فهرست آثار ملی شهرستان قائنات

شهرستان قائنات به مرکزیت شهر قائن، در شرق ایران و شمال استان خراسان جنوبی در حد فاصل ۱۵ و ۳۳ تا ۱۲ و ۳۴ عرض جغرافیایی و ۳۸ و ۵۸ تا ۵۶ و ۶۰ طول جغرافیایی قرار دارد. شهر قاین در گذشته مرکز ایالت قهستان بوده و شهرستان قاینات در ۲۷ بهمن ۱۳۵۸ با تصویب هیئت وزیران به صورت شهرستان مستقل درآمد.[۱]

آثار ثبت‌شده

ویرایش
ردیف نام اثر نگاره دیرینگی موقعیت شمارهٔ ثبت تاریخ ثبت منبع
۱ مسجد جامع قائن   تیموری ـ صفوی قائن
۳۳°۴۳′۳۳٫۰″ شمالی ۵۹°۱۱′۳۵٫۶″ شرقی / ۳۳٫۷۲۵۸۳۳°شمالی ۵۹٫۱۹۳۲۲۲°شرقی / 33.725833; 59.193222 (مسجد جامع قاین)
۲۹۵ ۱۳۱۶/۰۹/۲۹ [۲]
۲ آرامگاه امامزاده زید بن موسی قرن ۳ و ۴ ق ـ صفویه روستای آفریزبخش سده ۱۸۹۴ ۱۳۷۶/۰۵/۱۱
۳ مقبره حکیم ابوذرجمهر قاینی قرن۶ و ۵ ه‍.ق ـ سلجوقی (اسماعیلی) ۲ کیلومتری جنوب شهرستان قاین ۱۵۲۷۲ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۴ آرامگاه شیخ ابوالمفاخر قرن سیزدهم ۲ کیلومتری جنوب شهرستان قاین ۲۳۷۷
۵ غار فارسان شهرستان قائن، ۸۸ کیلومتری شمال غرب قائن و ۵ ک شمال روستای تغوری ۳۳۴۲ ۱۳۷۹/۱۲/۲۵
۶ غار پل خیر پیش از تاریخ شهرستان قائنات، یک کیلومتری غرب روستای اندریک ۴۱۳۷ ۱۳۸۰/۰۷/۱۰
۷ مزار رایک صفویه ـ قاجاریه شهرستان قائنات، ۲۸ کیلومتری جنوب شرق قاین، نزدیک روستای ورزک ۴۴۵۷ ۱۳۸۰/۰۹/۰۵
۸ رباط چاهک صفویه شهرستان قائنات، قاین، دهستان سده، روستای چاهک ۴۴۵۸ ۱۳۸۰/۰۹/۰۵
۹ حمام کارشک صفویه ـ قاجاریه شهرستان قاین در روستای کارشک در فاصله ۱۰ کیلومتری شمال شرقی شهرخضری ۴۴۹۳ ۱۳۸۰/۰۹/۰۵
۱۰ قلعه‌هاجرآباد صفویه شهرستان قائنات، بخش مرکزی، ۲/۵ ک. م شمال شرق قاین ۴۵۷۰ ۱۳۸۰/۱۰/۱۱
۱۱ قلعه کوه قائن سلجوقیان شهرستان قائنات، بخش مرکزی، ۵ کیلومتری جنوب شهر قائن بر روی کوه امام جعفری ۴۸۰۳ ۱۳۸۰/۱۲/۱۹
۱۲ خانه حقیقی زندیه شهرستان قائنات، محدوده تاریخی شهر قائن، خیابان جانبازان ۴۸۰۴ ۱۳۸۰/۱۲/۱۹
۱۵ قلعه آفریز صفویه شهرستان قائنات، روستای آفریز ۴۸۰۵ ۱۳۸۰/۱۲/۱۹
۱۴ مسجد حسینی قاجاریه شهرستان قائنات، مرکز بافت قدیم شهر قائن، خ امام رضا ۴۸۰۶ ۱۳۸۰/۱۲/۱۹
۱۵ خانه قدیمی سلطانی زندیه شهرستان قائنات، بافت قدیمی شهر قائن، خیابان جانبازان ۴۸۰۷ ۱۳۸۰/۱۲/۱۹
۱۶ مسجد محله پایین صفویه ـ قاجاریه شهرستان قاینات، بخش مرکزی، داخل شهر قاین ۵۱۵۰ ۱۳۸۰/۱۲/۲۵
۱۷ قلعه تاریخی سده اواخر صفویه استان خراسان، شهرستان قائن، روستای سده ۵۹۳۹ ۱۳۸۱/۰۵/۰۸
۱۸ آب‌انبار خضری صفویه استان خراسان، شهرستان قائن، یک کیلومتری جنوب شهر جدیدخضری ۵۹۴۰ ۱۳۸۱/۰۵/۰۸
۱۹ خانه قدیمی اقبالی اواخر قاجار استان خراسان، شهرستان قاین، کنار جاده قاین، بیرجند، سمت غرب روستای سده ۶۴۲۸ ۱۳۸۱/۰۷/۰۷
۲۰ مسجد جامع خضری صفویه شهرستان قائنات، یک کیلومتری شهر خضری ۶۶۵۳ ۱۳۸۱/۱۰/۱۰
۲۱ خانه قدیمی موسوی پهلوی شهرستان قائنات، بخش مرکزی، شهر قائن، خیابان جانبازان ۶۷۳۲ ۱۳۸۱/۱۰/۱۰
۲۲ مسجد جامع سده صفویه شهرستان آرین شهر، کنار جاده قائن به بیرجند ۶۷۳۳ ۱۳۸۱/۱۰/۱۰
