Iruñerriko Ibarrak

Nafarroa Garaiko azpieskualdea

Ibarrak[a] Nafarroa Garaiko azpieskualde bat da, Iruñerria eskualdean barruan, Euskal Herrian kokatuta. Iruñerriko landa eremua da, tradizioz ibarretan antolatzen dena, Metropolialdean ez bezala, bertan ohiko antolaketa zendeetan egiten baita. Dena den, egia da Itza Zendea azpieskualdekoa dela eta Eguesibar, Aranguren eta Elortzibar ibarrak Metropolialdean sartuta daudela, baina aldaketa horiek irizpide demografiko eta praktikoen ondorio dira batez ere.

Ibarrak
 Euskal Herria
Map
Administrazioa
Herrialdea Nafarroa Garaia
Udalerriak20 (lista ikusi)
EskualdeburuaZubiri (Esteribar)
Herri handienaZubiri (Esteribar)
Izen ofizialaIbarrak (eus.)
Valles (cas.)
Geografia
Koordenatuak
Azalera688,06 km²
Garaiera360-1259 metro
Distantzia20,3 km (Iruñetik)
Demografia
DentsitateaERROREA: ezin izan da automatikoki kalkulatu, arazoa konpontzeko egin klik hemen biztanle/km²
Datu gehigarriak
Sorrera2019ko otsailaren 6an

20 udalerrik osatzen dute, eta biztanle eta 688,06 kilometro koadroko azalera zituen; horrek 19,53 biztanle kilometro koadroko biztanleria-dentsitatea sortzen zuen. Arga ibaia Beraskoainen dagoen itsas mailaren gaineko 360 metrotik Okoro mendiaren 1259 metrora arteko altuera du.

Eskualdeburua Zubiri kontzejua da, Esteribar udalerrian.

Ibarrak beste hizkuntza batzuetan ere ezagutzen da, hala nola:

Izen ofiziala, Nafarroako Gobernuaren arabera, honako hau da: Valles / Ibarrak.[1]

Etimologia

aldatu

Geografia

aldatu

Mugakideak

aldatu

Inguru naturala

aldatu

Banaketa

aldatu

Banaketa tradizionala

aldatu

Udalerriak

aldatu

Ibarrak azpieskualdea 19 udalerritan banatuta dago, honako hauek:

Udalerria Biztanleria (2023) Azalera (km²) Dentsitatea (bizt/km²) Udalburua
  Anue 491 61,4 8 Olague
  Atetz 214 17,1 12,51 Eritze
  Beraskoain 138 6 23 Beraskoain
  Bidaurreta 165 5 33 Bidaurreta
  Esteribar 2832 146,77 19,3 Zubiri
  Etxarri 75 2,2 34,09 Etxarri
  Etxauri 653 13,64 47,87 Etxauri
  Ezkabarte 1837 34 54,03 Orikain
  Goñerri 172 42,23 4,07 Aizpun
  Itza 1330 52,03 25,56 Eritze
  Lantz 150 16,94 8,85 Lantz
  Odieta 373 24 15,54 Erripa
  Olaibar 409 15,72 26,02 Olabe
  Ollaran 435 36,98 11,76 Ollo
  Oltza 1836 40,7 45,11 Ororbia
  Txulapain 564 31,51 17,9 Markalain
  Ultzama 1636 96,57 16,94 Larraintzar
  Zabaltza 289 14 20,64 Arraitza
  Ziritza 158 4 39,5 Ziritza

Herriak

aldatu

Herri hustuak

aldatu

Partzuergoak

aldatu

Historia

aldatu

Azpieskualdea 2019an sortu zen, Barkos gobernuak onartutako 04/2019 Foru Legearen arabera.[2] Nafarroa Garaiko eskualde berriak diseinatzeko prozesuan, 11 eskualde proposatu ziren lehen aldiz, eta horietako 3 bi azpieskualdetan banatu ziren. Azpieskualde hori Ibarrak izenarekin agertzen zen, eta 20 udalerrik osatzen zuten, azkenean kontserbatu zena.[3]

Urte bereko irailean legeak atxilotu zuen Maria Chivite lehendakari berriak, bere ustez aurreko legealdian gehiengo osoz baliatu zen legeak ez baitzuen behar besteko adostasunik. Horregatik, nahiago izan zuen sakonago landu hasi berri zen legegintzaldian, prozesuarekin bat egin aurretik. 2021eko urrian, aldi baterako neurri gisa, tokiko finantzaketa-eredu berri bat onartu zen, aurrekoan sortutako desberdintasunak konpontzeko, eskualde berriak garatzen diren bitartean; hala ere, Uxue Barkosek bere garaian baliatu zuen legeak aprobetxatuta eta ofizialki onartuta jarraitzen zuten.[4]

Demografia

aldatu

Ekonomia

aldatu

Politika

aldatu

Ibarrak azpieskualdea, lege-eremuan garatuta egon arren, oraindik garatu gabe dagoen azpieskualdea da, arlo juridikoan edo eskumenetan. Horregatik, oraingoz ez dago lurralde osoa biltzen duen azpieskualde-erakunderik edo mankomunitaterik.

Azpiegiturak

aldatu

Errepideak

aldatu

Hezkuntza

aldatu

Osasuna

aldatu

Garraioa

aldatu

Kultura

aldatu

Euskara

aldatu

Ondarea

aldatu

Ondasun nabarmenak

aldatu

Eremu naturalak

aldatu

Irudiak

aldatu

Oharrak

aldatu
  1. /iβ̞árak/ ahoskatua (laguntza)
    Azentua: zorrotza bigarren silaban

Erreferentziak

aldatu

Ikus, gainera

aldatu

Kanpo estekak

aldatu