Konstelazio
Konstelazioa (latinez: constellatio, “izar-multzoa”) edo izar-multzoa argizagiak sailkatzeko eta izendatzeko erabiltzen diren zeruko 88 eskualdeetako bakoitza da.[1] Itxurazko izar multzoak dira da, antzina jainkoen, heroien, animalien edo izaki mitologikoen izenak jaso zituztenak. Zeruan batzuk besteen ondoren daudela eta irudi jakin bat osatzen dutela badirudi ere, izarrak elkarrengandik urrun daude eta norabide desberdinetan higitzen dira.[2]
II. mendean, Ptolomeo greziar astronomoak 48 konstelaziotan zatitu zuen zerua, izarren arteko marra batzuk asmatuta irudiak eginez. 1928. urtean Nazioarteko Astronomia Batasunak 88 konstelazio ezagutu zituen, mugak eta osatzen dituzten izarrak zehazturik. Konstelazioen arteko mugak behin betiko zehazteko lan hori, funtsean, Eugène Delporte belgikar astronomoak egin zuen, eta Nazioarteko Astronomia Batasunak 1930ean argitaratu zuen.
Konstelazioen zerrenda
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Latinez | Laburpen | Esanahia |
|---|---|---|
| Andromeda | And | Andromeda |
| Antlia | Ant | Makina Pneumatiko |
| Apus | Apu | Paradisuko Hegazti |
| Aquarius | Aqr | Akuario |
| Aquila | Aql | Arrano |
| Ara | Ara | Aldare |
| Aries | Ari | Ahari |
| Auriga | Aur | Zaldizain |
| Boötes | Boo | Itzain |
| Caelum | Cae | Zizel |
| Camelopardalis | Cam | Jirafa |
| Cancer | Cnc | Karramarro |
| Canes Venatici | CVn | Ehiza-txakur |
| Canis Major | CMa | Txakur Nagusi |
| Canis Minor | CMi | Txakur Txiki |
| Capricornus | Cap | Ureko Ahuntz |
| Carina | Car | Gila |
| Cassiopeia | Cas | Cassiopeia |
| Centaurus | Cen | Zentauro |
| Cepheus | Cep | Zefeo |
| Cetus | Cet | Bale |
| Chamaeleon | Cha | Kamaleoi |
| Circinus | Cir | Konpas |
| Columba | Col | Uso |
| Coma Berenices | Com | Berenices-en Adats |
| Corona Australis | CrA | Koro Austral |
| Corona Borealis | CrB | Koro Boreal |
| Corvus | Crv | Erroi |
| Crater | Crt | Kopa |
| Crux | Cru | Hegoaldeko Gurutze |
| Cygnus | Cyg | Beltxarga edo Zisne |
| Delphinus | Del | Izurde |
| Dorado | Dor | Urre-arrain |
| Draco | Dra | Dragoi |
| Equuleus | Equ | Zaldi Txiki |
| Eridanus | Eri | Eridano |
| Fornax | For | Labe |
| Gemini | Gem | Bikiak |
| Grus | Gru | Kurrilo |
| Hercules | Her | Hercules |
| Horologium | Hor | Erloju |
| Hydra | Hya | Hidra |
| Hydrus | Hyi | Hidra ar |
| Indus | Ind | Amerindiar |
| Lacerta | Lac | Sugandila |
| Leo | Leo | Lehoi |
| Leo Minor | LMi | Lehoi Txiki |
| Lepus | Lep | Erbi |
| Libra | Lib | Balantza |
| Lupus | Lup | Otso |
| Lynx | Lyn | Katamotz |
| Lyra | Lyr | Lira |
| Mensa | Men | Mahai |
| Microscopium | Mic | Mikroskopio |
| Monoceros | Mon | Adarbakar |
| Musca | Mus | Euli |
| Norma | Nor | Arau |
| Octans | Oct | Oktante |
| Ophiuchus | Oph | Ofiuco |
| Orion | Ori | Orion |
| Pavo | Pav | Indioilar |
| Pegasus | Peg | Pegaso |
| Perseus | Per | Perseo |
| Phoenix | Phe | Fenix |
| Pictor | Pic | Paleta |
| Piscis | Psc | Arrainak |
| Piscis Austrinus | PsA | Arrain Austral |
| Puppis | Pup | Popa |
| Pyxis | Pyx | Iparrorratz |
| Reticulum | Ret | Sare |
| Sagitta | Sge | Gezi |
| Sagittarius | Sgr | Arkulari |
| Scorpius | Sco | Eskorpioi |
| Sculptor | Scl | Eskultore |
| Scutum | Sct | Ezkutu |
| Serpens | Ser | Suge |
| Sextans | Sex | Sestante |
| Taurus | Tau | Zezen |
| Telescopium | Tel | Teleskopio |
| Triangulum | Tri | Triangelu |
| Triangulum Australe | TrA | Triangelu Austral |
| Tucana | Tuc | Tukan |
| Ursa Major | UMa | Hartz-eme Nagusi |
| Ursa Minor | UMi | Hartz-eme Txiki |
| Vela | Vel | Vela |
| Virgo | Vir | Virgina |
| Volans | Vol | Arrain Hegalari |
| Vulpecula | Vul | Azeri-eme |
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Konstelazio, Euskalterm, euskadi.eus
- ↑ Lur entziklopedietatik hartua.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q8928
Multimedia: Constellations / Q8928
| 88 konstelazioen izenak | ||
|---|---|---|
|
Andromeda • Antlia • Apus • Aquarius • Aquila • Ara • Aries • Auriga • Boötes • Caelum • Camelopardis • Cancer • Canes Venatici • Canis Major • Canis Minor • Capricornus • Carina • Cassiopeia • Centaurus • Cepheus • Cetus • Chamaeleon • Circinus • Columba • Coma Berenices • Corona Australis • Corona Borealis • Corvus • Crater • Crux • Cygnus • Delphinus • Dorado • Draco • Equuleus • Eridanus • Fornax • Gemini • Grus • Hercules • Horologium • Hydra • Hydrus • Indus • Lacerta • Leo • Leo Minor • Lepus • Libra • Lupus • Lynx • Lira • Mensa • Microscopium • Monoceros • Musca • Norma • Octans • Ophiuchus • Orion • Pavo • Pegasus • Perseus • Phoenix • Pictor • Pisces • Pisces Austrinus • Puppis • Pyxis • Reticulum • Sagitta • Sagittarius • Scorpius • Sculptor • Scutum • Serpens • Sextans • Taurus • Telescopium • Triangulum • Triangulum Australe • Tucana • Ursa Major • Ursa Minor • Vela • Virgo • Volans • Vulpecula | ||
.svg){kind=small}
|
Artikulu hau astronomiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |