Fjirtjin Needhelpers

De Fjirtjin Needhelpers foarmje in groep hilligen yn de Roomsk-Katolike Tsjerke, dy't oanroppen wurde kinne foar ferskillende krupsjes. De hilligen yn de groep wurde ek yndividueel yn ferskillende kristlike streamings fereare.

De earste ferearing fan de hilligen as groep datearret út it begjin fan de 14e iuw yn it Dútske Rynlân, nei alle gedachten doe't de pest yn it gebiet omwierre. Fral yn Dútslân binne der tsjerken te finen dy't oan de fjirtjin needhelpers wijd binne. De bekendste dêrfan it de basilyk Vierzehnheiligen by Bad Staffelstein. Oare oan de hilligengroep wijde tsjerken binne te finen yn Eastenryk, Switserlân, Poalen, Tsjechje en Itaalje.

Sintraal steane trije froulike martlers, oer wa't yn Dútslân in folgjende rymke bestiet:

Sankt Margareth mit dem Wurm
Sankt Barbara mit dem Turm
Sankt Katharina mit dem Radl
Das sind die heiligen drei Madl

Der komme yn de list ôfwikings foar by de alve manlike needhelpers, dy't regionaal troch oare hilligen ferfongen wurde. Dy oare hilligen binne:

Rochus fan Montpellier
Nikolaas fan Myra yn stee fan Erasmus
paus Sikstus II
Hubertus fan Luik
Albertus Magnus
Leonardus fan Limoges yn stee fan Egidius

De measte needhelpers binne yn de jierren 1960 fan de roomske hilligenkalinder skrast om't hurde bewizen fan harren bestean ûntbrekke.

De wenstige list fan de Fjirtjin Hillige Needhelpers bestiet út de folgjende hilligen:

Namme	Oanroppen tsjin/foar:	Oare ynformaasje	Betinkingsdei
Achatius	by eangstme yn de deadsstriid	Oanfierder fan tsientûzen martlers, dy't ûnder keizer Hadrianus (117–138) op de berch Ararat fanwegen harren leauwen krúsige waarden.	22 juny
Barbara	tsjin koarts, by tonger en tsjin fjoer; beskermhillige fan minsken op harren stjerbêd, mynwurkers, geologen, klokkejitters, arsjitekten, metaalbewurkers, mitsliers, timmerlju, dakdekkers, deagravers, elektrisiteitsmanlju, jongfammen en finzenen	Neffens de oerlevering yn in toer opsletten, mishannele en ûnthalze.	4 desimber
Blasius	by pine yn 'e kiel, swollerij, pest, foar in goede bycht; beskermer fan it fee en patroan fan in soad ambachtslju	Biskop fan Sebaste (Armeenje, tsjintwurdich Sivas yn Turkije); ferstoar om 316 hinne troch ûnthalzing.	3 febrewaris
Dionysius	tsjin pine 'e holle en hûnsdûmens, syfilis, longsyktes en sieleneed	Kaam yn de 3e iuw as misjonaris nei Galje en waard dêr troch de romeinske steedhâlder feroardiele ta ûnthalzing.	9 oktober
Egidius	by de bycht en memmen dy't it boarst jouwe	Ek bekend as Sint-Gillis. De iennige needhelper dy't net tamtearre waard, stifter fan it benediktynske kleaster Sint-Egidius yn de Provence.	1 septimber
Erasmus	by pine yn 'e búk, lêst fan de terms, krampen, maachsyktes, wurdt oanroppen by bertes en syktes fan hûsdieren	Ek bekend ûnder Sint-Elmo. Syn beulen skuorden him de terms út it liif, mar hy wist te ûntkommen.	2 juny
Eustachius	by drege libbenskwestjes en by it ferwurkjen fan rou; oarspronklik de patroanhillige fan jagers	Wurke yn it leger ûnder keizer Trajanus (53–117), waard fanwegen syn leauwe om 120/130 hinne ûnder keizer Hadrianus eksekutearre.	20 septimber
Fitus	by kramp, epilepsy, hûnsdûmens, de Sykte fan Huntington (ek Sint-Fitusdûns neamd), bêdpisjen en by slangebiten; patroanhillige fan aptekers, wynmakkers, dûnsers, akteurs, bierbrouwers, kastleins	De arts fan keizer Maksimiaan, om 305 nei Kristus ûnder de kristenferfolging fan Diokletianus fermoarde.	15 juny
Joaris	foar goed waar, helper by kriichsgefaar, koarts, pest, ferlieding; beskermd hûsdieren	Romeinsk ofsier dy't as kristlike martler yn de 4e iuw ûnthalze waard; neffens in leginde wurdt er as drakendeader beskôge.	23 april
Katarina	by swierrichheden mei it spraakfermogen, patroanhillige fan famkes, jongfammen, troude froulju, gelearden en in soad ambachten.	Ferstoarn troch ûnthalzing, nei't earder it rêd briek dêr't hja op lein waard.	25 novimber
Kristoffel	oanroppen tsjin in ûnferwachtse dea, redding by elts gefaar; tsjin û.o. de fallende sykte, tonger, hongersneed en heilstoarmen, pest, pine yn 'e tosken, Patroanhillige fan bôgesjitters, sjauffeurs, seelju, lju dy't yn griente en fruit hannelje, boekbiners, reizgers.	Kristusdrager, is fan de hilligenkalinder skrast, mar wurdt lokaal noch wol fereare.	24 july
Margareta	by alle wûnen; patroanhillige by befallings	Yn 305 ûnder keizer Diokletianus ûnthalze; wurdt yn de ikonografy faak mei in draak as symboal fan de duvel ôfbylde.	20 july
Pantaléon	tsjin pine yn 'e holle, útputting en ferienlikjen, tsjin sprinkhoannen en feesyktes; patroanhillige fan dokters en kreamheinsters	De arts fan keizer Maksimiaan; om 305 nei Kristus ûnder de kristenferfolging fan Diokletianus fermoarde.	27 july
Syriakus	by de deadsstriid tsjin ferlieding	Diaken, om 305 nei Kristus ûnder de kristenferfolging fan Diokletianus fermoarde.	8 augustus