قتل غزاله شکور

پرونده جنایی ایرانی (۱۳۹۲)

غزاله شکور (۲۸ دی ۱۳۷۳ – ۱۲ اسفند ۱۳۹۲) دختر ۱۹ ساله ایرانی بود که در ۱۲ اسفند ۱۳۹۲ به دست دوست‌پسرش آرمان عبدالعالی (۱۹ اسفند ۱۳۷۴ – ۳ آذر ۱۴۰۰)[۱] کشته شد و جسدش هرگز یافت نشد.[۲] عبدالعالی در زمان وقوع جرم کمتر از ۱۸ سال سن داشت. روند طولانی رسیدگی به پرونده قتل غزاله شکور در نتیجه مفقودی جسد و همین‌طور صدور احکام متعدد اعدام و لغو در آخرین لحظات[۳] این پرونده را پیچیده کرد.[۴][۵] عبدالعالی سرانجام در دادگاه مجرم شناخته و بامداد چهارشنبه ۳ آذر ۱۴۰۰ اعدام شد.[۶] از این پرونده به عنوان یکی از پیچیده‌ترین پرونده‌های جنایی ایران یاد می‌شود.[۷]

قتل غزاله شکور
غزاله شکور و آرمان عبدالعالی
تاریخ۱۲ اسفند ۱۳۹۲
نوعقتل
خاک‌سپارینامعلوم
بازداشت‌شده‌ها۱
متهم(ها)آرمان عبدالعالی
محکومیت(ها)قتل عمد
حکماعدام

شرح رویداد

ویرایش

غزاله شکور دختر ۱۹ ساله‌ای بود که در ۱۲ اسفند ۱۳۹۲ از خانه خارج شد[۸] و پس از آن ناپدید شد و هرگز اثری از او یافت نشد. پس از گزارش مفقودی توسط خانواده شکور، تحقیقات پلیس نشان داد که غزاله به قصد دیدار با آرمان عبدالعالی، دوست‌پسر خود از خانه خارج شده و پس از آن ناپدید شده است.[۹] عبدالعالی در بازجویی‌های اولیه اعتراف کرد که غزاله بابت مهاجرت تصمیم داشته تا رابطه خود با او را خاتمه دهد و در نتیجهٔ این تصمیم بین آن‌ها درگیری روی می‌دهد و در پی آن به سر غزاله ضربه وارد شده و از هوش می‌رود،[۹] عبدالعالی در بازجویی‌های اولیه[۱۰] معترف می‌شود که پس از هل دادن غزاله سر دختر دچار ضربه می‌شود، اینجاست که آرمان چندین بار با میله فلزی بارفیکس به سر غزاله می‌زند و پس از آن جسدش را در کیسه پلاستیکی پیچیده و به سطل زباله می‌اندازد،[۹] اما بعداً این اعترافات را ناشی از شکنجه قلمداد کرد و آن را پس گرفت و وارد آمدن ضربه به سر غزاله را ناشی از سر خوردن او در راه‌پله دانست و مدعی شد که از ترس بدنش را معدوم کرده است.[۱۱][۱۰]

در طول محاکمه، عبدالعالی در طی سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ دست‌کم دوبار حکم قصاص محکوم شد که هر بار اعدام به تعویق افتاد،[۱۰][۱۲] در یکی از این موارد حکم اعدام عبدالعالی در پای چوبه دار متوقف شد، خانواده شکور به او مهلتی یک‌ماهه دادند تا به محل رهاسازی بدن غزاله اعتراف کند،[۱۰] اما در همین حال وکیل عبدالعالی با توسل به این که حساب کاربری فیسبوک غزاله دوباره بازگشایی شده بود و همین‌طور خانواده‌اش برای او از دانشگاه مرخصی تحصیلی گرفته بودند مدعی بی‌گناهی موکلش شد و درخواست اعاده دادرسی را مطرح کرد.[۱۰]

