Ana Fabricia Córdoba: berrikuspenen arteko aldeak
Orri berria: «{{Biografia_infotaula_automatikoa}} '''Ana Fabricia Córdoba Cabrera''' (Antioquia, c. 1959 – 2011ko ekainaren 7a), '''''La Negra''''' ezizenez ezaguna, giza eskubideen aldeko ekintzaile kolonbiarra izan zen<ref>{{erreferentzia|izenburua=Una lucha por los derechos|hizkuntza=es|argitaratze-data=2023-02-18|url=https://www.museocasadelamemoria.gov.co/noticias/el-legado-de-la-negra/|aldizkaria=Museo Casa Memoria|sartze-data=2024-04-1...» |
No edit summary |
||
1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
{{Biografia_infotaula_automatikoa}} |
{{Biografia_infotaula_automatikoa}} |
||
'''Ana Fabricia Córdoba Cabrera''' ([[ |
'''Ana Fabricia Córdoba Cabrera''' (Urabá Antioquia, [[1960]] – [[2011]]ko [[ekainaren 7]]a), '''''La Negra''''' ezizenez ezaguna, giza eskubideen aldeko ekintzaile [[kolonbiar]]ra izan zen<ref>{{erreferentzia|izenburua=Una lucha por los derechos|hizkuntza=es|argitaratze-data=2023-02-18|url=https://www.museocasadelamemoria.gov.co/noticias/el-legado-de-la-negra/|aldizkaria=Museo Casa Memoria|sartze-data=2024-04-13}}</ref>. |
||
== Bizitza == |
== Bizitza == |
||
Antioquian jaio zen<ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Francisco|abizena=Eversley Torres|izenburua=Córdoba Cabrera, Ana Fabricia|hizkuntza=en|argitaratze-data=2017-05-31|url=https://oxfordaasc.com/display/10.1093/acref/9780195301731.001.0001/acref-9780195301731-e-73698|aldizkaria=Oxford African American Studies Center|sartze-data=2024-04-13}}</ref><ref name=":4">{{erreferentzia|izena=S|abizena=Hernández-Mora|izenburua=Luchadora por la dignidad|hizkuntza=es|argitaratze-data=2011-06-16|aldizkaria=El Mundo}}</ref>. Bere gurasoak eta aitona-amonak Tibútik Urabá Antioquiara joan ziren bizitzera indarkeria politikoa zela eta<ref name=":1">{{erreferentzia|izena=María Paulina|abizena=Ortiz|izenburua=Ana Fabricia Córdoba, la líder que no dejó de hablar en voz alta|hizkuntza=es|argitaratze-data=2011-06-11|url=https://www.eltiempo.com/archivo/documento/CMS-9598391|aldizkaria=El Tiempo|sartze-data=2024-04-13}}</ref>. Bere lehengusina, Piedad Córdoba Ruiz, politikaria izan zen<ref name=":2">{{erreferentzia|izenburua=Ana Córdoba, otra mártir pacifista de Colombia|hizkuntza=es|argitaratze-data=2011-06-24|url=https://elpais.com/diario/2011/06/24/necrologicas/1308866402_850215.html|aldizkaria=El País|sartze-data=2024-04-13}}</ref>. |
|||
1980ko hamarkadan, Córdobaren neba Batasun Patriotikoko kontseilari bihurtu zen Apartadón, familia jazarpen politikorako helburu bihurtuz<ref name=":1" />. |
1980ko hamarkadan, Córdobaren neba Batasun Patriotikoko kontseilari bihurtu zen Apartadón, familia jazarpen politikorako helburu bihurtuz<ref name=":1" />. |
||
22. lerroa: | 22. lerroa: | ||
== Kanpo estekak == |
== Kanpo estekak == |
||
{{bizialdia| |
{{bizialdia|1960ko|2011ko|Cordoba, Ana Fabricia}} |
||
[[Kategoria:Antioquiarrak]] |
[[Kategoria:Antioquiarrak]] |
18:48, 13 apirila 2024ko berrikusketa
Ana Fabricia Córdoba | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Ana Fabricia Córdoba Cabrera |
Jaiotza | Urabá Antioquia (en) , 1960 |
Herrialdea | Kolonbia |
Heriotza | Medellín, 2011ko ekaina (50/51 urte) |
Heriotza modua | giza hilketa |
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | gaztelania |
Jarduerak |
Ana Fabricia Córdoba Cabrera (Urabá Antioquia, 1960 – 2011ko ekainaren 7a), La Negra ezizenez ezaguna, giza eskubideen aldeko ekintzaile kolonbiarra izan zen[1].