۲۳ آب‌انبار بازار تیموریان شهرستان قائنات، شهر قائن، خیابان امام رضا (ع) کوچه سنگی ۶۷۳۴ ۱۳۸۱/۱۰/۱۰
۲۴ ارگ قدیمی خونیک ایلخانیان شهرستان قائنات، شهر قائن، بخش مرکزی، روستای خونیک علیا ۶۸۷۱ ۱۳۸۱/۱۰/۱۰
۲۵ پناهگاه زیر زمینی نیگ پیش از اسلام ـ اسلامی شهرستان قائن ۱۰ کیلومتری جاده قائن به بیرجند، روستای نیگ ۸۹۶۲ ۱۳۸۲/۰۳/۱۰
۲۶ غار لکی آسپور پارینه سنگی تا اسلامی شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قائن، روستای لکی آسپور ۹۵۹۲ ۱۳۸۲/۰۵/۲۷
۲۷ غار جوجه تاریخی تا اسلامی اشهرستان قائنات، بخش مرکزی، ک. م ۳۰ جنوب شرق قائن ۱۰۱۷۷ ۱۳۸۲/۰۶/۲۳
۲۸ قلعه کوه چاده سلجوقی (اسماعیلی) شهرستان قائنات، بخش سده، دهستان آفریز، ۲ک م جنوب روستای سراب، حد فاصل روستای سراب و چاده نارگندل ۱۵۲۷۱ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۲۹ قلعه چهل دختر قرن۶ و ۵ ه‍.ق ـ سلجوقی (اسماعیلی) شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قاین، ۳/۵ کیلومتری جنوب شرق قاین ۱۵۲۷۲ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۰ تپه کندری پیش از تاریخ تا تاریخی شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، ۵/۵ کیلومتری شرق شهر خضری ۱۵۲۷۵ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۱ تپه میم اسلامی (تیموری) شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، ۱/۸ کیلومتری شرق شهر خضری ۱۵۲۷۶ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۲ تپه قلعه ده کهنه اسلامی (سلجوقی تا تیموری) شهر اسفدن، یک کیلومتری شمال شهر ۱۵۲۷۷ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۳ تپه گیبرا ساسانی شهرستان قائنات، بخش سده، دهستان آفریز، حاشیه روستای گیبرا، مزرعه کلاته گیبرا ۱۵۲۷۸ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۴ مجموعه قلعه و دژ زیرزمینی رجنگ اسلامی شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، روستای رجنگ ۱۵۲۸۸ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۵ قلعه کوه اسفدن سلجوقی ـ اسماعیلی شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قاین، ۸ کیلومتری شمال اسفدن، یک کیلومتری شرق روستای پایکوه ۱۵۳۰۲ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۶ قلعه خند سلجوقی ـ اسماعیلی شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان پیشکوه، دو کیلومتری شمال روستای بیهود ۱۵۳۰۴ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۷ قلعه دختر خوگ سلجوقی شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان کرخند، حدود ۲/۵ کیلومتری شمال شرق روستای خوگ ۱۵۳۰۵ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۸ قلعه دختر جزنان تاریخی ـ ساسانی ـ سلجوقی شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قائن، ۱/۵ک م شرق روستای جزنان ۱۵۳۰۷ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۹ محوطه چشمه اکبری تاریخی شهر خضری، ۵ کیلومتری جنوب غرب شهر ۱۵۳۰۸ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۴۰ مسجد گریمنچ صفویه ـ قاجاریه شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، داخل روستای گریمنچ ۱۵۳۱۶ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۴۱ مدرسه علمیه قاین پهلوی شهر قائن، مرکز شهر، در نزدیکی مسجد جامع قائن ۱۵۴۹۶ ۱۳۸۵/۰۳/۱۷
