Papoea Nij-Guineä: ferskil tusken ferzjes
L r2.7.3) (Robot: interwiki gewijzigd van tl:Papua New Guinea naar tl:Papua Bagong Ginea |
Tarvurvur.jpg ferfongen troch Turanguna_and_Kombiu.jpg (troch CommonsDelinker om't: File renamed: Criterion 3 (obvious error) · The view seems to be from the ea |
||
(16 tuskenferzjes fan 7 meidoggers net werjûn) | |||
Rigel 3: | Rigel 3: | ||
namme = Kameroen | |
namme = Kameroen | |
||
flagge = Flag of Papua New Guinea.svg | |
flagge = Flag of Papua New Guinea.svg | |
||
wapen = |
wapen = National emblem of Papua New Guinea.svg| |
||
lokaasje = LocationPapuaNewGuinea.svg | |
lokaasje = LocationPapuaNewGuinea.svg | |
||
motto = </small> | |
motto = </small> | |
||
Rigel 20: | Rigel 20: | ||
tillefoan = 675 | |
tillefoan = 675 | |
||
}} |
}} |
||
'''Papoea(- |
'''Papoea Nij-Guineä''' (of '''Papoea-Nij-Guinea''' of in fariant fan beide skriuwfoarmen) is in lân yn [[Oseaanje]] dat it eastlike part fan it eilân [[Nij-Guineä]] beslaat. De haadstêd is [[Port Moresby]]. |
||
== Geografy == |
== Geografy == |
||
Rigel 30: | Rigel 30: | ||
=== Lânskip === |
=== Lânskip === |
||
[[Ofbyld: |
[[Ofbyld:Turanguna and Kombiu.jpg|thumbnail|left|200px|''Mount Tavurvur op Papoea-Nij-Guineä.'']] |
||
Papoea-Nij- |
Papoea-Nij-Guineä is foar it grutste part bercheftich, en bedekt mei [[Tropysk reinwâld|reinwâld]]. Allinnich by de kust lâns lizze inkele lytse flakten. It lân leit oan in tektoanyske breukline, [[ierdskodding]]s en [[tsûnamy]]'s komme dan ek frekwint foar. |
||
It grutste part fan it lân bestiet út it eastlike diel fan [[Nij- |
It grutste part fan it lân bestiet út it eastlike diel fan [[Nij-Guineä]], dêr't ek de haadstêd [[Port-Moresby]] op leit, de [[Bismarck-arsjipel]] en alderlei eilângroepen yn [[Melaneezje]]. |
||
Ek al leit Papoea Nij- |
Ek al leit Papoea Nij-Guineä tichteby de [[evener]], der lizze wol berchpiken dêr't geregeldwei [[snie]] falt. De heechste berch is [[Mount Wilhelm]] op 4.509 meter hichte. It lân wurdt trochsnien troch de rivier de [[Sepik]]. |
||
== Skiednis == |
== Skiednis == |
||
It eilân Nij- |
It eilân Nij-Guineä wurdt al mear as 40.000 jier bewenne. Yn de [[16e iuw]] waard it troch [[Portegal|Portegeeske]] seelju ûntdekt en troch de Nederlanners waard it westlike part fan it eilân in [[Nederlân]]ske koloanje makke. It easten fan it eilân, it tsjintwurdige Papoea Nij-Guineä soe pas op de ein fan de [[19e iuw]] besit wurde fan [[Dútslân]] en it [[Feriene Keninkryk]]. Begjin 20e iuw waard it hiele eastlike diel [[Austraalje (lân)|Australysk]]. Yn [[1975]] waard it selsstannich as Papoea Nij-Guineä. |
||
[[Ofbyld:Huli wigman.jpg|thumbnail|In man fan de Huly-stam (Tary Heechlannen)]] |
|||
== Demografy == |
== Demografy == |
||
=== Befolking === |
=== Befolking === |
||
Neffens de folkstelling fan 2009 hie Papoea Nij |
Neffens de folkstelling fan 2009 hie Papoea Nij-Guineä 6.057.263 ynwenners. It alfabetiseringspersintaazje is 64,6% en de libbensferwachting leit op 64,56 jier. |
||
=== Etnyske kloften en talen === |
=== Etnyske kloften en talen === |
||
Rigel 49: | Rigel 51: | ||
=== Religy === |
=== Religy === |
||
Yn Papoea Nij-Guineä jildt frijheid fan leauwen. Yn 2000 wie 96% fan de befolking [[Kristendom|kristlik]], in protte kristenen hawwe dit leauwen fermong mei âldere tradisjonele eleminten. De [[Katolike Tsjerke|katolike tsjerke]] is de grutste kloft (27% fan de befolking), de [[Luteranisme|Luteranen]] omfiemje 19,5%, de "United Church" 11,5%, 10% is adventist, 8,6% heart by de pinkstergemeente, 5,2% ta de evangelyske alliânsje, 3,2% is anglikaans , 2% baptist en 8,9% heart by in oare protestantske groepearring. |
|||
[[Ofbyld:Huli wigman.jpg|thumbnail|In man fan de Huly-stam (Tary Heechlannen)]] |
|||
Yn Papoea Nij-Guinea jildt frijheid fan leauwen. Yn 2000 wie 96% fan de befolking [[Kristendom|kristlik]], in protte kristenen hawwe dit leauwen fermong mei âldere tradysjonele eleminten. De [[Katolike Tsjerke|katolike tsjerke]] is de grutste kloft (27% fan de befolking), de [[Luteranisme|Luteranen]] omfiemje 19,5%, de "United Church" 11,5%, 10% is adventist, 8,6% heart by de pinkstergemeente, 5,2% ta de evangelyske alliânsje, 3,2% is anglikaans , 2% baptist en 8,9% heart by in oare protestantske groepearring. |
|||
De grutste net-kristlike godstsjinst is it [[ |
De grutste net-kristlike godstsjinst is it [[bahaïsme]] (3,3%). Fierders binne oer it lân noch ferspraat foarkommende tradisjonele godstsjinsten, meastentiids [[natoerreligyen]], dy't ûnder oare oan foarâlden ferearjen dogge. |
||
{{Koördinaten|6_22_0_S_146_6_0_E_type:country_region:PG|7° 29' ZB, 75° 3' W}} |
{{Koördinaten|6_22_0_S_146_6_0_E_type:country_region:PG|7° 29' ZB, 75° 3' W}} |
||
[[Kategory:Papoea Nij- |
[[Kategory:Papoea Nij-Guineä| ]] |
||
[[Kategory:Melaneezje]] |
|||
[[ |
[[Kategory:Lân yn Oseaanje]] |
||
[[Kategory:Histoaryske Australyske koloanje]] |
|||
[[af:Papoea-Nieu-Guinee]] |
|||
[[Kategory:Histoaryske Britske koloanje]] |
|||
[[als:Papua-Neuguinea]] |
|||
[[Kategory:Histoaryske Dútske koloanje]] |
|||
[[am:ፓፑዋ ኒው ጊኒ]] |
