سلی

سلیمان واثقی (زادهٔ ۵ بهمن ۱۳۲۴)، با نام هنری سُلی، خواننده، آهنگساز و ترانه‌سرای ایرانی است. او همچنین در مدت فعالیت هنری خود برای خوانندگان پاپ ایرانی آهنگ‌ ساخته است؛ از جمله عبارتند از: ما به هم نمی‌رسیم برای گوگوش، گرگ و بره برای شهرام شب‌پره، شب زخمی برای ابی، اینو از تو یاد گرفتم برای لیلا فروهر و… او در سال ۱۳۵۶ در سازمان ملی شیر و خورشید به‌عنوان رئیس قسمت سمعی و بصری سازمان انتخاب شد، اما با وقوع انقلاب ۱۳۵۷ از این سمت برکنار شد.

سُلی
سُلی در دههٔ ۱۳۵۰
اطلاعات پس‌زمینه
نام تولد	سلیمان واثقی
زاده	۵ بهمن ۱۳۲۴ ‏(۷۸ سال)
ژانر	موسیقی پاپ ایرانی، قوالی
سال‌های فعالیت	۱۳۴۹–اکنون
همسر(ها)	گیتی امامی

وی در سال ۱۳۴۹ صفحه‌ای ۴۵دور به نام حمدی فیل با ملودی منصور ایران‌نژاد منتشر کرد که با موفقیت بسیاری همراه شد و از آن به بعد توسط شوی میخک نقره‌ای با اجرای فریدون فرخزاد نه تنها سلی بلکه بسیاری از خوانندگان مطرح مانند مرتضی، نلی، شهره و… به مردم معرفی شدند. از آثار دیگر سلی می‌توان به این موارد اشاره کرد: خورشید هفت آسمون، آفتاب چیه گل کدومه، بهت نگفتم، اشارت‌های دل، نگار، شرقی، صدف، دیوار شکسته، حال که دیوانه شدم، گل سیب، بانوی شهر آواز و… وی پس از دورانی وقفه در سال ۱۳۶۵ به فلورانس مهاجرت کرد و پس از مدتی اقامت، مقصدش را به تورنتو تغییر داد.

زندگی

سلیمان واثقی در ۵ بهمن ۱۳۲۴ در خانواده‌ای مذهبی-عرفانی متولد شد. در دانشگاه تهران رشته علوم اجتماعی خواند و در سال ۱۳۴۹ در این رشته دانش‌آموخته شد.

سلی خواندن را با قرآن‌خوانی آغاز کرد و پس از شرکت در برنامه‌های موسیقی و تئاتر دانشگاه در دورهٔ دانشجویی به صحنهٔ موسیقی وارد شد.

هنگامی که سلی در اردوهای دانشجویی می‌خواند، مسئولان وقت رادیو دریا صدایش را شنیدند و کشف کردند. نخستین کارهای رسمی وی روی صفحه ۴۵دور و ۲ ترانه «حمدی فیل» و «در اومدی ز خونه» بودند، که در سال ۱۳۵۰ بر دو روی صفحه ضبط شدند.

سلی در اپرای فتح بابل به رهبری ارکستر اسفندیار منفردزاده در نقش کاهن بزرگ اجرا داشت. خواندن ترانه‌ای به نام «حمدی فیل» در دوران دانشجویی در کاخ جوانان باعث شهرت او شد.

آهنگ «در اومدی ز خونه» کار دوم او بود که آن‌ها را در برنامه فریدون فرخزاد (میخک نقره‌ای) اجرا کرد. پس از آن سلی در گروه کر اپرای تالار رودکی استخدام شد و تحصیلات علمی موسیقی را آنجا آغاز کرد و ادامه داد. سلفژ (نت‌خوانی) را نیز آموخت و ۸ سال تعلیم آواز کلاسیک دید.

خارج از ایران

سلی در سال ۱۳۵۵ با گیتی امامی ازدواج کرد و در سال ۱۳۶۵ به ایتالیا رفت. در فلورانس با کامران خاشع آلبوم «آب» را بر پایهٔ سروده‌های حافظ، مولانا و سهراب سپهری کار کرد و در همان سال به‌همراه خانواده به کانادا مهاجرت کرد و در سال ۱۳۶۶ با خانواده به تورنتو آمد. در تورنتو به‌همراهی دیگران نشریه سایبان را منتشر کرد که حدود ۴ سال دوام داشت.

سلی در سال ۱۳۸۱ به «گروه لیان» پیوست و فعالیتش را در زمینهٔ موسیقی کلاسیک ایرانی ادامه داد.

آلبوم‌های «آب»، «واقعه» ،» چرخ»، «رنگین کمان»، «خاک حیران» از آثار او در این دوره است.