۴۲ غار وراز (مؤمن) قرون ۵ تا ۷ ق‌م شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان مهیار، یک کیلومتری شمال روستای مشارگ ۱۶۴۴۵ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۴۳ تپه خوگ قرون میانه اسلامی تا صفویه شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، داخل روستای خوگ ۱۶۴۵۶ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۴۴ تپه قلعه ملا علی قرن ۷ تا۱۱ ه‍.ق شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، ۵۰۰ م جنوب غرب روستای علی زنگی ۱۶۴۵۸ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۴۵ تپه گرد تیغ قرون ۳ و ۴ ق تا دوره تیموری شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قاین، حاشیه غرب روستای گردتیغ ۱۶۴۵۹ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۴۶ تپه و گورستان سلطان سعد قرون اولیه و میانه اسلامی شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قاین، یک کیلومتری شمال روستای گرماب ۱۶۴۶۰ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۴۷ قلعه استرآباد قاجاریه شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قاین، ۵ کیلومتری شمال روستای اسفشاد ۱۶۴۶۱ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۴۸ تپه گبری خضری تاریخی شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، ۱/۵ک م جنوب شهر خضری ۱۶۴۶۲ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۴۹ مزار چهار گنبد قرن ۴ ق شهرستان قائنات، بخش مرکزی، داخل روستای افین ۱۶۴۶۷ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۵۰ آب‌انبار حاج ملا حسین صفویه ـ قاجاریه شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، روستای کارشک ۱۶۴۷۱ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۵۱ تپه قلعه کهنه خوگ هزاره یک ق‌م تا تاریخی ـ قرون اولیه و میانه اسلامی شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، روستای خوگ ۱۶۵۵۴ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۵۲ بوذر جمهر قائینی صفویه ۳ ک ۰ شرق شهرستان قاین بر روی صخره ۲۷۵۹ ۱۳۷۹/۰۴/۲۲
۵۳ شاهزاده حسین (قائن) سلجوقی شهرستان قائن، بخش مرکزی، جبهه شرقی شهر قاین، حدود ۵۰۰ م مسجدجامع قاین ۱۹۱۰۰ ۱۳۸۶/۰۲/۲۰

منابع

ویرایش
  1. «بیرجند». وبگاه رسمی دانشنامهٔ جهان اسلام. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مارس ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۳۰ فروردین ۱۳۸۹.
  2. «پرونده مسجد جامع قائن در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۴ فوریهٔ ۲۰۲۲.