ویکی‌پدیا:حمله شخصی ممنوع
 | این صفحه یکی از سیاست‌های ویکی‌پدیای فارسی است. این سیاست در نزد عدهٔ زیادی از ویرایشگران مقبولیت دارد و تفاهم بر آن است که همهٔ کاربران ملزم به پیروی از آن‌اند. قبل از انجام هر گونه تغییری در این صفحه، بایستی بر روی آن اجماع شده باشد. |
| سیاست‌ها و رهنمودها(فهرست) |
|---|
| استانداردهای مقاله |
| همکاری با دیگران |
در هیچ‌کجای ویکی‌پدیا به کسی حملهٔ شخصی نکنید. راجع به مطلب نظر بدهید، نه مشارکت‌کننده. حملات شخصی به اجتماع ویکی‌پدیا و فضای همکاری مورد نیاز برای ایجاد دانشنامه‌ای خوب ضرر می‌زنند. نظرات تحقیرآمیز دربارهٔ سایر ویرایشگران را هر ویرایشگری می‌تواند حذف کند. حملات شخصی مکرر یا فاحش می‌توانند به اعمال جریمه‌هایی چون قطع دسترسی یا حتی تحریم منجر شوند.
چه چیزی حملهٔ شخصی در نظر گرفته می‌شود؟
| سیاست‌های رفتاری |
|---|
قاعده‌ای عینی و تفسیرناپذیر برای تمایز حملهٔ شخصی از بحث سازنده وجود ندارد، اما برخی از کامنت‌ها هرگز قابل‌قبول نیستند:
- عبارات دشنام‌وار، افتراآمیز یا تحقیرآمیز که بر باورهای نژادی، جنسی، گرایش جنسی، هویت جنسیتی، سن، باورهای مذهبی یا سیاسی، معلولیت‌ها، قومیت، ملیت و موارد دیگر استوار شده و مستقیماً به ویرایشگر یا گروهی از ویرایشگران نسبت داده شوند. وجود اختلاف نظر سر اینکه چه چیزهایی مذهب، نژاد، گرایش جنسی یا قومیت محسوب می‌شوند، بهانهٔ موجهی نیست.
- استفاده از وابستگی‌های یک نفر به عنوان حملهٔ شخصی به منظور بی‌اعتبار ساختن و رد کردن دیدگاه‌هایش، صرف‌نظر از اینکه وابستگی‌های ذکرشده معمول هستند یا نه. برای مثال، گفتن اینکه «تو یک لوله‌کش هستی، پس چطور قرار است راجع به مد اطلاعات داشته باشی؟» در این حوزه قرار می‌گیرد. توجه کنید که پرسش از کاربری دیگر در صفحهٔ بحثش مبنی بر تعارض منافع احتمالی در خصوص یک مقاله یا موضوع، حملهٔ شخصی به‌شمار نمی‌رود. (گمانه‌زنی در خصوص هویت ویرایشگری دیگر در دنیای حقیقی ممکن است مصداق افشای اطلاعات شخصی باشد)
- استفاده از گرایش سیاسی یک نفر به عنوان ابزاری حمله‌گرانه برای بی‌ارزش یا بی‌اعتبار شمردن دیدگاه او، مانند متهم کردن او به چپ‌گرا یا راست‌گرا بودن نیز ممنوع است. کاربران مجازند دیدگاه‌های سیاسی شخصی داشته باشند، مادامی که این دیدگاه بر ویرایش و بحث‌هایشان اثر منفی نگذارد.
- پیوند به حملات، آزار و اذیت یا دیگر موارد بیرونی، با هدف حمله به دیگر ویرایشگران.
- مقایسهٔ ویرایشگران با نازی‌ها، کمونیست‌ها، تروریست‌ها، دیکتاتورها یا دیگر اشخاص بدنام. (قانون گادوین را هم ببینید)
- اتهام‌زنی در خصوص رفتار شخصی بدون ارائهٔ شواهد. اتهام‌های جدی، نیازمند شواهد جدی هستند. این شواهد معمولاً به شکل پیوندهای تفاوت و پیوند به صفحات ارائه می‌شوند.
- تهدید، شامل موارد زیر ولی نه محدود به آن‌ها:
- تهدید قانونی
- تهدید به خشونت یا دیگر اعمال خارج از ویکی (مخصوصاً تهدید به مرگ)
- تهدید یا عملی که عمداً دیگر ویرایشگران ویکی‌پدیا را در معرض آزار و شکنجهٔ سیاسی، مذهبی یا انواع دیگر آن توسط یک دولت، کارمندانش یا هر فرد دیگری قرار می‌دهد. انجام چنین کاری ممکن است به قطع دسترسی طولانی‌مدت منجر شود که به محض دیده شدن، توسط هر مدیری قابل اجراست. مدیرانی که چنین قطع دسترسی‌هایی انجام می‌دهند می‌بایست به‌طور محرمانه اعضای هیئت داوری را از کنش خویش و دلیلش آگاه کنند.
