Gacería
Gacería, briquería[1] edo briquero izenez ere ezagutzen den aldaera linguistikoa da, eta bere muina XII eta XIII, XIX eta XX. mendeetan zehar izan dituen sustrai bereziengatik nabarmentzen da jargoi (hizkera) gisa lanbide-jotzaileen eta trailu fabrikatzaileen, abeltzainen, baita ohiko merkataritza-jardueraren baitan ere, bere erabilera lan-jarduerara mugatzen ez bada ere.
Bereziki Segoviako Cantalejo hirian eta inguruko udalerrietan hitz egiten da, nahiz eta apur bat hedatuta dagoen Segoviako probintzia beste eremu batzuetan, Gaztela eta Leon (Espainia).[2]
Ezaugarriak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Frantsesaren, arabieraren eta euskararen eragina du. Gaceríaren lexikoak 353 hitz inguru ditu eta hitz horien ahoskerak gaztelaniaren fonetika arauak jarraitzen ditu.
Ondoren, eultzigileek kaloko, germaniar hizkuntzetako eta katalanezko hitz batzuk beren hizkerara eraman zituzten.[3]
Adibideak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Gacería | Gaztelania | Euskara |
|---|---|---|
| Artón | Pan | Ogia, artoa[4] |
| Artona | Hogaza | Ogi biribila |
| Gazo | Malo, bobo, enfermo, feo | Gaizto, inozo, gaixo, itsusi |
| Motillón | Mozo, muchacho | Mutil, motel |
| Motilona | Moza, muchacha | Neska, neskato |
| Pitoche | Niño, pequeño, poco | Umea, txikia, pitotx[4], gutxi |
| Ura | Agua | Ura |
| Urdalla, Urdaya | Carne | Haragia, Urdaia (ipar.)[5] |
| Gacería | Gaztelania | Euskara | Frantsesa |
|---|---|---|---|
| Maire | Alcalde | Alkate | Maire |
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Andrés Sánchez, Miguel. (1928). Briquería o gacería. El lenguaje jergal. .
- ↑ Fuentenebro Zamarro, Francisco. (1994). Cantalejo. Los Briqueros y su Gacería. ISBN 84-605-0760-2..
- ↑ Gacería
- ↑ a b 3000 Hiztegia
- ↑ Elhuyar hiztegia
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- (Gaztelaniaz) Gaceríaren hiztegia
- (Gaztelaniaz) Gaceríaren hiztegia Cantalejoko Udalaren webgunean
- (Gaztelaniaz) Dokumentala labur bat.
