2011.</ref> kaj Zimbabvo<ref>"Libyan envoy to Zimbabwe expelled for burning flag". The Zimbabwean. 26a de Aŭgusto 2011. [http://www.thezimbabwean.co/news/africa/52122/libyan-envoy-to-zimbabwe-expelled.html] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20140116060034/http://www.thezimbabwean.co/news/africa/52122/libyan-envoy-to-zimbabwe-expelled.html|date=2014-01-16}} Alirita la 26an de Aŭgusto 2011.</ref> indikis ke ili ne volas agnoski la NTK, kaj Sudafriko esprimis ankaŭ rezervojn.<ref>"Libya: How SA stood firm on money for rebels". Mail & Globe Online. 26a de Aŭgusto 2011. [http://mg.co.za/article/2011-08-26-libya-how-sa-stood-firm-on-money-for-rebels/] Alirita la 27an de Aŭgusto 2011.</ref>

La 20an de Septembro 2011, la Afrika Unio oficiale agnoskis la [[Nacia Transira Konsilio|Nacian Transiran Konsilion]] kiel laŭleĝa reprezentanto de Libio.<ref>[https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5h2NflCTWlrw96Cs-Ts7A7Xcem2dA?docId=CNG.a8a1185f4a08d2928999ea8643dc5bd9.501 "African Union officially recognises Libya's new leadership"]</ref>

===Projektoj===
La [[Granda Verda Muro por Saharo kaj Sahelo]] (france: ''Grande Muraille Verte pour le Sahara et le Sahel'', angle: ''The Great Green Wall of the Sahara and the Sahel Initiative'', GGWSSI en akronimo) estas pionira afrika iniciato por kontraŭbatali la efikojn de tutmonda klimata ŝanĝo kaj dezertiĝo. La iniciaton gvidas la Afrika Unio.

== Intervenoj por subteno de konstitucieco ==
=== Togolando ===
Post la morto de Gnassingbé Eyadéma, Prezidento de [[Togolando]], la 5an de Februaro 2005, la estroj de AU priskribis la nomon de lia filo Faure Gnassingbé nome la sukcedanto kiel [[puĉo]].<ref>{{Citaĵo el novaĵo|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/4240485.stm|titolo=AU denounces Togo 'military coup'|alirdato=10a de Julio 2006|dato=6a de Februaro 2005|eldoninto=[[BBC News]]}}</ref> La konstitucio de Togolando nomumas la prezidanton de la parlamento por sukcedi la prezidenton en okazo de lia morto. Laŭleĝe, la prezidanto de la parlamento devas alvoki al naciaj balotoj por elekti novan prezidenton post sesdek tagoj. La protesto de AU devigis Gnassingbé alvoki al elektoj. Post akraj protestoj pro elektofraŭdo, li estis oficiale elektita Prezidento la 4an de Majo 2005.

=== Maŭritanio ===
La 3an de Aŭgusto 2005, puĉo en [[Maŭritanio]] kondukis al la Afrika Unio eligi tiun landon el ĉiuj organizaj aktivaĵoj. La Milita Konsilio kiu ekkontrolis Maŭritanion promesis alvoki al elektoj post du jaroj. Tiuj okazis komence de 2007, por la unua fojo kiam la lando havis elektojn kiuj estis ĝenerale interkonsentitaj kiel akceptebla normigado. Post la elektoj, la membreco de Maŭritanio en la AU estis restarigitaj. Tamen, la 6an de Aŭgusto 2008, nova puĉo elpostenigis la registaron elektitan en 2007. La AU denove eligis Maŭritanion el la kontinenta organismo.<ref>{{Citaĵo el novaĵo|url=http://www.economist.com/node/14105592|titolo=All is rather easily forgiven|alirdato=15a de Julio 2011|dato=23a de Julio 2009|verkaĵo=[[The Economist]]}}</ref>

=== Malio ===
En Marto 2012, militista puĉo okazis en Malio, kiam alianco de [[Tuaregoj]] kaj Islamismaj fortoj konkeris la nordon, rezulte en enpovigo de Islamistoj. Post milita interveno kun helpo de francaj trupoj, la regiono estis sub kontrolo de la armeo de Malio. Por restarigi lokajn aŭtoritatojn, la AU helpis por formi provizoran registaron, subtenante ĝin kaj alvokante al prezidentaj elektoj en Malio en Julio 2013.<ref name="dandc.eu">Bernadette Schulz, Ruth Langer, [http://www.dandc.eu/en/article/african-peace-and-security-architecture-already-proving-useful-even-though-it-still-work "Peace missions – The long haul"], D+C, 27a de Aŭgusto 2013.</ref>

== Referencoj ==
{{Referencoj|2}}

== Vidu ankaŭ ==
* [[Afrika Banko por Disvolviĝo]]
* [[Afrika diasporo]]
* [[Tago de Afriko]]
* [[Tutafrika Parlamento]]
* [[Tutafrikismo]]
* [[Unuiĝintaj ŝtatoj de Afriko]]

== Eksteraj ligiloj ==
* {{Oficiala retejo}}
{{Projektoj|n=Kategorio:Afrika Unio}}

{{Afrika Unio}}
{{Leginda|2024|3|10}}
{{Havenda artikolo|Afrika Unio}}
{{Bibliotekoj}}

[[Kategorio:Afrika Unio| ]]
[[Kategorio:Panafrikanismo]]
[[Kategorio:Organizaĵoj fonditaj en 2001]]
[[Kategorio:Organizaĵoj en Afriko]]