Edukira joan

Arte-enborretako ardagai

Wikipedia, Entziklopedia askea
Arte-enborretako ardagaia
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaHymenochaetales
FamiliaHymenochaetaceae
GeneroaFuscoporia
Espeziea Fuscoporia torulosa
BasionimoaBoletus torulosus

Arte-enborretako ardagaia (Fuscoporia torulosa) Hymenochaetaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Sukaldaritzarako interesik gabea. Antzina ardagai gisa erabiltzen zen.

Sinonimoa: Phellinus torulosus.

Kapela: 30 x 40 cm-koa, oso handia, 10 cm-rainoko lodierarekin, dimidiatu-lautua edo hondoratua, ildaskatua, tomentosoa, lehoi kolorekoa edo arre-lehoi kolorekoa, ertz argiagoarekin, horia edo hori-herdoil kolorekoa.

Tutuak: 3 eta 11 mm bitartekoak, estratifikatuta, kapelaren kolore berekoak.

Poroak: 0,10 mm-tik 0,24 mm-ra, obalak, biribilduak, zurixka-lehoi kolorekoak ondoren arre kolorekoak, hezetasunean gorri ilunak.

Haragia: Suberosoa, nahiko arina, herdoil edo arre-lehoi kolorekoa.[2]

Etimologia: Phellinus terminoa grekotik dator, kortxozkoa esan nahi duen “phellinos” hitzetik. Torulosus epitetoa berriz latinetik dator, sorki esan nahi duen "torus" hitzaren txikigarritik. Bere ertzarengatik.

Jangarritasuna

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ez da jangarria.[3]

Nahasketa arriskua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Fomitopsis eta Phellinus generoko espeziekin nahas daiteke.[4]

Sasoia eta lekua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udan. Koniferoen enbor edo motzondoetan, eremu mediterraneoan, batez ere Quercus ilex zuhaitzen azpian.[5]

Banaketa eremua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Banaketa eremua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ameriketako Estatu Batuak, Mexiko, Puerto Rico, Panama, Brasil, Txile, Argentina, Azoreak, Kanariak, Europa, Errusia, Japonia, Kaukasia, Himalaiako eremua, Israel, Iran, Uzbekistan, Turkia, India, Txina, Taiwan, Australia, Mozambike, Ruanda, Burundi, Hegoafrika, Kongoko Errepublika Demokratikoa.[6]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 491 or. ISBN 84-282-0541-X (T. 3). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
  3. (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 466 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
  4. (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. Jose Luis Añanos Echo Editorial Pirineo, 117 or. ISBN 84-87997-86-4..
  5. (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya,, 122 or. ISBN 84-505-1806-7..
  6. Fuscoporia torulosa: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]