سلی در روز پنجشنبه ۹ آبان، به‌عنوان هنرمندی از جوامع قومی کانادا مورد تشویق دیوید اونلی فرماندار ایالت انتاریو کانادا قرار گرفت، و لوح تقدیر و نشان دریافت کرد.

از آنجا که فعالیت موسیقایی سلی در دهه ۱۳۸۰ به ساخت موزیک‌های خاص و کار روی اشعار کلاسیک عرفانی خلاصه شده وی در سال ۱۳۸۵ به ایران سفر کرده و امیدوار است بتواند با مجوز وزارت ارشاد ایران، موسیقی تازه خود را در داخل ایران منتشر کند.

در سال ۱۳۹۰ سلی به‌همراه دریا دادور و ارکستر سمفونیک بلژیک در برنامه‌ای با تنظیم پرواز همای در لندن به روی صحنه رفت.

آلبوم‌ها

مقالهٔ اصلی: ترانه‌شناسی سلیمان واثقی

حال که دیوانه شدم

نام ترانه	ترانه‌سرا	آهنگساز	تنظیم
حال که دیوانه شدم	افغانی	جلیل زلاند	سلی، اریک آرکانت
ستاره	سیاوش قمیشی	سیاوش قمیشی	اریک آرکانت
بانوی شهر آواز	اردلان سرفراز	سلی	اریک آرکانت
نسیم یار	حافظ	سلی	اریک آرکانت
کهنه دیوار شکسته	سلی	سلی	اریک آرکانت
بهت نگفتم	محمد مالمیر	پرویز اتابکی
غم کهنه	منصور تهرانی	سلی	منوچهر چشم‌آذر
شادی	محمود اختیار	لقمان ادهمی
زندگی دوباره		محمد شمس
مستم
من یک تشنه	سلی	سلی	اریک آرکانت
گل سیب	افغانی	سلی
صدف	مسعود هوشمند	پرویز اتابکی
کاشکی	سلی	پرویز اتابکی	واروژان
آفتاب چیه	محمد مالمیر	پرویز اتابکی	واروژان
اونی که	اردلان سرافراز	پرویز اتابکی	واروژان
نگار	افغانی	افغانی
غم یار	حافظ	سلی

آب

نام ترانه	ترانه‌سرا	آهنگساز	تنظیم
مست و دیوانه	مولوی	سلی	کامران خاشع
سزاوار	رودکی و مولوی	سلی	کامران خاشع
به سراغ من اگر	سهراب سپهری	سلی	کامران خاشع
جهل سال پیش رفت	حافظ	سلی	کامران خاشع
بشنو از نی	مولوی	سلی	کامران خاشع
آب	سهراب سپهری	سلی	کامران خاشع
محرم	سهراب سپهری	سلی	کامران خاشع

آهنگسازی برای دیگران

خواننده	نام ترانه	ترانه‌سرا	آهنگساز	تنظیم
ابی	شب زخمی	منصور تهرانی	سلی	اریک ارکانت
ابی	بانوی ما	سلی	سلی	سلی
ابی	بینشون	سلی	سلی	سلی
لیلا فروهر	اینو از تو یاد گرفتم	مسعود فردمنش	سلی	اریک ارکانت
گوگوش	ما به هم نمی‌رسیم	مسعود فردمنش	سلی	اریک ارکانت
نلی (با ابی)	خدا می‌داند	سلی	سلی	اریک ارکانت
شاهرخ	همه عشق	کوروش انگالی	سلی	کاظم عالمی
شهرام شب‌پره	گرگ و بره	سلی	سلی	اریک آرکانت
ستار	پیله	کوروش انگالی	سلی	منوچهر چشم‌آذر
مارتیک	دردانه	زویا زاکاریان	سلی	آرتور گریگوریان

منابع

بر پایهٔ داده‌هایی از:

• عصر نو: بزرگداشت سلی باشکوه برگزار شد. جمعه ۸ آذر ۱۳۸۷–۲۸ نوامبر ۲۰۰۸. بازدید: دسامبر ۲۰۰۸.
• تاج‌دولتی، محمد، «از موسیقی مذهبی به موسیقی مدرن رسیده‌ام»، گفت‌وگو با سلیمان واثقی، «سلی»، خواننده پاپ سابق و موزیسین امروز. تاریخ انتشار: ۶ آذر ۱۳۸۷، در: رادیو زمانه، بازدید: دسامبر ۲۰۰۸.

• گروه لیان درباره سلی (انگلیسی)
• دیدار با سلی

پیوند به بیرون

• شنیدن آهنگ «بگو خجالت نداره» از سلی