محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
جز ابرابزار
خط ۱۸:
'''معصومه دَده‌بالا''' (۲۱ فروردین ۱۳۲۱ – ۳۰ دی ۱۳۶۸) که با نام '''هایده''' شناخته می‌شد، خوانندهٔ ایرانی بود.<ref name="hayedehdocumentary.com"/>
 
او در طول بیست‌سال فعالیت و ساخت بیش از ۲۰۰ ترانه، به‌واسطهٔ صدای [[اپرا]]یی و [[آلتو]]یی که داشت، در میان مردم به شهرت رسید و از او به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین و تاثیرگذارترین خوانندگان ایران یاد می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/از-قمر-تا-هایدهbrبیست-سال-از-مرگ-هایده-گذشت/a-5140020|عنوان=از قمر تا هایده بیست سال از مرگ هایده گذشت|تاریخ=۲۰ ژانویه ۲۰۱۰|نام خانوادگی=خوشنام|نام خانوادگی۲=مهرداد|نام=الهه|نام۲=بهمن|ناشر=دویچه وله|تاریخ بازدید=۱۲ خرداد ۱۴۰۱}}</ref> وی در زمان‌بندی موسیقایی، داشتن [[ضرب‌آهنگ]] روان در اجرا و بیان شاعرانه و مؤثر موسیقایی، به‌همراه تلفیق قدرت حنجره و مهارت در تکنیک‌های آوازی شهرت داشت.<ref name="iranicaonline2003" /><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran/2009/10/091024_maf_iran_music_haideh_akbarzadeh|عنوان="سخن از هایده" و حنجره‌ای خدادادی|تاریخ=۳ آبان ۱۳۸۸|نام خانوادگی=خلعتبری|نام=هومن|ناشر=بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ بازدید=۱۲ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بایگانی=۱۴ دسامبر ۲۰۲۱|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20211214060805/https://www.bbc.com/persian/iran/2009/10/091024_maf_iran_music_haideh_akbarzadeh}}</ref>
 
هایده آوازخواندن را با گوش دادن به رادیو و تلویزیون و آثار [[دلکش]] آغاز کرد و موسیقی را نزد چندین استاد فرا گرفت.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/گفتگويى-منتشر-نشده-با-زنده-ياد-هايده/a-2407144|عنوان=گفتگویی منتشر نشده با زنده یاد هایده|تاریخ=۲۰ ژانویه ۲۰۰۶|ناشر=دویچه وله|تاریخ بازدید=۱۲ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بایگانی=۲۱ مارس ۲۰۲۰|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20200321135317/https://www.dw.com/fa-ir/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%D9%8A%D9%89-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%D9%86%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%8A%D8%A7%D8%AF-%D9%87%D8%A7%D9%8A%D8%AF%D9%87/a-2407144}}</ref> او فعالیت حرفه‌ای خود را در سال ۱۳۴۷ و با اجرا در برنامهٔ رادیویی [[گل‌ها (برنامه رادیویی)|گل‌ها]] آغاز کرد. او مدتی بعد با دیگر موسیقی‌دانان شروع به همکاری و ترانه‌هایی از جمله «[[سوغاتی (ترانه)|سوغاتی]]» را منتشر کرد. هایده پیش از [[انقلاب ۱۳۵۷]] به لندن نقل مکان کرد و این انقلاب را «[[فتنه]]» نامید. او در ۱۳۶۱ برای ادامهٔ فعالیت در موسیقی به لس آنجلس رفت و در ایالات متحده ترانهٔ «بهار بهار باز اومده دوباره» با موضوع دلتنگی برای ایران را منتشر کرد که با بازخورد خوبی همراه بود. او در این دهه از مشکلات روحی جسمانی رنج می‌برد و یک روز پس از اجرای کنسرتی در کالیفرنیا، بر اثر سکته قلبی در ۴۷ سالگی درگذشت.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.bbc.com/persian/arts-51180246|عنوان=سی‌امین سالگرد درگذشت هایده؛'منو از تنم بگیرین، تو ترانه‌هام می‌مونم…'|تاریخ=۳۰ دی ۱۳۹۸|ناشر=بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ بازدید=۱۲ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بایگانی=۱۶ سپتامبر ۲۰۲۱|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20210916121014/https://www.bbc.com/persian/arts-51180246}}</ref>
خط ۶۴:
 
=== طراحی و اجرای هولوگرام ===
در ویژه‌برنامه نوروزی ۱۳۹۹ شبکهٔ تلویزیونی [[تلویزیون من‌وتو|من‌و‌تومن‌وتو]]، از [[تمام‌نگاری|هولوگرام]] ایشان جهت اجرای آهنگ‌های نوروزی، رونمایی شد که به گفتهٔ شبکهٔ من‌وتو، این اولین طراحی هولوگرام از ستارگان ایرانی در تاریخ بود. در این برنامه، آهنگ‌های ''«عید تو عید من»'' و ''«نوروز آمد»'' اجرا شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.facebook.com/manototv/videos/چگونگی-ساخت-هولوگرام-هایده/3362866953748133/|عنوان=چگونگی ساخت هولوگرام هایده|بازبینی=۱۷ ژوئن ۲۰۲۲|تاریخ بایگانی=۱۴ دسامبر ۲۰۲۱|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20211214051344/https://www.facebook.com/manototv/videos/%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D9%87%D9%88%D9%84%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85-%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87/3362866953748133/}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.manototv.com/clip/1638|عنوان=نوروز ۹۹ - اجرای دونفره هولوگرام هایده به همراه سحر|بازبینی=۵ آوریل ۲۰۲۰|تاریخ بایگانی=۲۹ اکتبر ۲۰۲۰|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20201029194252/https://www.manototv.com/clip/1638}}</ref>
 
== ترانه‌شناسی ==