Fiľakovo
| Fiľakovo | ||
| hungare: Fülek, germane: Fileck | ||
| urbo | ||
 Episkopa vojo en Fiľakovo
| ||
|
||
| Oficiala nomo: Fiľakovo | ||
| Ŝtato |  Slovakio
| |
|---|---|---|
| Regiono | Regiono Banská Bystrica | |
| Distrikto | Distrikto Lučenec | |
| Historia regiono | Supra Hungarujo | |
| Parto de | Novohrad | |
| Memorindaĵo | Filakova burgo | |
| Rivero | Belina | |
| Situo | Fiľakovo | |
| - koordinatoj | 48° 16′ 06″ N 19° 49′ 29″ O / 48.26833 °N, 19.82472 °O (mapo) | |
| Plej alta punkto | ||
| - alteco | 210 m s. m. | |
| Plej malalta punkto | ||
| - alteco | 193 m s. m. | |
| Areo | 16,176 km² (1 617,6 ha) | |
| Loĝantaro | 10 352 (31.12.2009) | |
| Denseco | 639,96 loĝ./km² | |
| Orogenenezo montariĝo |
Cerová vrchovina | |
| Unua skribmencio | 1246 | |
| Horzono | MET (UTC+1) | |
| - somera tempo | MET (UTC+2) | |
| Poŝtkodo | 986 01 | |
| Telefona antaŭkodo | +421 47 | |
| Aŭtokodoj | LC | |
| NUTS | 511391 | |
  Situo enkadre de Slovakio
| ||
 Situo enkadre de Regiono Banská Bystrica
| ||
 Vikimedia Komunejo: Fiľakovo
| ||
| Retpaĝo: www.filakovo.sk | ||
 Portalo pri Slovakio
| ||
Fiľakovo, hungare Fülek, germane Fileck estas urbo en Slovakio.
Situo
[redakti | redakti fonton]La urbo situas en valo kaj sur deklivoj, laŭ ĉefvojo Hatvan-Lučenec. Estas fervojo al Hatvan, Tornaľa kaj Zvolen.
Historio
[redakti | redakti fonton]La unua mencio pri la urbo devenis el 1246, pri la fortikaĵo el 1262. Ilin okupis Mateo Csák (ĉAk), sed la reĝa armeo reokupis ĝin en 1321. La komunumo sub la fortikaĵo urbiĝis en 1423. Iom poste la husanoj okupis la fortikaĵon. En 1554 pro perfido la turkoj ekhavis kaj tenis ĝin duonjarcenton. La Habsburgoj reokupis ĝin en 1593. Okazis granda incendio en 1615. Gabrielo Bethlen tenis la fortikaĵon dum kelkaj jaroj, sed la aŭstroj reokupis ĝin en 1621. En la 17-a j.c. la urbo estis departementejo de 4 departementoj. En 1678 Emeriko Thököly fiaskis ĉe la sieĝo, sed en 1682 Thököly kune kun turkoj venkis, poste eksplodis la fortikaĵon kaj detruis la urbon. En la 18-a j.c. la komunumo iĝis kampurbo, en la 19-a j.c. distriktejo. En 1910 loĝis en la urbeto 2576 da homoj, plej parte hungaroj. Ĝis 1920 ĝi apartenis al Nógrád (reĝa departemento), kie estis distriktejo. La regiono ekde 1920 apartenis al Ĉeĥoslovakio. Inter 1938-1945 la regiono rehungariĝis. La unua Arbitracio de Vieno deklaris, ke tiuj komunumoj, kie la hungaroj vivas en majoritato, apartenu al Hungario.
En 1991 loĝis tie 10 451 da homoj, (7064 hungaroj, 2956 slovakoj, 344 ciganoj kaj 40 ĉeĥoj).
Vidindaĵoj
[redakti | redakti fonton]- ruina fortikaĵo
- katolika preĝejo kaj klostro el 1513, post 1682 rekonstruitaj en baroka stilo, nun estas pilgrimejo
- baroka kastelo de Coburg el la 17-a j.c.
- nobeldomo de Koháry el la 18-a j.c.
- klasikisma nobeldomo de Cebrián el 1847
- lernejo, nun muzeo
Famuloj
[redakti | redakti fonton]- En la iama Fülek naskiĝis hungara aktoro Jenő Sziklai.
- En Fiľakovo naskiĝis:
- hungaraj geaktoroj Attila Bocsárszky, Csaba Mokány, András Nagy (aktoro) kaj Vica Kerekes
- hungara matematikisto István Reiman.
