Beith gheal

Beith gheal
Betula pendula
	;
Sonraí
Is foinse é an tacsón seo de	birch leaf (en) agus silver birch (en)
Planda
Cineál an toraidh	nucule (en)
Stádas caomhnaithe
	Speiceas is lú imní
UICN	62535
Tacsanomaíocht
For-ríocht	Eukaryota
Ríocht	Plantae
Ord	Fagales
Fine	Betulaceae
Géineas	Betula
Speiceas	Betula pendula ; Roth, 1788
Ainmníocht
Ainm comhchiallach an tacsóin	Betula verrucosa; Betula alba
Léarscáil de raon an tacsóin
	;

Ní thacaítear leis an leagan inphriontáilte a thuilleadh agus seans go bhfuil earráidí rindreála ann. Nuashonraigh leabharmharcanna i do bhrabhsálaí agus bain úsáid as an bhfeidhm phriontála sa bhrabhsálaí ina ionad seo.

Is cineál beithe caoile cuanna gearrshaolaí a fhásann 15-18 m in airde, le coirt shonrach airgeadbhán, í an bheith gheal.^[1] Dúchasach don Eoraip, de ghnáth na réigiúin fhuara. Fástar go minic mar mhaisiúchán í.

Crann duillsilteach í an bheith gheal. Tá coirt mheathbhán air a mbíonn cuma an airgid air faoi sholas áirithe. Tá craobhacha dea-chumtha, cromtha uirthi agus tagann bláthanna, no caitíní, uirthi i mí Aibreáin nó i mí na Bealtaine. As siocair go mbíonn na caitíní ann go luath sa samhradh, tá ceangal i luath-bhéaloideas na hÉireann idir an bheith gheal agus an ghrian. Samhlaítear an bheith gheal le breith, leis an óige, agus le glaineacht chomh maith. Is ón fhocal “beith” a thagann an chéad chonsan san oghamchraobh (aibítir oghaim). San Fhéineachas, bhain an bheith leis an aicme crann ar a dtugtaí ‘aithig fedo’, is é sin ‘tuathánaigh na coille’. In Éirinn, bhaintí úsáid as an mbeith le scuaba a dhéanamh agus bhíodh an choirt in úsáid le súdaireacht a dhéanamh.^[2]

Tagairtí

↑ ““Betula pendula” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2023-06-26.
↑ Hussey, Matt (2011). "Beith gheal". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 71.

[Tearma-1] ““Betula pendula” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2023-06-26.

[FreamhanEolais-2] Hussey, Matt (2011). "Beith gheal". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 71.

[1]

[2]