Edukira joan

Tito Livio: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasuna
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t lerro luzea
 
(2 erabiltzailek tartean egindako 6 berrikusketa ez dira erakusten)
3. lerroa: 3. lerroa:
}}
}}


'''Tito Livio'''<ref>[https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0076.pdf Latin eta greziar pertsona-izen klasikoak...] Euskaltzaindiaren 76. araua</ref>, edo '''Livio''', [[latin]]ez ''Titus Livius'', ([[Padua]], [[K.a. 59]] - [[17|K.o. 17]]) erromatar historialari bat izan zen. [[Erroma]]ren historia itzela idatzi zuen, ''[[Ab Urbe condita (liburua)|Ab Urbe condita]]'' izenekoa, [[Eneas|Aeneasen]] legendaren arabera hiria fundatu zenetik ([[K.a. 750eko hamarkada|K.a. 753]]) [[Zesar Augusto|Augustoren]] agintaldira arte.
'''Tito Livio'''<ref>[https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0076.pdf Latin eta greziar pertsona-izen klasikoak...] Euskaltzaindiaren 76. araua</ref>, edo '''Livio''', [[latin]]ez ''Titus Livius'', ([[Padua]], [[K.a. 59]] &ndash; [[17|K.o. 17]]) erromatar historialari bat izan zen. [[Erroma]]ren historia itzela idatzi zuen, ''[[Ab Urbe condita (liburua)|Ab Urbe condita]]'' izenekoa, [[Eneas|Aeneasen]] legendaren arabera hiria fundatu zenetik ([[K.a. 750eko hamarkada|K.a. 753]]) [[Zesar Augusto|Augustoren]] agintaldira arte.


[[Salustio]] eta [[Kornelio Tazito|Kornelio Tazitorekin]], batera, Erromako historialari handienetako bat da<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Livy {{!}} Roman Historian & Author of Ab Urbe Condita {{!}} Britannica|hizkuntza=en|url=https://www.britannica.com/biography/Livy|aldizkaria=www.britannica.com|sartze-data=2023-09-05}}</ref>.
[[Salustio]] eta [[Kornelio Tazito|Kornelio Tazitorekin]], batera, Erromako historialari handienetako bat da<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Livy {{!}} Roman Historian & Author of Ab Urbe Condita {{!}} Britannica|hizkuntza=en|url=https://www.britannica.com/biography/Livy|aldizkaria=www.britannica.com|sartze-data=2023-09-05}}</ref>.
11. lerroa: 11. lerroa:


== Idazlanak ==
== Idazlanak ==
''Ab Urbe Condita'' idazlanak (Batzuetan Hamarkadak izenez ezaguna, {{Lang-la|Decadas}} ) 142 liburu zituen (papiro-biribilkiak), hamarkadatan edo hamar liburuko taldetan banatuta. Sorreratik K.a. 9. urtera bitarteko multzo zabal horretatik hamarkada batzuk baino ez zaizkigu iritsi: lehenengo hamarkada baino ez zaigu iritsi (I-X liburuak, hiriaren hasieratik K.a. 293. urtera arte), hirugarrena (XXI - XXX, bigarren guda punikoa), laugarrena eta bosgarrenaren erdia (XXXI-XLV liburuak, K.a. 167 arte, [[Luzio Emilio Paulo Mazedoniko|''Lucius Aemilius Paullus''ek]] Mazedonia konkistatu zuen garaia), eta zati isolatu btzuk. kazetariaren ondoren. Gainerako narrazioak, geroago ''periochae'' izena ematen zaie eta ''Florusek'' K.o. II. mendean idatzi omen zituen laburpenen bidez ezagutzen dugu. Laburpen horiek <ref>{{Erreferentzia|izena=Éditions|abizena=Larousse|izenburua=Tite-Live en latin Titus Livius - LAROUSSE|hizkuntza=fr|url=https://www.larousse.fr/encyclopedie/personnage/Tite-Live/146909|aldizkaria=www.larousse.fr|sartze-data=2023-09-05}}</ref>.
''Ab Urbe Condita'' idazlanak (Batzuetan Hamarkadak izenez ezaguna, {{Lang-la|Decadas}} ) 142 liburu zituen (papiro-biribilkiak), hamarkadatan edo hamar liburuko taldetan banatuta. Sorreratik K.a. 9. urtera bitarteko multzo zabal horretatik hamarkada batzuk baino ez zaizkigu iritsi: lehenengo hamarkada baino ez zaigu iritsi (I-X liburuak, hiriaren hasieratik K.a. 293. urtera arte), hirugarrena (XXI - XXX, bigarren guda punikoa), laugarrena eta bosgarrenaren erdia (XXXI-XLV liburuak, K.a. 167 arte, [[Luzio Emilio Paulo Mazedoniko|''Lucius Aemilius Paullus''ek]] Mazedonia konkistatu zuen garaia), eta zati isolatu btzuk. kazetariaren ondoren. Gainerako narrazioak, geroago ''Periochae''<ref group="oh">Edo "Tito Livioren Epitomea"</ref> izena ematen zaie eta ''[[Luzio Anneo Floro|Florok]]'' K.o. II. mendean idatzi omen zituen laburpenen bidez ezagutzen dugu <ref>{{Erreferentzia|izena=Éditions|abizena=Larousse|izenburua=Tite-Live en latin Titus Livius - LAROUSSE|hizkuntza=fr|url=https://www.larousse.fr/encyclopedie/personnage/Tite-Live/146909|aldizkaria=www.larousse.fr|sartze-data=2023-09-05}}</ref>.

