Luis Carrero Blanco

Luis Carrero Blanco
	; (1967) Irudi gehiago
; Espainiako Gobernuko presidente
; Gorte frankistetako prokuradorea
; Gorte frankistetako prokuradorea
; Espainiako Gobernuaren presidenteordea
; Gorte frankistetako prokuradorea
; Gorte frankistetako prokuradorea
; Gorte frankistetako prokuradorea
; Gorte frankistetako prokuradorea
; Gorte frankistetako prokuradorea
; Gorte frankistetako prokuradorea
; Gorte frankistetako prokuradorea
; Gorte frankistetako prokuradorea
; Gorte frankistetako prokuradorea
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Luis Carrero Blanco
Jaiotza	Santoña, 1904ko martxoaren 4a
Herrialdea	Espainia
Bizilekua	calle de los Hermanos Bécquer
Lehen hizkuntza	gaztelania
Heriotza	Fourth professed house in Madrid (en) , 1973ko abenduaren 20a (69 urte)
Hobiratze lekua	Mingorrubioko hilerria
Heriotza modua	giza hilketa: Lehergailua
Hiltzailea	Euskadi Ta Askatasuna
Familia
Aita	Camilo Carrero
Ama	Ángeles Blanco
Ezkontidea(k)	Carmen Pichot Villa (en) (1929 -
Seme-alabak	ikusi Luis Carrero-Blanco Pichot (en) ;
Familia	ikusi Alberto Martín-Artajo (en) (co-father-in-law (en) );
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	veteran (en) , itsas ofiziala, politikaria, amirala eta estatu-politikaria
Lantokia(k)	Madril
Jasotako sariak	ikusi Elisabet Katolikoaren Ordenaren Gurutze Handia (1942ko urriaren 22a) ; Grand Collar of the Order of Cisneros (1970eko apirilaren 9a) ; Karlos III.aren Ordenaren Gurutze Handia (1970eko urriaren 1a) ; Valladolid Gold Medal (1973) ; Cisneros Ordenaren Gurutze Handia (1944ko urriaren 4a) ; Grand Cross of Naval Merit with white badge (1943ko uztailaren 18a) ; Grand Cross of the Military Merit - White Badge (1963ko urriaren 1a) ; [[]] (1961eko urriaren 2a) ; Grand Cross of the Royal and Military Order of Saint Hermenegild (1958ko ekainaren 16a) ; Grand Cross of the Aeronautical Merit (Spain) - White Decoration (1967ko urtarrilaren 5a) ;
Kidetza	Consejo Nacional de FET y de las JONS (en)
Izengoitia(k)	Ginés de Buitrago eta Juan de la Cosa
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Espainiako Itsas Armada
Gradua	Capitán General de la Real Armada Española (en) ; amiral; vicealmirante (en) ; contralmirante (en)
Parte hartutako gatazkak	Espainiako Gerra Zibila; Rifeko gerra
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	katolizismoa
Alderdi politikoa	FET y de las JONS; Falange Espainola

Luis Carrero Blanco (Santoña, Kantabria, Espainia, 1904ko martxoaren 4a - Madril, Espainia, 1973ko abenduaren 20a) Francoren Gobernuan zenbait kargu izan zituen amiral eta politikaria izan zen. ETAk erail zuen, Espainiako Ministroen Kontseiluko presidente zela, diktaduraren azken urteetan. Hil ondoren, erregimen frankistak Carrero Blanco dukea titulua eman zion.

Carrero Blanco zen gobernuko kideen eta Francoren inguruko pertsonen artean, diktadorea ordezka zezakeen bakarra. Hau hil zutenean, frankismoa ondorengorik gabe geratu zen. Izan ere, aurrerantzean ez zuen inork asmatu diktadorearen uste osoa eta botere-taldeena biltzen. Arias Navarro saiatu zen, baina berehala ikusi zen honek ez zuela karismarik erregimenari leial izan zitzaizkienen eta gainerako gizartearen babesa bereganatzeko.