- تهدید به فاش‌سازی اطلاعات شخصی یک ویرایشگر.
این مثال‌ها کامل نیستند. توهین یا تحقیر یک ویرایشگر، فارغ از اینکه با چه شیوه‌ای انجام شده، حملهٔ شخصی است. هرگاه شک داشتید، دربارهٔ محتوای مقاله نظر دهید و اصلاً به مشارکت‌کنندهٔ آن اشاره نکنید.
چرا حملات شخصی مضرند
حملات شخصی اخلال ایجاد می‌کنند. در صفحات بحث مقاله، بحث را از موضوع مقاله به سمت افراد منحرف می‌کنند. حملات شخصی باعث تشکیل صفوف نبرد، و دشوارتر شدن همکاری ویرایشگران با یکدیگر می‌شوند.
مشارکت‌کنندگان تمایل دارند دیدگاه‌هایشان در مقاله پوشش بیابند. ایشان می‌توانند از طریق مباحثهٔ مستدل، دیدگاه‌هایشان را با هم تلفیق کنند و در یک مقالهٔ واحد بیاورند، و این امر باعث می‌شود مقاله بهتر و از دید همگان خنثی‌تر شود. هر کسی که مقاله را ویرایش می‌کند عضوی از یک اجتماع بزرگ‌تر است — همهٔ ما ویکی‌پدیانویس هستیم.
منع حملهٔ شخصی به یک اندازه مشمول همهٔ ویکی‌پدین‌ها می‌شود. حمله به کاربری که سابقهٔ رفتارهای احمقانه یا زمخت دارد، یا کاربری که قطع دسترسی، تحریم، یا به نحوی دیگر جریمه شده است، به همان اندازه غیرقابل‌قبول است که حمله به هر کاربر دیگری. ویکی‌پدیا اجتماعی نزاکتمند را ترغیب می‌کند: مردم اشتباه می‌کنند، اما تشویق می‌شوند که از اشتباهاتشان درس بگیرند و مسیرشان را اصلاح کنند. حملات شخصی خلاف این روحیه است و به کار ساختن دانشنامه آسیب می‌زند.
اجتناب از حملات شخصی
برای بالا بردن میزان احترام و تأثیر گفتمان، استدلال‌ها نباید متوجه افراد باشند. به عبارت دیگر، باید به مطلب و کنش‌ها اشاره کرد و ارجاع داد، نه افراد.
وقتی سر محتوا اختلاف‌نظر وجود دارد، اشاره به دیگر ویرایشگران همیشه حملهٔ شخصی نیست. کامنتی که می‌گوید «اظهارنظرتان دربارهٔ فلان موضوع اشتباه است چون …» یا «پاراگرافی که شما وارد مقاله کردید، تحقیق دست اول به نظر می‌رسد» حملهٔ شخصی نیست. با وجود این، «فلان اظهارنظر اشتباه است چون …» یا «پاراگرافی که وارد مقاله شده، تحقیق دست اول به نظر می‌رسد» کمتر احتمال دارد به عنوان حملهٔ شخصی سوءتعبیر شود، چون در آن به ویرایشگر دیگری با ضمیر یا شناسهٔ دوم شخص اشاره نشده است. «پاراگرافی که اینجا [پیوند تفاوت] وارد مقاله شده است، به نظر تحقیق دست اول می‌رسد» از همه مناسب‌تر است، چون پیوند تفاوت از سردرگمی می‌کاهد. همچنین، بحث دربارهٔ رفتار یا سابقهٔ کاربر به خودی خود حملهٔ شخصی نیست، مشروط بر اینکه در مکان مناسب برای چنین مباحثی (مثلاً صفحهٔ بحث کاربر مورد نظر یا ویکی‌پدیا:تابلوی اعلانات مدیران) انجام بگیرد.
