Tito Livio

Tito Livio
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Padua, K.a. 59
Herrialdea	Antzinako Erroma
Heriotza	Padua, 17 (74/75 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzak	latina
Jarduerak
Jarduerak	historialaria, idazlea eta poeta
Lan nabarmenak	ikusi Ab Urbe condita (liburua);
Genero artistikoa	Historiografia

Tito Livio^[1], edo Livio, latinez Titus Livius, (Padua, K.a. 59 - K.o. 17) erromatar historialari bat izan zen. Erromaren historia itzela idatzi zuen, Ab Urbe condita izenekoa, Aeneasen legendaren arabera hiria fundatu zenetik (K.a. 753) Augustoren agintaldira arte.

Salustio eta Kornelio Tazitorekin, batera, Erromako historialari handienetako bat da^[2].

Bizitza

Gallia Cisalpina probintziako Padua (garai hartako Patavium) hirian jaio zen. Augusto eta Horazioren adinekoa zen gutxi-gorabehera, eta Virgilio eta Mezenas baino zertxobait gazteagoa. Gaztetan latinez zein grekeraz egin zituen ikasketak. Erroman erretorika eta filosofia ikasi zituen eta Klaudio enperadorea izango zenaren heziketaz arduratu zen.

Idazlanak

Ab Urbe Condita idazlanak (Batzuetan Hamarkadak izenez ezaguna, latinez: Decadas ) 142 liburu zituen (papiro-biribilkiak), hamarkadatan edo hamar liburuko taldetan banatuta. Sorreratik K.a. 9. urtera bitarteko multzo zabal horretatik hamarkada batzuk baino ez zaizkigu iritsi: lehenengo hamarkada baino ez zaigu iritsi (I-X liburuak, hiriaren hasieratik K.a. 293. urtera arte), hirugarrena (XXI - XXX, bigarren guda punikoa), laugarrena eta bosgarrenaren erdia (XXXI-XLV liburuak, K.a. 167 arte, Lucius Aemilius Paullusek Mazedonia konkistatu zuen garaia), eta zati isolatu btzuk. kazetariaren ondoren. Gainerako narrazioak, geroago Periochae^{[oh 1]} izena ematen zaie eta Florok K.o. II. mendean idatzi omen zituen laburpenen bidez ezagutzen dugu ^[3].

Oharrak

↑ Latin eta greziar pertsona-izen klasikoak... Euskaltzaindiaren 76. araua
↑ (Ingelesez) «Livy | Roman Historian & Author of Ab Urbe Condita | Britannica» www.britannica.com (Noiz kontsultatua: 2023-09-05).
↑ (Frantsesez) Larousse, Éditions. «Tite-Live en latin Titus Livius - LAROUSSE» www.larousse.fr (Noiz kontsultatua: 2023-09-05).

Erreferentziak

Kanpo estekak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Tito Livio

Datuak: Q2039
Multimedia: Titus Livius / Q2039

Aipuaren errorea: <ref> tags exist for a group named "oh", but no corresponding <references group="oh"/> tag was found

[1] Latin eta greziar pertsona-izen klasikoak... Euskaltzaindiaren 76. araua

[2] (Ingelesez) «Livy | Roman Historian & Author of Ab Urbe Condita | Britannica» www.britannica.com (Noiz kontsultatua: 2023-09-05).

[4] (Frantsesez) Larousse, Éditions. «Tite-Live en latin Titus Livius - LAROUSSE» www.larousse.fr (Noiz kontsultatua: 2023-09-05).

[1]

[2]

[oh 1]

[3]