Bizitza

Luis Carrero Blanco Santoñan jaio zen, Kantabrian, 1904ko martxoaren 4an. Militar familia zen (aita eta aitona armadako kide ziren). Aita Camilo Carrero Gutierrez zen, Coruñan jaiotako teniente koronela, eta ama, berriz, Angeles Blanco Abascal santoñarra. Bikotearen lehen semea izan zen Luis. Aitonak, Camilo Carrero Senra ourensetarrak, koronel-gradua lortu zuen.

Luisek Manzanedo de Santoña eskolan ikasi zuen eta gero, 1918tik aurrera, Escuela Naval de San Fernandon jarraitu zuen. 1920 eta 1921ean, bere lehen praktikatako bidaia egin zuen Hego Amerikara Reina Regente gurutzaontzian, eta Rifeko gerran parte hartu zuen (1924-1926).

Gerra Zibila

Espainiako Gerra Zibila hastean Mexiko eta Frantziako enbaxadetan ezkutatu behar zen miliziar errepublikazaleek hil ez zezaten, azkenean, 1937an frankisten menpe zegoen eremura alde egin zuen arte. Korbeta kapitain graduarekin, Huesca destruktorearen buru egin zuten eta, geroago, Sanjurjo Generala itsaspekoarena. 1939ko abuztuan, Armadaren Estatu Nagusiko operazioen buru izatera pasa zen eta, 1940an, fragaten kapitain izatera, Armadako Goi Eskolan burutzen zuen ekintzarekin jarraituz.

Neutraltasunaren alde

Ez zuen inondik ere nahi Espainiak Bigarren Mundu Gerran parte hartzea eta, horretarako neutraltasun armatua defendatzen zuelarik. Juan de la Cosa ezizenaren atzean gorderik idatzi zuen hipotesian, 1939ko irailean, Espainiak 1936ko negukoaren antzeko gobernua izan balu -Herri Fronteko gobernua, alegia-, neutraltasuna ezinezkoa izango zen eta Espainiak Alemaniaren aurkako gerrara joan beharrean izango zen, ziurrenik, Frantziak bezalaxe, 1940ko ekainean kapitulatuz.

«

...Pues bien, gracias al Movimiento Nacional, en junio de 1940 los alemanes se encontraron al llegar a los Pirineos con un pueblo aguerrido que había recuperado el concepto de dignidad nacional, que, prefiriendo morir a ser cipayo, estaba dispuesto a batirse con el beligerante que pisase su suelo, fuese quien fuese, para defender los derechos de neutralidad y los sagrados intereses de España, que estaban al margen del pleito que se debatía con las armas, y ... los alemanes quedaron detenidos en el Pirineo. La neutralidad española, respaldada por el prestigio de sus soldados y de su Caudillo, logró lo que no habían podido conseguir las armas aliadas: poner un dique al alud de la Wehrmacht.^[1]

»

Militar karreran izandako ardurak

Ofiziala, Alfontso XIII korazatuan.
Bigarren komandantea, Arcila kostazainean.
Kapitaina, Ferrolano atoiontzian.
Tenientea, Canovas del Castillo kanoiontzian.
Bigarren komandantea, B2 itsaspekoan.
Komandantea, Huesca destruktorean.
Ofiziala, General Sanjurjo itsaspekoan.
Estatu Nagusiko buruzagia, Gurutzaontzi dibisioan.
Armadako Estatu Nagusiaren ekintzen buruzagia.

Ibilbide politikoa

1940an, txosten bat idatzi zuen II. Mundu Gerran Espainiaren neutraltasuna gomendatuz. Orduz gero, Francoren konfiantzako gizon bilakatu zen, Juan Antonio Suanzes alboratuz. Idazkariorde izendatu zuten (1941) eta Lehendakaritzako Ministro (1951), eta gero, lehendakariorde; postu honetan, gobernuan zuen pisua nabarmen hazi zen. Nahiz eta beti frankismoaren barnean kokatu, falangisten eragina gutxitzen saiatu zen, estatuko modernizazio ekonomiko eta administratiboa bultzatuz eta monarkiaren jarraipenaren planifikazioa bultzatu zuen.