== Oharrak ==
{{Erreferentzia zerrenda|taldea=oh}}


== Erreferentziak ==
== Erreferentziak ==
17. lerroa: 20. lerroa:


== Kanpo estekak ==
== Kanpo estekak ==
{{commonskat}}


{{bizialdia|K.a. 50eko hamarkadako|17ko|Livio, Tito}}
{{bizialdia|K.a. 50eko hamarkadako|17ko|Livio, Tito}}
27. lerroa: 29. lerroa:
[[Kategoria:I. mendeko idazleak]]
[[Kategoria:I. mendeko idazleak]]
[[Kategoria:I. mendeko historialariak]]
[[Kategoria:I. mendeko historialariak]]
[[Kategoria:Latinezko idazleak]]
[[Kategoria:Antzinako Erromako latinezko idazleak]]
[[Kategoria:Antzinako Erromako idazleak]]

Hauxe da oraingo bertsioa, 22:17, 3 urtarrila 2024 data duena

Tito Livio

Bizitza
JaiotzaPadua, K.a. 59
Herrialdea Antzinako Erroma
HeriotzaPadua, 17 (74/75 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzaklatina
Jarduerak
Jarduerakhistorialaria, idazlea eta poeta
Lan nabarmenak
Genero artistikoaHistoriografia
IMDB: nm0515385 Discogs: 4499696 Edit the value on Wikidata

Tito Livio[1], edo Livio, latinez Titus Livius, (Padua, K.a. 59 – K.o. 17) erromatar historialari bat izan zen. Erromaren historia itzela idatzi zuen, Ab Urbe condita izenekoa, Aeneasen legendaren arabera hiria fundatu zenetik (K.a. 753) Augustoren agintaldira arte.

Salustio eta Kornelio Tazitorekin, batera, Erromako historialari handienetako bat da[2].

Bizitza

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gallia Cisalpina probintziako Padua (garai hartako Patavium) hirian jaio zen. Augusto eta Horazioren adinekoa zen gutxi-gorabehera, eta Virgilio eta Mezenas baino zertxobait gazteagoa. Gaztetan latinez zein grekeraz egin zituen ikasketak. Erroman erretorika eta filosofia ikasi zituen eta Klaudio enperadorea izango zenaren heziketaz arduratu zen.

Idazlanak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ab Urbe Condita idazlanak (Batzuetan Hamarkadak izenez ezaguna, latinez: Decadas ) 142 liburu zituen (papiro-biribilkiak), hamarkadatan edo hamar liburuko taldetan banatuta. Sorreratik K.a. 9. urtera bitarteko multzo zabal horretatik hamarkada batzuk baino ez zaizkigu iritsi: lehenengo hamarkada baino ez zaigu iritsi (I-X liburuak, hiriaren hasieratik K.a. 293. urtera arte), hirugarrena (XXI - XXX, bigarren guda punikoa), laugarrena eta bosgarrenaren erdia (XXXI-XLV liburuak, K.a. 167 arte, Lucius Aemilius Paullusek Mazedonia konkistatu zuen garaia), eta zati isolatu btzuk. kazetariaren ondoren. Gainerako narrazioak, geroago Periochae[oh 1] izena ematen zaie eta Florok K.o. II. mendean idatzi omen zituen laburpenen bidez ezagutzen dugu [3].

Oharrak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ Edo "Tito Livioren Epitomea"

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ Latin eta greziar pertsona-izen klasikoak... Euskaltzaindiaren 76. araua
  2. ↑ (Ingelesez) «Livy | Roman Historian & Author of Ab Urbe Condita | Britannica» www.britannica.com (Noiz kontsultatua: 2023-09-05).
  3. ↑ (Frantsesez) Larousse, Éditions. «Tite-Live en latin Titus Livius - LAROUSSE» www.larousse.fr (Noiz kontsultatua: 2023-09-05).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Tito_Livio&oldid=9527263"(e)tik eskuratuta