Bizitza
Antioquian jaio zen[2][3]. Bere gurasoak eta aitona-amonak Tibútik Urabá Antioquiara joan ziren bizitzera indarkeria politikoa zela eta[4]. Bere lehengusina, Piedad Córdoba Ruiz, politikaria izan zen[5].
1980ko hamarkadan, Córdobaren neba Batasun Patriotikoko kontseilari bihurtu zen Apartadón, familia jazarpen politikorako helburu bihurtuz[4].
Delmiro Ospinarekin ezkondu zen[6], baina Kolonbiako Bloque Bananeroko Autodefentsa Indar Batuek erail zuten[2][6]. Córdobaren ama eta 13 urteko semea ere talde paramilitarrek hil zituzten[2][7][5]. Córdobak Urabátik Medellíneko 13. komunara ihes egin zuen bost seme-alabekin[2]. Bere istorioa kontatu zuen, indarkeriaren biktimen kolonbiarren ahots bihurtuz[2]. Indarkeria politikoaren ondorioz, Medellíneko Cruz auzora joan zen[2].
Cruzen, lidergo gaitasunak garatu zituen. Pertsonaia garrantzitsua izan zen Ruta Pacífica de las Mujeres erakundean eta gero LATEPAZ erakundea sortu zuen[2].
2006an, gerrillari izateagatik atxilotu zuten, baina froga faltagatik aske utzi zuten[3].
2010eko uztailaren 7an, Córdobaren hemeretzi urteko semea erail zuten[2]. Córdobak uste zuen poliziak hil zuela, eta salaketa jarri zuen telebista nazionalean[8][6]. Hurrengo hilabeteetan, agintariek familia jazartzen jarraitu zuten[2].
2011ko apirilean, Córdobak «haiek» hilko zutela iragarri zuen, eta inork ez zuela ezer egiten[8]. 2011ko ekainaren 7an, ezezagun batek tiroz hil zuen autobusean[2][7]. Córdoba hil ostean, Corporación para el Desarrollo Socialeko buruak bere familia babestearen garrantzia azpimarratu zuen[6]. 2014ko hasieran, bere semea hil zuten Kolonbiako gatazka militarraren baitan[2]. Familiako bosgarren kide eraila izan zen, era Córdobaren bi seme-alaba baino ez ziren bizirik geratu[6].
Erreferentziak
- ↑ (Gaztelaniaz) «Una lucha por los derechos» Museo Casa Memoria 2023-02-18 (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).
- ↑ a b c d e f g h i j k (Ingelesez) Eversley Torres, Francisco. «Córdoba Cabrera, Ana Fabricia» Oxford African American Studies Center 2017-05-31 (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).
- ↑ a b (Gaztelaniaz) Hernández-Mora, S. «Luchadora por la dignidad» El Mundo 2011-06-16.
- ↑ a b (Gaztelaniaz) Ortiz, María Paulina. «Ana Fabricia Córdoba, la líder que no dejó de hablar en voz alta» El Tiempo 2011-06-11 (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).
- ↑ a b (Gaztelaniaz) «Ana Córdoba, otra mártir pacifista de Colombia» El País 2011-06-24 (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).
- ↑ a b c d e (Gaztelaniaz) Molina Vargas, Tatiana. «Los cinco crímenes en la familia de Ana Fabricia Córdoba» El Espectador 2014-02-04 (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).
- ↑ a b (Gaztelaniaz) «Asesinato de la Sra. Ana Fabricia Córdoba Cabrera y amenazas de muerte contra defensores de derechos humanos - COL 009 / 0611 / OBS 088» Federación Internacional por los Derechos Humanos 2011-06-09 (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).
- ↑ a b (Ingelesez) Montes, Euclides. «Ana Fabricia Córdoba: a death foretold» The Guardian 2011-06-13 (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).