ویرایشگران باید نزاکت را رعایت کنند، و هنگام گزارش اختلافات به آداب معاشرت پایبند بمانند. پاسخ مناسب به اظهارنظری تحریک‌کننده، رفع و رجوع مسائل محتوایی است، نه متهم کردن طرف مقابل به نقض این سیاست. متهم کردن دیگری به ارتکاب حملهٔ شخصی بدون آوردن دلیل یا توجیه مناسب برای این اتهام، خود نوعی حملهٔ شخصی محسوب می‌شود. (ویکی‌پدیا:نزاکت#بی‌نزاکتی را نیز ببینید)
پاسخ به حملات شخصی
دفعات اول و حملات منفرد
اغلب اوقات، بهترین واکنش در مقابل یک مورد حملهٔ شخصی منفرد نادیده گرفتن آن است. گاهی اوقات، منظور از حملهٔ شخصی اصلاً حمله نبوده است، چرا که ویرایشگران حین بحث‌های داغ و پرتنش بیش از حد حساسیت نشان می‌دهند. علاوه بر این، چون مباحث ویکی‌پدیا در محیط تمام‌متنی صورت می‌گیرند، ظرایف و احساسات اغلب درست منتقل نمی‌شوند و به‌راحتی سوءتفاهم پیش می‌آید. اگرچه این عوامل بهانهٔ مناسبی برای ارتکاب حملهٔ شخصی نیستند، ویرایشگران ترغیب می‌شوند پُست‌های خشمگینانه یا بی‌ادبانهٔ دیگران را نادیده بگیرند (البته در صورت معقول بودن)، و تلاش‌هایشان را معطوف بهبود و توسعهٔ دانشنامه کنند.
اگر احساس می‌کنید که پاسخ به حملهٔ شخصی لازم و درست است، می‌توانید پیام مؤدبانه‌ای در صفحهٔ بحث ویرایشگر طرف مقابل بگذارید. از پاسخ دادن در صفحهٔ بحث مقاله خودداری کنید، زیرا اغلب اوضاع را وخیم‌تر می‌کند. همچنین، مهم است که حتی در صورت فحاشی، خودتان تندخو و مقابله‌جو نشوید. اگرچه می‌توان از الگوهای ازپیش‌ساخته استفاده کرد، نوشتن پیام با انشای خودتان احتمالاً مؤثرتر واقع خواهد شد. در صورت امکان، سعی کنید به جای جروبحث سر رفتار، زمینهٔ تفاهم یا راه‌حل میانه‌ای دربارهٔ مسائل محتوایی زیربنایی پیدا کنید.
حملاتی که به‌شدت توهین‌آمیز یا اخلال‌گرانه هستند (مثلاً تهدید فیزیکی، تهدید قانونی، یا توهین‌های زننده و متعصبانه) نباید نادیده گرفته شوند. وضعیت‌های فوق‌العاده‌ای که نیازمند مداخلهٔ فوری باشند نادرند، اما در صورت وقوع باید در ویکی‌پدیا:تابلوی اعلانات مدیران گزارش شوند.
بحث دربارهٔ رفتار [کاربران] در مکان مناسب (مثلاً صفحهٔ بحث کاربر یا تابلوهای اعلانات ویکی‌پدیا) به خودی خود حملهٔ شخصی محسوب نمی‌شود.
حملات مکرر
حملات شخصی مکرر ولی غیراخلالگرانه که پس از درخواست‌های منطقی مبنی بر توقف حملات، همچنان ادامه پیدا می‌کنند را می‌توان از طریق فرایند حل اختلاف رفع کرد. در اکثر مواقع، اگر ویرایشگران با یکدیگر همکاری کنند و روی محتوا متمرکز بشوند، مشکل حملات شخصی رفع می‌گردد و اقدام مدیریتی فوری لازم نیست.
حذف حملات شخصی
کامنت‌های تحقیرآمیز دربارهٔ ویرایشگران را هر کاربری می‌تواند حذف کند. با وجود بحث‌های فراوان، هنوز دربارهٔ نفس حذف یا زمان مناسب برای حذف این کامنت‌ها سیاستی رسمی شکل نگرفته است. حذف حملات شخصی مسلّم از صفحهٔ بحث خودتان به‌ندرت مایهٔ نگرانی است. در سایر صفحات بحث، مخصوصاً وقتی چنین حملاتی متوجه خود شماست، حذف متن باید به مواردی که حملهٔ شخصی واضح و مشخص است محدود بماند. می‌توان از {{ححش}} به این منظور استفاده کرد.
با وجود این، وضعیت‌های غیرمعمول گهگاه رخ می‌دهند. شدیدترین اَشکال حملات شخصی، چون تلاش برای افشای اطلاعات شخصی غیرعمومی ویرایشگران ویکی‌پدیا (اوتینگ)، از سطح حرف زشت فراتر می‌روند، و در نتیجه، فارغ از اینکه متوجه خود شمایند یا نه، می‌توانند و باید به خاطر اجتماع و پروژه حذف شوند. در مواقعی که پای اطلاعات حساس در میان است، درخواست پنهان شدن نیز می‌تواند مناسب باشد.