1973ko ekainean, gobernuko Lehendakari izendatu zuten eta, Caudilloren heriotzaren ondoren estatuko gizon indartsu bihurtuko zela zirudien, Francorik gabeko frankismoaren zutabe nagusi bihurtuz; handik gutxira, 1973ko abenduaren 20an, ETAk Madrilen egindako atentatuak asmo guzti horiek baliorik gabe utzi zituen.

Judaismoaren eta komunismoaren aurka

«	Fronte anglosaxoi-sobietarra Roosevelten ekintza pertsonal batek eratu du, logien eta juduen zerbitzura. Fronte hori, hain zuzen, botere juduaren frontea da, eta fronte horretan altxatzen ditu bere banderak demokraziez, masoneriez, liberalismoaz, plutokraziaz eta komunismoaz osatutako multzoak; izan ere, horiek izan dira judaismoak erabili dituen arma klasikoak, kristau-zibilizazioaren erorialdia ekarriko lukeen hondamendi-egoera eragiteko (...). Gerran sartutatko bagina, Alemaniaren ondoan izan beharko luke, Ardatza borrokatzen baita gaur egun funtsean Espainiaren aurkakoa den guztiaren aurka.	»
Carrero Blancok Francori egindako txostena, 1941eko abendua

Carrero hil zuen atentatua: Ogro operazioa

Ogro operazioa da ETAk Carrero hiltzeko planari jarritako ezkutuko izena. ETAko kideak Madrilera joan ziren eta soto bat alokatu zuten Claudio Coello kaleko 104. zenbakian; hortik aurrera, tunel bat ireki zuten kalearen erdiguneraino, eta hantxe ezarri zuten 100 kilogramo inguruko lehergailua. 1973ko abenduaren 20an leherrarazi zuten bonba hori, Carrero Blancoren autoa handik igarotzen ari zenean; ordu laurden bat lehenago hasia zen orduan klandestinitatean aritzen zen Langile Komisioak sindikatuko 10 kideren aurkako epaiketa, 1001 prozesua, alegia.

Carrero Blanco hil zuen leherketa hain izan zen bortitza, autoa (Dodge 3700 GT modelokoa) hegan irten zen eta eraikin bateko teilatuan geratu zen. Eraikin hura San Francisco de Borja elizaren alboan zegoen, eta minutu batzuk lehenago han izan zen mezatan Carrero. Beste bi pertsona ere hil ziren, Jose Antonio Bueno Fernandez polizia inspektorea eta autoaren gidari Jose Luis Perez Mogena. Carreroren alaba Ángeles ere beti joan ohi zen aitarekin, baina egun hartan ez zen horrela izan.

Atentatu baten aukeraz ohartarazi zuten arren, Carrerok ez zituen segurtasun neurriak areagotu nahi izan; ordutegiak errepikatzen zituen eta autoa ez zegoen blindatuta.

ETAk bidalitako agirian jasota dagoenez, atentatuaren helburua erregimen frankistan irekitasunaren aldekoen eta itxitasunaren aldekoen artean sortzen ari zen zatiketa areagotzea zen. Geroago Txikia Komandoko taldekide batek adierazi zuenez, Carrero Blanco ezinbesteko atala eta ordezkaezina zen erregimen frankistak bere hartan jarraitu ahal izateko.

«

...La ejecución en sí tenía un alcance y unos objetivos clarísimos. A partir de 1951 Carrero ocupó prácticamente la jefatura del Gobierno en el Régimen. Carrero simbolizaba mejor que nadie la figura del «franquismo puro». Por otra parte, llegó a ser insustituible por su experiencia y capacidad de maniobra y porque nadie lograba como él mantener el equilibrio interno del franquismo...

»

Atentatuaren egitura konplexua eta AEBetako enbaxadarekin zuen gertutasuna kontuan izanik, zenbait autoreren hipotesia da ETAk ez ezik beste batzuek ere esku hartu zutela, tartean CIAk eta haren Espainiako arduradun Gonzalez Matak. Atentatuaren egileek berehala ezeztatu zituzten hipotesia horiek.

