Ruth Elizabeth "Bette" Davis (Lowell, 1908ko apirilaren 5a - Neuilly-sur-Seine, 1989ko urriaren 6a) Estatu Batuetako aktorea izan zen, bitan Oscar sariaren irabazlea.

Bette Davis

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakRuth Elizabeth Davis
JaiotzaLowell1908ko apirilaren 5a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
HeriotzaNeuilly-sur-Seine1989ko urriaren 6a (81 urte)
Hobiratze lekuaForest Lawn Memorial Park (en) Itzuli
Heriotza moduaberezko heriotza: bularreko minbizia
Familia
AitaHarlow Morrell Davis
AmaRuth Augusta 'Ruthie' Favor
Ezkontidea(k)William Grant Sherry (en) Itzuli  (1945 -  1950)
Gary Merrill  (1950 -  1960)
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaCushing Academy (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakautobiografialaria, karaktere aktorea, antzerki aktorea, zinema aktorea, telebista-aktorea, aktorea eta musikaria
Lantokia(k)Ameriketako Estatu Batuak
Enplegatzailea(k)Warner Bros.
Jasotako sariak
DiskoetxeaMGM Records

bettedavis.com
IMDB: nm0000012 Allocine: 994 Rottentomatoes: celebrity/bette_davis Allmovie: p17295 20235 Metacritic: person/bette-davis TV.com: people/bette-davis IBDB: 37447
Facebook: BetteDavis iTunes: 15865924 Last fm: Bette Davis Musicbrainz: c340b14b-f290-4354-8736-16271d67a378 Songkick: 170478 Discogs: 907696 Find a Grave: 258 Edit the value on Wikidata

Bizitza

aldatu

Broadwayen aritu ostean, Hollywoodera jo zuen, non Universal Studios konpainiako hainbat filmetan agertu zen. Orduan Warner Bros. konpainiarekin sinatu zuen. Hurrengo urteetan aktore nabarmenetakoa[1] bihurtu zen. Goraipamenak jasotzen zituen film-genero askorengatik, bai melodramengatik bai komediengatik. Haren arrakasta handiena, dena den, drama erromantikoak ziren, nahiz eta "emakumezko filmak" zirela eragozten zitzaion, Bette Davisen atsekaberako.

Kameraren aurrean indar handiko pertsonaiak[2] jokatzeagatik ezaguna bilakatu zen. Askotan glamour gutxikoak edo gaiztokoak ziren paperak. Perfekzionista zela leporatzen zioten, eta zuzendariekin nahiz ekoizleekin izandako liskarrak[3] prentsara ere iristen ziren. 1950eko hamarkadan haren karrera gainbehera etorri zen, nahiz eta zineman zein telebistan lanean jarraitu zuen hurrengo hamarkadetan.

Zinemako arte eta zientzien Akademiako lehendabiziko emakumezko presidentea[4] izan zen. Hollywooden barnan errespetua eskuratu zuen. Hamaika aldiz Oscarrerako izendapena jaso zuen, eta bizitza osoko saria lortu zuen lehen emakumea izan zen[5].

Haren nortasun sendoak, haren estiloak eta haren une oroko zigarretak osatu dute Bette Davisen irudia. Mingaina zorrotza ere bazuen, eta kritika mingarriak ere adierazten zuen Hollywood, gainerako aktore eta bere buruaren inguruan. Azken urteetan aitortu zuen bere lehentasun bakarra zinemagintza zela, bizitza pertsonala bigarren mailan utziz. Agian arrazoi honengatik lau aldiz ezkondu zen.

Azken urteetan bularreko minbiziak jota zebilen. Frantzian hil[6] zen Donostiatik zetorrela, Donostiako Zinemaldian ohoretu ondoren.

Filmografia

aldatu

Taula honetan ikus daitezke film bakoitzaren zuzendaria, enpresa ekoizlea eta beste izenburuak (gaztelaniaz, frantsesez):

