Lauko Aliantzaren Gerra: berrikuspenen arteko aldeak
tNo edit summary Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
tNo edit summary Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
||
| 23. lerroa: | 23. lerroa: | ||
== Lauko Aliantzaren Gerra Euskal Herrian == |
== Lauko Aliantzaren Gerra Euskal Herrian == |
||
Lauko Aliantzaren Gerrak eragin zuzena izan zuen [[Euskal Herria|Euskal Herrian]]. Berwickeko dukearen armadako gerlariak Lapurdin eta Nafarroa Beherean izan ziren finkatuta. Herritarrei gehiegikeriak eragin zizkieten, eta protestak ozen adierazi zituzten.<ref>{{Cite book|hizkuntza=en|izenburua=The Basques of Lapurdi, Zuberoa, and Lower Navarre; Their History and Their Traditions|urtea=2011|abizena=Veyrin|izena=Philippe|orrialdeak=|orrialdea=211|argitaletxea=Center for Basque Studies; University of Nevada|ISBN=978-1-877802-99-7|url=https://docplayer.net/83078872-Center-for-basque-studies-basque-classics-series-no-6.html}}</ref> 1719ko apirilean [[James Fitz-James (Berwickeko I. dukea)|Berwickeko duke]] frantsesak [[Lapurdi]]<nowiki/>tik Bidasoa gurutzatu zuen 20.000ko armada baten buru, eta Gipuzkoa, Bizkaia eta Araba okupatu zituen, [[Blas de Loyola]]<nowiki/>ren espainiar armadak berak [[1718ko matxinada|otsailean Bizkaia okupatu ondoren]]. 1719ko abendu hasieran, izandako porrotak eraginda, espainiar errege-erreginek Alberoni ministro burua kargugabetu egin zuten, eta [[Frantziako historia|Frantziako Koroarekiko]] hurbilketa hasi. |
Lauko Aliantzaren Gerrak eragin zuzena izan zuen [[Euskal Herria|Euskal Herrian]]. Berwickeko dukearen armadako gerlariak Lapurdin eta Nafarroa Beherean izan ziren finkatuta. Herritarrei gehiegikeriak eragin zizkieten, eta protestak ozen adierazi zituzten.<ref>{{Cite book|hizkuntza=en|izenburua=The Basques of Lapurdi, Zuberoa, and Lower Navarre; Their History and Their Traditions|urtea=2011|abizena=Veyrin|izena=Philippe|orrialdeak=|orrialdea=211|argitaletxea=Center for Basque Studies; University of Nevada|ISBN=978-1-877802-99-7|url=https://docplayer.net/83078872-Center-for-basque-studies-basque-classics-series-no-6.html}}</ref> 1719ko apirilean [[James Fitz-James (Berwickeko I. dukea)|Berwickeko duke]] frantsesak [[Lapurdi]]<nowiki/>tik Bidasoa gurutzatu zuen 20.000ko armada baten buru, eta Gipuzkoa, Bizkaia eta Araba okupatu zituen, [[Blas de Loyola]]<nowiki/>ren espainiar armadak berak [[1718ko matxinada|otsailean Bizkaia okupatu ondoren]]. 1719ko abendu hasieran, izandako porrotak eraginda, espainiar errege-erreginek Alberoni ministro burua kargugabetu egin zuten, eta [[Frantziako historia|Frantziako Koroarekiko]] hurbilketa hasi. |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | {{Erreferentzia|izena=Henry|abizena=Kamen|urtea=|izenburua=Philip V of Spain: The King who Reigned Twice|argitaletxea=Yale University Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=en|data=2001|url=https://books.google.es/books?id=htkqJr0SThsC&pg=PP4&lpg=PP4&dq=Philip+V+of+Spain:+The+King+who+Reigned+Twice+kamen&source=bl&ots=CJHegeffQI&sig=e8iDJOdEpJm2jKQ6Lbpt49r-8fw&hl=en&sa=X&ei=H_xYVO_mN9HUauuLgIgB&redir_esc=y#v=onepage&q=Basque&f=false|isbn=0300087187|sartze-data=2018-10-06}} |
