عراق بعثی
عراق با نام رسمی جمهوری عراق که امروزه به عنوان عراق بعثی شناخته می‌شود، دوره‌ای از تاریخ عراق بین سالهای ۱۹۶۸ تا ۲۰۰۳ است که حزب بعث بر این کشور حکمرانی می‌کرد. درنهایت در سال ۲۰۰۳ با حمله آمریکا به عراق، این حکومت نابود شد.
جمهوری عراق الجمهوریة العراقیة عراق | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱۹۶۸–۲۰۰۳ | |||||||||
شعار: "وحدة، حریة، اشتراکیة" (۱۹۹۱–۱۹۶۸) (فارسی: «وحدت، آزادی، سوسیالیسم») " ٱللَّٰهُ أَکْبَرُ" (۲۰۰۳–۱۹۹۱) (زبان فارسی: "خدا بزرگتر است") | |||||||||
.svg) | |||||||||
| پایتخت و بزرگترین شهر | بغداد | ||||||||
| زبان(های) رسمی | عربی | ||||||||
| به رسمیت شناخته زبان(ها) | کردی | ||||||||
| دین(ها) | دولت سکولار (۱۹۶۸–۱۹۹۱) اسلام (۱۹۹۱–۲۰۰۳) | ||||||||
| حکومت | جمهوری تک حزبی بعثی جمهوری سوسیالیستی بعثی (تا۲۰۰۳) | ||||||||
| رئیس‌جمهور | |||||||||
• ۱۹۶۸–۱۹۷۹ | احمدحسن البکر (اولین) | ||||||||
• ۱۹۷۹–۲۰۰۳ | صدام حسین (آخرین) | ||||||||
| نخست‌وزیر | |||||||||
• ۱۹۶۸ | عبدالرزاق نائف (اولین) | ||||||||
• ۱۹۹۴–۲۰۰۳ | صدام حسین (آخرین) | ||||||||
| قوه مقننه | مجمع ملی | ||||||||
| دوره تاریخی | قرن بیستم، بیست و یکم | ||||||||
| ۱۷ ژوئیه ۱۹۶۸ | |||||||||
| ۸۸–۱۹۸۰ | |||||||||
| ۹۱–۱۹۹۰ | |||||||||
• اشغال | ۲۱ آوریل ۲۰۰۳ | ||||||||
| مساحت | |||||||||
| ۲۰۰۳ | ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع (۱۶۹٬۲۳۵ مایل مربع) | ||||||||
| جمعیت | |||||||||
• ۲۰۰۳ | ۲۵۱۷۵۰۰۰ | ||||||||
| واحد پول | دینار عراق (IQD) | ||||||||
| پیش‌شماره تلفنی | ۹۶۴ | ||||||||
| کد ایزو ۳۱۶۶ | IQ | ||||||||
| دامنه سطح‌بالا | .iq | ||||||||
| |||||||||
.svg)
.svg)
اقتصاد
ویرایش
این دوره با رشد اقتصادی بالا و شکوفایی فزاینده شروع شد ولی با رویارویی عراق با رکود اقتصادی، سیاسی و اجتماعی پایان یافت. درآمد میانگین سالانه به دلایل متعدد خارجی و سیاست‌های داخلی این حکومت کاهش یافت.
جمعیت‌شناسی
ویرایشفرهنگ
ویرایش
عصر بعثی دوره‌ای از سکولاریزاسیون در عراق بود. اشخاصی از ادیان مختلف (از جمله مسلمانان سنی، مسلمانان شیعه و مسیحیان) در دولت حضور داشتند. به هر حال این دوره (خصوصاً در زمان صدام حسین) دچار کشمکش‌های فرقه‌ای، دینی و سیاسی بین حکومت و دیگر گروه‌ها بود: مسلمانان شیعه (عموماً از اعراب، که اکثریت مطلق مردم را داشتند) خواهان یک تئوکراسی در عراق بودند؛ کردها خواهان استقلال برای منطقه‌شان بودند؛ سنی‌ها با ایدئولوژی اسلام گرایانه و غیر بعثی (نظیر کمونیست‌های عراقی که در ۱۹۷۸ شدیداً سرکوب شدند). حکومت مروج حقوق زنان بود، به آنان اجازهٔ برخورداری از آموزش و خدمت در نیروهای مسلح را می‌داد. حکومت خواهان بازگردانی میراث فرهنگی عراق بود و مثلاً بازمانده‌های شهر تاریخی بابل را بازسازی می‌کرد. در دورهٔ صدام حسین، تجلیل از صدام و حکومت بعثی در آثار هنری مورد حمایت دولت رایج بود. حزب بعث بر حیات سیاسی کشور سیطره داشت گرچه یک جبهه ترقی خواه ملی در سال ۱۹۷۴ اعلام شد تا به چهره و حزب‌های (عموماً صوری) غیر بعثی اجازه داده شود در سیاست عراق حضور پیدا کنند.
در جریان جنگ خلیج فارس، صدام خواهان کسب حمایت از جامعهٔ مذهبی مسلمان به دولت شد و تکبیر را به پرچم، نشان و شعار عراق افزود.