Azido laktiko
Azido laktikoa edo esne-azidoa[1] (laktatoa, ionizatzen denean) H3C-CH(OH)-COOH formula duen azido karboxilikoa da (C3H6O3), hainbat prozesu biokimiko eta fisiologikotan agertzen dena (esaterako, esne-hartziduran). Bi isomero optiko ditu: destrogiroa (D-laktikoa) eta lebogiroa (L-laktikoa), azken horrek garrantzi biologikoa du.
Azido laktiko | |
---|---|
Formula kimikoa | C3H6O3 |
SMILES kanonikoa | 2D eredua |
MolView | 3D eredua |
Base konjokatua | DL-lactate ion (en) |
Mota | alpha hydroxy acid (en) , hydroxy fatty acid (en) eta fatty alcohol (en) |
Masa molekularra | 90,031694 Da |
Erabilera | |
Tratatzen du | facial dermatosis (en) eta Dermatitis |
Identifikatzaileak | |
InChlKey | JVTAAEKCZFNVCJ-UHFFFAOYSA-N |
CAS zenbakia | 50-21-5 |
ChemSpider | 592 |
PubChem | 612 eta 19789253 |
Reaxys | 8897340 |
Gmelin | 78320 |
ChEMBL | CHEMBL1200559 |
ZVG | 13000 |
EC zenbakia | 200-018-0 |
ECHA | 100.000.017 |
CosIng | 34809 |
MeSH | D019344 |
RxNorm | 1314409 eta 28393 |
UNII | 3B8D35Y7S4 eta 33X04XA5AT |
NDF-RT | N0000147012 |
KEGG | C01432 eta D00111 |
Ekoizpena
aldatuGorputzean, esne-azidoaren ekoizpena esne-hartziduran gertatzen da: oxigenoaren maila txikia denean, glukolisian sortutako azido pirubikoa ez da azido zitrikoaren zikloan sartzen; horren ordez, laktato deshidrogenasa entzimak pirubikoa laktato bihurtzen du, gihar-ehunetan:
- pirubato + NADH + H+ --> laktato + NAD+
Atsedenaldian, laktatoaren maila odolean 1-2mmol/litrokoa da, baina ariketa fisikoarekin 20 mmol/litroko mailaraino hel daiteke. Ariketa handia denean gihar-ehunetan oxigeno-maila nabarmen jaisten da, eta oxigenorik gabeko esne-hartzidura nagusitzen da.
Bestalde, Streptococcus eta Lactobacillus izeneko bakterioak ere gai dira esne-hartzidura burutzeko. Bakterio hauek garrantzia handia dute esnekien industrian, egiten duten esne-hartzidurari esker jogurt, mamia eta gazta bezalako ekoizkinak sortzen baitira. Streptococcus bakterioak ahoan sortzen duen esne-azido, berriz, hortz-haginei kalte egiten die, txantxarra eraginez.