|||
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1975]] |
|||
[[an:Papua y Nueva Guinea]] |
|||
[[Kategory:Keninkryk]] |
|||
[[ar:بابوا غينيا الجديدة]] |
|||
[[arz:بابوا نيو جينيا]] |
|||
[[ast:Papúa Nueva Guinea]] |
|||
[[az:Papua-Yeni Qvineya]] |
|||
[[ba:Папуа — Яңы Гвинея]] |
|||
[[bar:Papua-Neuguinea]] |
|||
[[bat-smg:Papua Naujuojė Gvėniejė]] |
|||
[[bcl:Papua Bagong Guineya]] |
|||
[[be:Папуа — Новая Гвінея]] |
|||
[[be-x-old:Папуа-Новая Гвінэя]] |
|||
[[bg:Папуа Нова Гвинея]] |
|||
[[bi:Papua New Guinea]] |
|||
[[bn:পাপুয়া নিউ গিনি]] |
|||
[[bo:པ་པུ་འ་ནིའུ་གི་ནེ།]] |
|||
[[bpy:পাপুয়া নিউগিনি]] |
|||
[[br:Papoua Ginea-Nevez]] |
|||
[[bs:Papua Nova Gvineja]] |
|||
[[bxr:Папуа-Шэнэ Гвинея]] |
|||
[[ca:Papua Nova Guinea]] |
|||
[[ceb:Papua New Guinea]] |
|||
[[cy:Papua Guinea Newydd]] |
|||
[[ckb:پاپوا گینێی نوێ]] |
|||
[[crh:Papua Yañı Gvineya]] |
|||
[[cs:Papua-Nová Guinea]] |
|||
[[cu:Папоуа · Нова Гвинєꙗ]] |
|||
[[da:Papua Ny Guinea]] |
|||
[[de:Papua-Neuguinea]] |
|||
[[diq:Papua Gineya Newiye]] |
|||
[[dsb:Papua-Neuguinea]] |
|||
[[dv:ޕަޕުއާ ނިއު ގިނީ]] |
|||
[[el:Παπούα Νέα Γουινέα]] |
|||
[[en:Papua New Guinea]] |
|||
[[eo:Papuo-Nov-Gvineo]] |
|||
[[es:Papúa Nueva Guinea]] |
|||
[[et:Paapua Uus-Guinea]] |
|||
[[eu:Papua Ginea Berria]] |
|||
[[ext:Papua Nueva Guinea]] |
|||
[[fa:پاپوآ گینه نو]] |
|||
[[fi:Papua-Uusi-Guinea]] |
|||
[[fiu-vro:Paapua Vahtsõnõ Ginea]] |
|||
[[fo:Papua Nýguinea]] |
|||
[[fr:Papouasie-Nouvelle-Guinée]] |
|||
[[frp:Papoasie-Novèla-Guinê]] |
|||
[[ga:Nua-Ghuine Phapua]] |
|||
[[gd:Gini Nuadh Phaputhach]] |
|||
[[gl:Papúa Nova Guinea]] |
|||
[[gv:Papooey Guinea Noa]] |
|||
[[hak:Pâ-pu-â Néu-kí-nui-â]] |
|||
[[he:פפואה גינאה החדשה]] |
|||
[[hi:पापुआ न्यू गिनी]] |
|||
[[hy:Պապուա Նոր Գվինեա]] |
|||
[[hif:Papua New Guinea]] |
|||
[[hr:Papua Nova Gvineja]] |
|||
[[hsb:Papuwa-Nowa Gineja]] |
|||
[[ht:Papwazi-Nouvèl-Gine]] |
|||
[[hu:Pápua Új-Guinea]] |
|||
[[ia:Papua Nove Guinea]] |
|||
[[id:Papua Nugini]] |
|||
[[ilo:Papua Baro a Guinea]] |
|||
[[io:Papua-Nova-Guinea]] |
|||
[[yo:Papua Guinea Titun]] |
|||
[[is:Papúa Nýja-Gínea]] |
|||
[[it:Papua Nuova Guinea]] |
|||
[[ja:パプアニューギニア]] |
|||
[[jv:Papua Nugini]] |
|||
[[ka:პაპუა-ახალი გვინეა]] |
|||
[[ky:Папуа-Жаӊы-Гвинея.]] |
|||
[[kk:Папуа Жаңа Гвинея]] |
|||
[[kn:ಪಾಪುಅ ನ್ಯೂ ಗಿನಿ]] |
|||
[[ko:파푸아 뉴기니]] |
|||
[[ku:Papua Gîneya Nû]] |
|||
[[la:Papua Nova Guinea]] |
|||
[[lb:Papua-Neiguinea]] |
|||
[[li:Papoea-Nui-Guinea]] |
|||
[[lij:Papua Neuva Guinea]] |
|||
[[lmo:Papua Növa Guinea]] |