عبدالعالی همچنین در طی سالیان رسیدگی به پرونده در نتیجه صدور حکم اعدام بارها به انفرادی منتقل شد.[۳]

در سال ۱۴۰۰ به نقل از وکیل عبدالعالی و رئیس مرکز حل اختلاف در خصوص آخرین وضعیت پرونده گزارش شد که کار رسیدگی پایان یافته و تصمیم نهایی دادگاه اعدام است که اجرای آن بستگی به تصمیم خانواده مقتول دارد.[۱۳] در طی این سال عبدالعالی چهار بار طی فقط ۳ هفته برای اجرای حکم اعدام به انفرادی منتقل شد؛ بنا بود تا در ۲۱ مهر حکم اجرا شود اما اجرای حکم تا ۲۴ مهر به تعویق افتاد. او سپس در ۲۵ مهر باز هم به انفرادی منتقل شد اما دوباره اجرای حکم لغو شد. مطابق اعلام خرمشاهی یکی از وکلای عبدالعالی، حکم اعدام موکلش در ۲۵ مهر به دلایل عمومی (توقف تمام اعدام‌ها در آن مقطع) متوقف شد. او بار دیگر در ۱۰ آبان ۱۴۰۰ برای اجرای حکم در ۱۲ آبان به انفرادی منتقل شد که حکم باز هم اجرا نشد.[۱۱]

سرانجام در سحرگاه ۳ آذر ۱۴۰۰ حکم اعدام آرمان عبدالعالی در زندان رجایی شهر کرج اجرا شد.[۱۴][۶]

چالش‌های پرونده

ویرایش

در مهر ماه ۱۴۰۰ وکلای آرمان عبدالعالی در نامه‌ای به محسنی اژه‌ای با اشاره به مواردی همچون پیدا نشدن جسد غزاله و اخذ مرخصی تحصیلی و تمدید دفترچهٔ درمانی متوفی مدعی شدند شهادت کتبی چند نفر از اهالی زاهدان موجود است که غزاله را در آن شهر رویت کرده‌اند.[۱۵] چند روز پس از اعدام عبدالعالی، پدر او مجدداً این ادعا را تکرار کرد. به گفتهٔ او پنج شاهد در دادگاه شهادت داده بودند که غزاله شکور را در مقاطع زمانی و مکان‌های مختلف رویت کرده بودند. او مدعی شد آخرین شاهد اعلام کرده بود که غزاله را بر روی ویلچر و با یک مرد پاکستانی در بیمارستان هلال احمر ایرانیان در دبی دیده و آن دختر خود را «غزاله» معرفی کرده است.[۱۶]

واکنش‌ها به اعدام آرمان عبدالعالی

ویرایش

روز چهارشنبه ۳ آذر ۱۴۰۰ سخنگوی دفتر حقوق بشر سازمان ملل با اشاره به «هشدارآمیز و شوک‌آور بودن» اعدام آرمان عبدالعالی گفت: «مقامات جمهوری اسلامی بی‌اعتنا به درخواست‌های مکرر نهادهای گوناگون، حتی تماس سازمان ملل با مقامات جمهوری اسلامی برای جلوگیری از این اعدام، آن را اجرا کردند.»[۱۷][۱۸]