Urtea Filma Zuzendaria Ekoizlea Izenburuak (es,fr)
1931 Seed John M. Stahl Universal Pictures gaztelaniaz: Semilla
1931 The Bad Sister Hobart Henley Universal Pictures gaztelaniaz: Mala hermana
1931 Waterloo Bridge James Whale Universal Pictures gaztelaniaz: El puente de Waterloo
1931 Way Back Home William A. Seiter RKO Pictures gaztelaniaz: Volver a casa
1932 20,000 Years in Sing Sing Michael Curtiz First National gaztelaniaz: 20.000 años en Sing Sing frantsesez: Vingt Mille Ans sous les verrous
1932 The Man Who Played God John G. Adolfi Warner Bros. gaztelaniaz: La oculta providencia frantsesez: L'Homme qui jouait à être Dieu
1932 The Dark Horse Alfred Edward Green Warner Bros. gaztelaniaz: El corcel negro
1932 So Big! William Augustus Wellman Warner Bros. frantsesez: Mon grand
1932 Three on a Match Mervyn LeRoy Warner Bros. gaztelaniaz: Tres vidas de mujer frantsesez: Une allumette pour trois
1932 The Menace Roy William Neill Columbia Pictures gaztelaniaz: La estatua vengadora
1932 The Rich Are Always with Us Alfred Edward Green First National gaztelaniaz: Los ricos están con nosotros
1932 Hell's House Howard Higgin -- gaztelaniaz: Casa correccional frantsesez: Prisons d'enfants
1932 The Cabin in the Cotton Michael Curtiz First National gaztelaniaz: Esclavos de la tierra frantsesez: Ombres vers le sud
1933 Parachute Jumper Alfred Edward Green Warner Bros. gaztelaniaz: El diablo del paracaídas frantsesez: Le Parachutiste
1933 Bureau of Missing Persons Roy Del Ruth -- gaztelaniaz: Los desaparecidos frantsesez: Bureau des personnes disparues
1933 Ex-Lady Robert Florey Vitaphone gaztelaniaz: Ex-lady
1933 The Working Man John G. Adolfi Warner Bros. gaztelaniaz: Se necesita un rival frantsesez: Le Roi de la chaussure
1934 Jimmy the Gent Michael Curtiz Warner Bros. gaztelaniaz: A la caza de herederos
1934 The Big Shakedown John Francis Dillon First National gaztelaniaz: Drogas infernales
1934 Fashions of 1934 William Dieterle First National gaztelaniaz: El altar de la moda frantsesez: Les Pirates de la mode
1934 Fog Over Frisco William Dieterle First National gaztelaniaz: Niebla sobre San Francisco
1934 Of Human Bondage John Cromwell RKO Pictures gaztelaniaz: Cautivo del deseo frantsesez: L'Emprise
1934 Housewife Alfred Edward Green Warner Bros. gaztelaniaz: Una mujer de su casa frantsesez: Femme d'intérieur
1935 Special Agent William Keighley Warner Bros. frantsesez: Agent spécial
1935 Bordertown Archie Mayo -- gaztelaniaz: Barreras infranqueables frantsesez: Ville frontière
1935 Front Page Woman Michael Curtiz Warner Bros. gaztelaniaz: La que apostó su amor frantsesez: Sixième édition
1935 Dangerous Alfred Edward Green Warner Bros. gaztelaniaz: Peligrosa frantsesez: L'Intruse
1935 The Girl from 10th Avenue Alfred Edward Green -- gaztelaniaz: La chica de la Décima Avenida frantsesez: Une femme dans la rue
1936 The Golden Arrow Alfred Edward Green First National frantsesez: La Flèche d'or
1936 Satan Met a Lady William Dieterle Warner Bros. gaztelaniaz: Men on Her Mind
1936 The Petrified Forest Archie Mayo Warner Bros. gaztelaniaz: El bosque petrificado frantsesez: La Forêt pétrifiée
1937 Kid Galahad Michael Curtiz Warner Bros. gaztelaniaz: Kid Galahad (película de 1937) frantsesez: Le Dernier Combat
1937 Marked Woman Lloyd Bacon Warner Bros. gaztelaniaz: La mujer marcada frantsesez: Femmes marquées
1937 It's Love I'm After Archie Mayo First National gaztelaniaz: Es amor lo que busco frantsesez: L'Aventure de minuit
1937 That Certain Woman Edmund Goulding First National gaztelaniaz: Aquella mujer frantsesez: Une certaine femme
1938 Jezebel William Wyler Warner Bros. gaztelaniaz: Jezabel frantsesez: L'Insoumise
1938 The Sisters Anatole Litvak Warner Bros. frantsesez: Nuits de bal