|||
[[lt:Papua Naujoji Gvinėja]] |
|||
[[lv:Papua-Jaungvineja]] |
|||
[[mi:Papua Nūkini]] |
|||
[[my:ပါပူအာနယူးဂီနီနိုင်ငံ]] |
|||
[[mk:Папуа Нова Гвинеја]] |
|||
[[ml:പാപുവ ന്യൂ ഗിനിയ]] |
|||
[[mr:पापुआ न्यू गिनी]] |
|||
[[mrj:Папуа — У Гвиней]] |
|||
[[ms:Papua New Guinea]] |
|||
[[mt:Papwa Gwinea l-Ġdida]] |
|||
[[na:Papua New Guinea]] |
|||
[[nah:Papua Yancuīc Guinea]] |
|||
[[nds:Papua-Niegguinea]] |
|||
[[nl:Papoea-Nieuw-Guinea]] |
|||
[[nn:Papua Ny-Guinea]] |
|||
[[no:Papua Ny-Guinea]] |
|||
[[nv:Páápowa Bigíní Ániidí]] |
|||
[[oc:Papoa-Nòva Guinèa]] |
|||
[[os:Папуæ — Ног Гвиней]] |
|||
[[pa:ਪਾਪੂਆ ਨਿਊ ਗਿਨੀ]] |
|||
[[pam:Papua New Guinea]] |
|||
[[pih:Papua Nyuu Gini]] |
|||
[[pl:Papua-Nowa Gwinea]] |
|||
[[pms:Papua Neuva Guinea]] |
|||
[[pnb:پاپوانیوگنی]] |
|||
[[pt:Papua-Nova Guiné]] |
|||
[[qu:Papwa Ñukini]] |
|||
[[ro:Papua Noua Guinee]] |
|||
[[ru:Папуа — Новая Гвинея]] |
|||
[[rw:Papuwa Nuveli Gineya]] |
|||
[[sa:पपुवा न्यू गिनी]] |
|||
[[sah:Папуа Саҥа Гуинея]] |
|||
[[sco:Papua New Guinea]] |
|||
[[se:Papua-Ođđa-Guinea]] |
|||
[[sg:Papû Finî Ginëe]] |
|||
[[sh:Papua Nova Gvineja]] |
|||
[[simple:Papua New Guinea]] |
|||
[[sk:Papua-Nová Guinea]] |
|||
[[sl:Papua Nova Gvineja]] |
|||
[[sm:Papua]] |
|||
[[sq:Papua Guinea e Re]] |
|||
[[sr:Папуа Нова Гвинеја]] |
|||
[[su:Papua Nugini]] |
|||
[[sv:Papua Nya Guinea]] |
|||
[[sw:Papua Guinea Mpya]] |
|||
[[szl:Papua-Nowo Gwinyjo]] |
|||
[[ta:பப்புவா நியூ கினி]] |
|||
[[th:ประเทศปาปัวนิวกินี]] |
|||
[[tl:Papua Bagong Ginea]] |
|||
[[tpi:Papua Niugini]] |
|||
[[tr:Papua Yeni Gine]] |
|||
[[tt:Папуа — Яңа Гвинея]] |
|||
[[ug:پاپۇئا يېڭى گۋىنېيە]] |
|||
[[uk:Папуа Нова Гвінея]] |
|||
[[ur:پاپوا نیو گنی]] |
|||
[[uz:Papua Yangi Gvineya]] |
|||
[[vi:Papua New Guinea]] |
|||
[[vo:Papuveän Nula-Gineyän]] |
|||
[[war:Papúa Nueva Guinea]] |
|||
[[wo:Papuwaasi-Gine-Gu-Bees]] |
|||
[[xal:Папуһасин болн Шин Гвинемудин Орн]] |
|||
[[zh:巴布亚新几内亚]] |
|||
[[zh-min-nan:Papua Sin Guinea]] |
De hjoeddeiske ferzje sûnt 17 jun 2024 om 22.19
| |||||
Offisjele taal | Ingelsk, Hiry Motu, Tok Pisin | ||||
Haadstêd | Port Moresby | ||||
Steatsfoarm | Parlemintêre monargy | ||||
Ynwenners (2009) | 6.057.263 | ||||
Munt | kina (PGK) | ||||
Tiidsône | UTC +10 | ||||
Nasjonale feestdei | 16 septimber | ||||
Lânkoade | PNG | ||||
Ynternet | .pg | ||||
Tillefoan | 675 |
Papoea Nij-Guineä (of Papoea-Nij-Guinea of in fariant fan beide skriuwfoarmen) is in lân yn Oseaanje dat it eastlike part fan it eilân Nij-Guineä beslaat. De haadstêd is Port Moresby.