در فرهنگ عامه

ویرایش

والدین شکور عقیده دارند که روایت فیلم بی‌بدن (۱۴۰۲) برگرفته از پروندهٔ قتل دخترشان است و این فیلم چنان‌که می‌گویند «بدون اجازه از حریم خصوصی ما» ساخته شده است. کاظم دانشی، فیلمنامه‌نویس بی‌بدن، استدلال مطرح‌شده از سوی والدین شکور را قبول نکرد.[۱۹] او گفته است: «فیلم بی‌بدن از چند پرونده مشابه این چنینی نوشته شده و شایعه‌هایی وجود دارد که از یک پرونده خاص بوده، اما این‌طور نیست.»[۲۰]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. «وبگاه جستجوی اموات بهشت». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۵ نوامبر ۲۰۲۱.
  2. «توقف حکم اعدام آرمان عبدالعالی؛ خانواده مقتول: رضایت نمی‌دهیم، منتظر تاریخ جدید هستیم». euronews. ۲۰۲۱-۱۰-۱۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ اکتبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۱۴.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ «کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل خواستار لغو فوری اعدام آرمان عبدالعالی شدند». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اکتبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۱۴.
  4. «آرمان چهارشنبه پای چوبه دار می‌رود/ این آخرین بار است؟ | جامعه 24». جامعه 24. ۱۴۰۰-۰۹-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۱-۰۱.
  5. «توقف حکم اعدام آرمان درآخرین ساعات». همشهری آنلاین. ۲۰۲۱-۱۰-۱۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اکتبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۱۴.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «حکم اعدام آرمان عبدالعالی، کودک‌مجرم، اجرا شد». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ نوامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۱-۲۴.
  7. «جزئیات یکی از پیچیده‌ترین پرونده‌های جنایی ایران؛ جسدی که هرگز کشف نشد!». www.khabaronline.ir. ۲۰۲۳-۱۱-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۳-۲۵.
  8. «حکم قصاص آرمان عبدالعالی اجرا شد + تصاویر آخرین جلسه سازش- اخبار حقوقی و قضایی - اخبار اجتماعی تسنیم | Tasnim». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۲-۰۳.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ «قصاص آرمان با مهلت یک‌ماهه خانواده غزاله به تعویق افتاد». snn.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اکتبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۱۴.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ ۱۰٫۴ «آرمان بار دیگر به اتهام قتل غزاله به قصاص محکوم شد». ایمنا. ۲۰۲۰-۰۹-۲۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اکتبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۱۴.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «کودک‌مجرم محکوم به اعدام برای بار چهارم در سه هفته اخیر به انفرادی منتقل شد». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ نوامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۱-۰۱.
  12. "Iran: Halt imminent execution of young man arrested at 17". Amnesty International (به انگلیسی). 2021-10-11. Archived from the original on 13 October 2021. Retrieved 2021-10-14.
  13. «پرونده آرمان عبدالعالی، کودک-مجرم محکوم به اعدام، به واحد اجرای احکام ارسال شد». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ نوامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۱-۰۱.
  14. «حکم قصاص «آرمان عبدالعالی» اجرا شد». ایسنا. ۲۰۲۱-۱۱-۲۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ نوامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۱-۲۴.
  15. «ادعای عجیب وکلای آرمان در نامه به قاضی‌القضات / غزاله زنده است؟!». yjc.ir. باشگاه خبرنگاران جوان. ۲۶ مهر ۱۴۰۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۶ مهر ۱۴۰۲.
  16. یزدیان، پیام (۶ آذر ۱۴۰۰). «پدر آرمان عبدالعالی به صدای آمریکا: اعدام آرمان «قصاص نبود، جنایت بود»». voanews.com. صدای آمریکا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۶ مهر ۱۴۰۲.
  17. «واکنش‌های نهادهای جهانی حقوق‌بشری به اعدام آرمان عبدالعالی: اعدام کودک مجرمان را متوقف کنید». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۲۱-۱۱-۲۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ نوامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۱-۲۶.
  18. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «سازمان ملل و اتحادیه اروپا اعدام آرمان عبدالعالی را به شدت محکوم کردند | DW | 24.11.2021». DW.COM. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ نوامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۱-۲۶.
  19. «اولیای دم غزاله شکور دربارهٔ فیلم بی بدن: اگر وکیل‌مان تأیید کند، حتماً شکایت خواهیم کرد». وکلاپرس. ۱۵ بهمن ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ فوریه ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۵ فوریه ۲۰۲۴.
  20. فیلیموشات (۲۰۲۴-۰۲-۰۲). «فیلم بی بدن؛ معرفی، نقد، موسیقی و عکس‌ها». فیلیموشات. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۳-۲۶.

پیوند به بیرون

ویرایش