||
== Erreferentziak == |
== Erreferentziak == |
||
<references /> |
<references /> |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | {{Erreferentzia|izena=Henry|abizena=Kamen|urtea=|izenburua=Philip V of Spain: The King who Reigned Twice|argitaletxea=Yale University Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=en|data=2001|url=https://books.google.es/books?id=htkqJr0SThsC&pg=PP4&lpg=PP4&dq=Philip+V+of+Spain:+The+King+who+Reigned+Twice+kamen&source=bl&ots=CJHegeffQI&sig=e8iDJOdEpJm2jKQ6Lbpt49r-8fw&hl=en&sa=X&ei=H_xYVO_mN9HUauuLgIgB&redir_esc=y#v=onepage&q=Basque&f=false|isbn=0300087187|sartze-data=2018-10-06}} |
||
== Ikus, gainera == |
== Ikus, gainera == |
||
14:51, 14 urtarrila 2019ko berrikusketa
| Lauko Aliantzaren Gerra | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Data | 1717ko abuztuaren 22a-1720ko otsailaren 17a | ||
| Lekua | Europa, Ipar Amerika | ||
| Emaitza | Aliatuen garaipena | ||
| Gudulariak | |||
| |||
| Buruzagiak | |||
| |||
Lauko Aliantzaren Gerra (1717–1720) Filipe V.a Borboi Espainiakoaren (Gaztelakoaren), bere emazte Elisabet Farnesio eta haien ministro buru Giulio Alberoniren anbizioen emaitza izan zen, Vienako Habsburgoen onuran Gaztelako (Espainiako) familia adarrak galdutako Italiako lurraldeak berreskuratu nahi izan baitzituzten, baita beharbada Frantziako tronua ere eskuratu.
Filipe V.a eta Espainiako Koroa Britainia Handi, Frantzia, Austria eta Herbeheretako Errepublikaren aliantza baten kontra borrokatu ziren (geroago Savoiak ere bat egin zuen haiekin), baita gerra galdu ere. Borrokak 1717an hasi baziren ere, gerra ez zuten deklaratu 1718ko abendu arte. 1720ko otsaileko Hagako Itunak gerraren azkena ekarri zuen.
Ondorioz, berretsi egin zen Espainiako (Gaztelako) Koroak Europan zituen domeinu gehienen galera, eta Filipe V.ak Siziliari eta Sardiniari uko egin zien.
Lauko Aliantzaren Gerra Euskal Herrian
Lauko Aliantzaren Gerrak eragin zuzena izan zuen Euskal Herrian. Berwickeko dukearen armadako gerlariak Lapurdin eta Nafarroa Beherean izan ziren finkatuta. Herritarrei gehiegikeriak eragin zizkieten, eta protestak ozen adierazi zituzten.[1] 1719ko apirilean Berwickeko duke frantsesak Lapurditik Bidasoa gurutzatu zuen 20.000ko armada baten buru, eta Gipuzkoa, Bizkaia eta Araba okupatu zituen, Blas de Loyolaren espainiar armadak berak otsailean Bizkaia okupatu ondoren. 1719ko abendu hasieran, izandako porrotak eraginda, espainiar errege-erreginek Alberoni ministro burua kargugabetu egin zuten, eta Frantziako Koroarekiko hurbilketa hasi.
Erreferentziak
- ↑ (Ingelesez) Veyrin, Philippe. (2011). The Basques of Lapurdi, Zuberoa, and Lower Navarre; Their History and Their Traditions. Center for Basque Studies; University of Nevada, 211 or. ISBN 978-1-877802-99-7..
Bibliografia
(Ingelesez) Kamen, Henry. (). Philip V of Spain: The King who Reigned Twice. Yale University Press ISBN 0300087187. (Noiz kontsultatua: 2018-10-06).