Geografy
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Lizzing
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]It lân wurdt begrinzge troch:
- Yndoneezje yn it westen,
- Austraalje yn it suden.
- Grutte Oseaan yn it noarden en easten.
Lânskip
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Papoea-Nij-Guineä is foar it grutste part bercheftich, en bedekt mei reinwâld. Allinnich by de kust lâns lizze inkele lytse flakten. It lân leit oan in tektoanyske breukline, ierdskoddings en tsûnamy's komme dan ek frekwint foar.
It grutste part fan it lân bestiet út it eastlike diel fan Nij-Guineä, dêr't ek de haadstêd Port-Moresby op leit, de Bismarck-arsjipel en alderlei eilângroepen yn Melaneezje.
Ek al leit Papoea Nij-Guineä tichteby de evener, der lizze wol berchpiken dêr't geregeldwei snie falt. De heechste berch is Mount Wilhelm op 4.509 meter hichte. It lân wurdt trochsnien troch de rivier de Sepik.
Skiednis
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]It eilân Nij-Guineä wurdt al mear as 40.000 jier bewenne. Yn de 16e iuw waard it troch Portegeeske seelju ûntdekt en troch de Nederlanners waard it westlike part fan it eilân in Nederlânske koloanje makke. It easten fan it eilân, it tsjintwurdige Papoea Nij-Guineä soe pas op de ein fan de 19e iuw besit wurde fan Dútslân en it Feriene Keninkryk. Begjin 20e iuw waard it hiele eastlike diel Australysk. Yn 1975 waard it selsstannich as Papoea Nij-Guineä.
Demografy
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Befolking
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Neffens de folkstelling fan 2009 hie Papoea Nij-Guineä 6.057.263 ynwenners. It alfabetiseringspersintaazje is 64,6% en de libbensferwachting leit op 64,56 jier.
Etnyske kloften en talen
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De befolking bestiet foar it meastepart út Papoeas en Melaneezjers. De wichtige talen dy't sprutsen wurde, binne it Hiry Motu, Tok Pisin en it Ingelsk.
Religy
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Yn Papoea Nij-Guineä jildt frijheid fan leauwen. Yn 2000 wie 96% fan de befolking kristlik, in protte kristenen hawwe dit leauwen fermong mei âldere tradisjonele eleminten. De katolike tsjerke is de grutste kloft (27% fan de befolking), de Luteranen omfiemje 19,5%, de "United Church" 11,5%, 10% is adventist, 8,6% heart by de pinkstergemeente, 5,2% ta de evangelyske alliânsje, 3,2% is anglikaans , 2% baptist en 8,9% heart by in oare protestantske groepearring.
De grutste net-kristlike godstsjinst is it bahaïsme (3,3%). Fierders binne oer it lân noch ferspraat foarkommende tradisjonele godstsjinsten, meastentiids natoerreligyen, dy't ûnder oare oan foarâlden ferearjen dogge.