حملات خارج از ویکی
ویکی‌پدیا نمی‌تواند رفتارهای رخ‌داده خارج از محیط‌های تحت کنترل بنیاد ویکی‌مدیا را تنظیم کند، اما حملات شخصی در جاهای دیگر دربارهٔ حسن نیت کنش‌های کاربر در ویکی‌پدیا شک و شبهه به وجود می‌آورد. ارسال حملات شخصی یا افتراهای خارج از ویکی‌پدیا به اجتماع و رابطهٔ ویرایشگر با آن آسیب می‌زند، مخصوصاً وقتی این حملات به شکل نقض حریم خصوصی کاربر در آیند. این قبیل حملات را مدیران می‌توانند به عنوان عوامل تشدیدکننده در تخلفات کاربران لحاظ کنند، و شواهد مرتبط با آن‌ها در فرایند حل اختلاف، از جمله هیئت داوری، می‌تواند مورد استناد قرار گیرد.
پیوند به بیرون
پیوند دادن به آزار و اذیت، حملات یا نقض حریم خصوصی ویرایشگران ویکی‌پدیا که خارج از ویکی‌مدیا صورت گرفته است، صرفاً به منظور حمله به ویرایشگر ویکی‌پدیا هرگز قابل‌قبول نیست. حمله کردن، آزار رساندن، یا نقض حریم خصوصی هر کسی که ویکی‌پدیا را ویرایش می‌کند از طریق ارسال پیوندهای بیرونی مجاز نیست. آزارهای این‌چنینی شامل پیوند دادن به حملات شخصی، نقض حریم خصوصی یا تهدیدهای فیزیکی در فضای خارج از ویکی می‌شود ولی به این موارد محدود نیست. این موضوع را نباید با انتقاد موجه اشتباه گرفت. پیوند دادن به این صفحات در مقالات بستگی به قضاوت ویراستارانه دارد.
تبعات حملات شخصی
اگرچه ویرایشگران در مواجهه با حمله‌های شخصی منفرد به پاسخ‌گویی مؤدبانه یا چشم‌پوشی تشویق می‌شوند، اما این نباید چنین حملاتی را پذیرفتنی جلوه دهد؛ الگوی رفتاری خصمانه احتمال در پیش گرفتن فرض حسن نیت را از سوی اجتماع پایین می‌آورد و می‌تواند ویرایش اخلال‌گرانه در نظر گرفته شود. کاربرانی که مجدانه شیوهٔ تقابل با دیگران را در پیش گرفته‌اند درگیر مراحل حل اختلاف خواهند شد که ممکن است — از طریق هیئت داوری — تبعات جدی برایشان به همراه داشته باشد.
در موارد شدید حتی حملات شخصی موردی و منفرد هم ممکن است به قطع دسترسی منجر شود. تهدید به مرگ و مواردی با شدت مشابه ممکن است به بسته شدن دسترسی بدون اخطار بینجامد. برای حمله‌های شخصی خفیف معمولاً اخطار، و درخواست اصلاح و پاکسازی صفحهٔ بحث کفایت می‌کند. در صورتی که الگوی رفتاری حملات خفیف، علیرغم هشدارها ادامه یابد، قطع‌دسترسی پلکانی را در پی خواهد داشت. با وجود این، به مدیران هشدار داده می‌شود در موارد خفیف — که در خصوص اینکه رفتار کاربر اخلال جدی در پروژه ایجاد می‌کند ابهام وجود دارد — راه‌حل‌هایی غیر از قطع‌دسترسی را برگزینند. احتمال اخلال‌گرانه تلقی شدن حملات تکرارشونده به‌تناسب بالاتر است. بستن کاربر به دلیل حملات شخصی باید صرفاً بازدارنده باشد نه تنبیهی. وقتی به نظر می‌رسد حملات شخصی ادامه‌دار خواهد بود، شاید بستن کاربر راه‌حلی موجه باشد.
جستارهای وابسته
سیاست‌های ویکی‌پدیا
انشاهای ویکی‌پدیا
محتوای مرتبط
| محتوایی |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| رفتاری |
| ||||||||
| حذف |
| ||||||||
| اجرایی |
| ||||||||
| ویرایشی |
| ||||||||
| محتوای پروژه |
| ||||||||
| بنیاد ویکی‌مدیا |
| ||||||||
