دست

اندام حرکتی فوقانی

دست قسمتی از بدن جانداران است که در انسان از مچ به پایین قرار گرفته و شامل پیش‌مشت و انگشتان و کف دست است. دست انسان قادر به انجام حرکات مختلف ارادی و لمس است. بیشتر کارهای روزمره هر انسانی با دست انجام می‌گیرد.[۵][۶]

دست
دست چپ انسان
جزئیات
سیاهرگ‌هاشبکه پشتی سیاهرگی دست[۱]
عصب‌دهیعصب زند زیرین،[۲] عصب میانی،[۳]
عصب زند زبرین[۴]
شناسه‌ها
لاتینmanus
MeSHD006225
TA98A01.1.00.025
TA2148
FMA9712
وکتور دست

نواحی دست

ویرایش

به‌طور قراردادی دست به نواحی زیر تقسیم می‌شود:

ساختار دست

ویرایش

در انسان هر یک از دست‌ها ۲۷ استخوان و شمار متناظری از مفصل‌ها را دارد. استخوان‌های دست‌ها در مجموع تقریباً یک‌چهارم شمار کل استخوان‌های بدن را تشکیل می‌دهند. ۳۴ ماهیچه حرکات انگشتان را کنترل می‌کنند در کف دست و ساعد قرار دارند. در خود انگشتان ماهیچه‌ای وجود ندارد. حدود یک‌چهارم قشر حرکتی مغز به عضلات دست‌ها اختصاص دارد.[۷][۸]

ماهیچه‌ها به‌وسیله زردپی (تاندون) که از رشته‌های مستحکم بافت همبند ساخته شده‌اند، به استخوان‌ها متصل می‌شوند. هنگامی‌که ماهیچه منقبض می‌شود، زردپی را می‌کشد و زردپی نیز به‌نوبه خود استخوان را می‌کشد و آن را به حرکت درمی‌آورد. زردپی‌ها علاوه‌بر به حرکت درآوردن استخوان‌ها، مفاصل را هم پایدار می‌کنند. رُباط‌ها (لیگامان‌ها) استخوان‌ها را به‌هم متصل می‌کنند و آن‌ها را در هم‌آرایی درستی قرار می‌دهند. رباط‌هایی که در هر طرف مفاصل انگشت قرار دارند از انحراف جانبی مفصل جلوگیری می‌کنند و رباط‌هایی که در طول کف دست گسترده شده‌اند، مانع از خم شدن بیش‌ازحد انگشتان به عقب می‌شوند.[۷][۹][۱۰]

زردپی‌ها و رباط‌ها از رشته‌های ساخته‌شده از کلاژن- پروتئینی که به آن‌ها استحکام و انعطاف‌پذیری برای انجام کارکردهای مجزا را می‌دهند- ساخته شده‌اند. از آنجایی‌که این بافت‌های رشته‌ای خون‌رسانی کمی دارند، آسیب‌های زردپی‌ها و رباط‌ها به آهستگی بهبود می‌یابند.[۱۱] زردپی‌ها در دست عمدتاً به‌وسیله غلاف‌های محافظی پیچیده شده‌اند که شبیه یک بادکنک بدون باد هستند. پوشش درونی این غلاف که زُلاله (سینوویوم) خوانده می‌شود، یک مایع شفاف لغزنده تولید می‌کند که مایع زلاله‌ای (سینوویال) خوانده می‌شود.[۱۲] مفاصل نیز با زلاله پوشیده شده و با مایع زلاله‌ای پر می‌شود. این مایع حیاتی باعث لغزنده‌سازی زردپی‌ها و مفصل می‌شود و حرکت بدون اصطکاک انگشتان را امکان‌پذیر می‌کند. این مایع همچنین مواد مغذی را به استخوان‌ها و غضروف مجاور می‌رساند. غضروف، یک بافت محکم و تا حدی کِشسان، سطوح مفصل را می‌پوشاند و سطح هموار و لیز برای حرکت فراهم می‌کند.[۷][۱۳][۱۴]

سه عصب عمده شامل عصب زند زیرین، میانی و زند زِبَرین دست را به کار می‌اندازند. عصب میانی که از مچ می‌گذرد، از این لحاظ مورد توجه است که فشار بر روی آن باعث نشانگان مجرای مچ دستی می‌شود که یکی از شایع‌ترین و ناتوان‌کننده‌ترین عوارض دست است.[۱۵][۱۶][۱۷]

نخستین پیوند دست

ویرایش

استخوان‌ها

ویرایش

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. dorsal venous network of hand
  2. ulnar nerve
  3. median nerve
  4. radial nerve
  5. «La mano de los simios, más evolucionada que la de los humanos». Universitat Autònomamde Barcelona, febrero de 2010. Consultado el 23 de diciembre de 2022.
  6. Los diminutivos más frecuentes son, en orden de frecuencia: manito, manita, manecita y manecilla. (Consultado martes, 26 de abril del 2022.)
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ روزنامه همشهری: آشنایی با ساختار دست. ۱۵ شهریور ۱۳۹۷. کد خبر ۴۱۵۵۲۳.
  8. Thomas, Dorcas MacClintock; illustrated by J. Sharkey (2002). A natural history of raccoons. Caldwell, N.J.: Blackburn Press. p. 15. ISBN 978-1-930665-67-5.
  9. Latash, Mark L. (2008). Synergy. Oxford University Press, US. pp. 137–. ISBN 978-0-19-533316-9.
  10. Kivell, Tracy L.; Lemelin, Pierre; Richmond, Brian G.; Schmitt, Daniel (2016). The Evolution of the Primate Hand: Anatomical, Developmental, Functional, and Paleontological Evidence. Springer. pp. 7–. ISBN 978-1-4939-3646-5.
  11. "Body Segment Data". ExRx.net.
  12. "web of fingers/ toes". Farlex Medical Dictionary. Farlex Partner Medical Dictionary. Retrieved 14 March 2016.
  13. Goldfinger, Eliot (1991). Human Anatomy for Artists : The Elements of Form: The Elements of Form. Oxford University Press. pp. 177, 295. ISBN 9780199763108.
  14. O'Rahilly, Ronan; Müller, Fabiola (1983). Basic Human Anatomy: A Regional Study of Human Structure. Saunders. p. 93. ISBN 9780721669908.
  15. Dawson-Amoah, K.; Varacallo, M. (2022). "Anatomy, Shoulder and Upper Limb, Hand Intrinsic Muscles". NCBI. PMID 30969632. Retrieved November 28, 2020.
  16. Almécija, Sergio (2009). Evolution of the hand in Miocene apes: Implications for the appearance of the human hand (PhD thesis). Universitat Autònoma de Barcelona. hdl:10803/3707. ISBN 978-84-693-4823-9. Retrieved 2023-03-25.
  17. روش های درمانی نشانگان مجرای مچ دست (۱۴۰۳-۰۲-۲۹). «تزریق ژل به دست». دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۹-۱۳.
  18. "UK's first hand transplant goes ahead after donor found on Boxing Day". The Guardian. 4 January 2013. Retrieved 5 February 2013.