Hala ere, AEBko enbaxadak 1971n idatzitako ohar bat 2008an desklasifikatu eta argitara eman zen Madrilen. Ondoriorik egokiena Carrero bere postutik desagertzea litzatekeela onartzen zuen, eta Diez Alegria edo Castañon jeneralek ordezkatzea gomendagarri jo zuen.

Yom Kippurko gerran -1973ko urria-, Carrero Blancok estatubatuarrei debekatu zien espainiar lurraldeko beren baseak erabiltzea, eta TASS sobietar albiste-agentziak CIAk politikari frankista bat hil zuela adierazi zuen, zirudienez, honek uko egiten baitzion NATOn sartu eta Washingtongo aginduak itsu-itsuan betetzeari.

Gabardina zuriko gizon batek entregatu omen zuen Carrero Blancoren ordutegi eta ibilbideak gordetzen zituen gutun azala Mindanao hotelean. Hala ere, lekuko bakarra, Jose Migel Beñaran Argala, 1978an hilko zuen Batallón Vasco Español ultraeskuindar talde terroristak, eta handik lasterrera atentatuaren ustezko beste egileetako bat ere hilko zuen.^[2]

Hilketak oihartzun handia izan zuen Franco zahartuaren Espainian; era guztietako sentimenduak sortu zituen, eta eragina izan zuen ondorengo politikan.^[3]

Liburu eta filmak

Urtebete geroago, Eva Forest idazleak, Julen Agirre goitizena erabiliz, Operación Ogro liburua argitaratu zuen Frantzian, atentatuaren prestakuntza eta hilketak kontatuz. Dena den, nahiz eta atal batzuk egiazko gertaerak izan, beste zenbaitzuk poliziaren ikerketak iluntzeko eginak daudela dirudi eta ez da iturri guztiz fidagarritzat hartzen. Hogei urte geroago, liburua berriz argitaratu zen, ekarpen berriak eta beste kapitulu bat gehituta, komandoaren ihesaldian parte hartu zutenak lardaskatu gabe, nahita aldatu zituen datuak argituta.^[4]

1979an, Gillo Pontecorvoren azken filma argitaratu zen Ennio Morriconeren musikarekin, Operación Ogro. Film hau ofizialki aukeratua izan zen Veneziako Mostrako klausurarako, Zinema Zuzendaritza Orokorrak kalitate berezia zuela adierazi zuen eta David di Donatello saria jaso zuen zuzendaritza onenagatik.

2011n Miguel Bardemek telesail labur bat zuzendu zuen El asesinato de Carrero Blanco deitua eta ekoizleak Television Española (TVE), Euskal Telebista (ETB) eta BocaBoca izan ziren.

2012an, Ernesto Villar kazetariak Todos quieren matar a Carrero liburua argitaratu zuen eta, bertan, Carrero hiltzeko konspirazio frankista baten hipotesia plazaratzen zuen, beste zenbait herrialdetako zerbitzu sekretuek ere zerikusia izango zutelarik.

Antzezlanak

La victoria del Cristo de Lepanto
Arte naval militar, bigarren atala: El buque de guerra (de la galera al portaaviones).
España y el mar, Editora Nacional, 1941.
Lepanto (1571–1971), Salvat Editorial/Alianza Editorial, 1971.

Juan de la Cosa seudonimopean:

La gran baza soviética
Las modernas torres de Babel
Comentarios de un español. Las tribulaciones de don Prudencio. Diplomacia subterránea
España ante el mundo (Proceso de un aislamiento), Publicaciones Españolas, 1975

Erreferentziak

Kanpo estekak

Datuak: Q313117
Multimedia: Luis Carrero Blanco / Q313117

[1] (Gaztelaniaz)http://www.fnff.es/Apuntes_sobre_el_Almirante_Carrero_185_c.htm

[2] (Gaztelaniaz)http://www.elmundo.es/cronica/2003/427/1072098707.html

[3] (Gaztelaniaz)http://www.libertaddigital.com/opinion/historia/quienes-y-por-que-mataron-a-carrero-1276237246.html

[4] (Gaztelaniaz)https://web.archive.org/web/20150402233828/http://www.hiru-ed.com/COLECCIONES/DELTA/Operacion-Ogro.htm

[1]

[2]

[3]

[4]