1939 Dark Victory Edmund Goulding Warner Bros. gaztelaniaz: Amarga victoria frantsesez: Victoire sur la nuit
1939 The Old Maid Edmund Goulding Warner Bros. gaztelaniaz: La solterona frantsesez: La Vieille Fille
1939 The Private Lives of Elizabeth and Essex Michael Curtiz Warner Bros. gaztelaniaz: La vida privada de Elizabeth y Essex frantsesez: La Vie privée d'Élisabeth d'Angleterre
1939 Land of Liberty Cecil B. DeMille --
1939 Juarez William Dieterle First National
1940 The Letter William Wyler Warner Bros. gaztelaniaz: La carta frantsesez: La Lettre
1940 All This, and Heaven Too Anatole Litvak Warner Bros. gaztelaniaz: El cielo y tú frantsesez: L'Étrangère
1941 The Bride Came C.O.D. William Keighley Warner Bros. gaztelaniaz: Una novia contrarreembolso frantsesez: Fiancée contre remboursement
1941 The Little Foxes William Wyler RKO Pictures gaztelaniaz: La loba frantsesez: La Vipère
1941 Shining Victory Irving Rapper -- gaztelaniaz: Brillante victoria
1941 The Great Lie Edmund Goulding Warner Bros. gaztelaniaz: La gran mentira frantsesez: Le Grand Mensonge
1942 Now, Voyager Irving Rapper Warner Bros. gaztelaniaz: La extraña pasajera frantsesez: Une femme cherche son destin
1942 The Man Who Came to Dinner William Keighley Warner Bros. gaztelaniaz: El hombre que vino a cenar frantsesez: L'Homme qui vint dîner
1942 In This Our Life John Huston Warner Bros. gaztelaniaz: Como ella sola frantsesez: L'amour n'est pas en jeu
1943 Thank Your Lucky Stars David Butler Warner Bros. Pictures frantsesez: Remerciez votre bonne étoile
1943 Watch on the Rhine Herman Shumlin Warner Bros. Pictures frantsesez: Quand le jour viendra
1943 Show Business at War Louis de Rochemont --
1943 Old Acquaintance Vincent Sherman Warner Bros. frantsesez: L'Impossible Amour
1944 Mr. Skeffington Vincent Sherman Warner Bros. Pictures gaztelaniaz: El señor Skeffington frantsesez: Femme aimée est toujours jolie
1944 Hollywood Canteen Delmer Daves Warner Bros.
1945 The Corn Is Green Irving Rapper Warner Bros. gaztelaniaz: El trigo está verde frantsesez: Le blé est vert
1946 A Stolen Life Curtis Bernhardt -- frantsesez: La Voleuse
1946 Deception Irving Rapper Warner Bros. gaztelaniaz: Engaño frantsesez: Jalousie
1948 June Bride Bretaigne Windust -- gaztelaniaz: La novia de junio frantsesez: La Mariée du dimanche
1948 Winter Meeting Bretaigne Windust -- gaztelaniaz: Encuentro invernal frantsesez: Rencontre d'hiver
1949 Beyond the Forest King Vidor Warner Bros. frantsesez: La Garce
1950 All About Eve Joseph L. Mankiewicz 20th Century Studios gaztelaniaz: Eva al desnudo frantsesez: Ève
1951 Another Man's Poison Irving Rapper -- frantsesez: Jezebel
1951 Payment on Demand Curtis Bernhardt RKO Pictures frantsesez: L'Ambitieuse
1952 The Star Stuart Heisler -- gaztelaniaz: La estrella frantsesez: La Star
1952 Phone Call from a Stranger Jean Negulesco -- gaztelaniaz: Llama a un desconocido frantsesez: Appel d'un inconnu
1955 The Virgin Queen Henry Koster 20th Century Studios gaztelaniaz: The Virgin Queen (película de 1955) frantsesez: Le Seigneur de l'aventure
1956 Storm Center Daniel Taradash Julian Blaustein productions frantsesez: Au cœur de la tempête
1956 The Catered Affair Richard Brooks Metro-Goldwyn-Mayer gaztelaniaz: Banquete de bodas frantsesez: Le Repas de noces
1959 John Paul Jones John Farrow -- gaztelaniaz: El capitán Jones frantsesez: John Paul Jones, maître des mers
1959 The Scapegoat Robert Hamer -- gaztelaniaz: Donde el círculo termina frantsesez: Le Bouc émissaire
1961 Pocketful of Miracles Frank Capra -- frantsesez: Milliardaire pour un jour
1962 What Ever Happened to Baby Jane? Robert Aldrich Seven Arts Productions frantsesez: Qu'est-il arrivé à Baby Jane ?
1963 The Empty Canvas Damiano Damiani -- gaztelaniaz: La noia frantsesez: L'Ennui et sa diversion, l'érotisme
1964 Dead Ringer Paul Henreid Warner Bros. gaztelaniaz: Dead Ringer (película de 1964) frantsesez: La mort frappe trois fois
1964 Where Love Has Gone Edward Dmytryk Embassy Pictures gaztelaniaz: A donde fue el amor frantsesez: Rivalités
1964 Hush...Hush, Sweet Charlotte Robert Aldrich 20th Century Studios gaztelaniaz: Hush… Hush, Sweet Charlotte frantsesez: Chut... chut, chère Charlotte
1965 The Nanny Seth Holt Hammer Film Productions gaztelaniaz: A merced del odio frantsesez: Confession à un cadavre
1965 The Love Goddesses Saul J. Turell Paramount Pictures
1968 The Anniversary Roy Ward Baker -- gaztelaniaz: El aniversario
1970 Connecting Rooms Franklin Gollings Hemdale films frantsesez: Chambres communicantes
1971 Bunny O'Hare Gerd Oswald --
1972 Madame Sin David Greene -- gaztelaniaz: El mundo extraño de Madame Sin
1972 The Scientific Cardplayer Luigi Comencini Titanus gaztelaniaz: Sembrando ilusiones frantsesez: L'Argent de la vieille
1972 The Judge and Jake Wyler David Lowell Rich --
1973 Scream, Pretty Peggy Gordon Hessler --
1976 Burnt Offerings Dan Curtis Metro-Goldwyn-Mayer gaztelaniaz: Pesadilla diabólica frantsesez: Trauma
1978 Death on the Nile John Guillermin Paramount Pictures gaztelaniaz: Muerte en el Nilo frantsesez: Mort sur le Nil
1978 The Children of Sanchez Hall Bartlett -- gaztelaniaz: Los hijos de Sánchez
1978 Return from Witch Mountain John Hough Walt Disney Pictures gaztelaniaz: Los pequeños extraterrestres frantsesez: Les Visiteurs d'un autre monde
1979 Strangers: The Story of a Mother and Daughter Milton Katselas --
1980 White Mama Jackie Cooper --
1980 Skyward Ron Howard --
1980 The Watcher in the Woods John Hough The Walt Disney Company frantsesez: Les Yeux de la forêt
1981 Family Reunion Fielder Cook -- gaztelaniaz: Reunión familiar
1982 Dead Men Don't Wear Plaid Carl Reiner Universal Pictures gaztelaniaz: Cliente muerto no paga frantsesez: Les cadavres ne portent pas de costard
1982 A Piano for Mrs. Cimino George Schaefer -- gaztelaniaz: Un piano para Mrs. Cimino frantsesez: Un piano pour Madame Cimino
1983 Right of Way George Schaefer --
1984 Terror in the Aisles Andrew J. Kuehn -- frantsesez: Terreur dans la salle
1986 As Summers Die Jean-Claude Tramont -- gaztelaniaz: Testigo sorpresa
1987 The Whales of August Lindsay Anderson -- gaztelaniaz: Las ballenas de agosto frantsesez: Les Baleines du mois d'août
1988 The Making of a Legend: Gone with the Wind David Hinton -- gaztelaniaz: La realización de un clásico: 'Lo que el viento se llevó'
1989 Wicked Stepmother Larry Cohen -- gaztelaniaz: La bruja de mi madre frantsesez: Ma belle-mère est une sorcière
1999 All About My Mother Pedro Almodóvar El Deseo gaztelaniaz: Todo sobre mi madre frantsesez: Tout sur ma mère
2007 P.S. I Love You Richard LaGravenese Alcon Entertainment
2011 Vito Jeffrey Schwarz --
2014 El último adiós de Bette Davis -- Turner Classic Movies
 
Bette Davies Jezebel filmeko trailerrean.

Erreferentziak

aldatu
  1. (Ingelesez) «AFI’s 100 YEARS…100 STARS» American Film Institute (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
  2. «Charles Pierce as Bette Davis» www.bochynski.com (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
  3. (Ingelesez) Bette Davis' Dispute With Warner Bros. - Classic Film. (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
  4. «The History of, "The Hollywood Canteen"» www.hollywoodcanteen.net (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
  5. «Bette Davis-Sariak» IMDb (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
  6. (Ingelesez) Krebs, Albin. (1989-10-08). «Bette Davis, a Queen of Hollywood, Dies at 81 (Published 1989)» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).

Kanpo estekak

aldatu



  Artikulu hau Massachusettsko biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.