Suibhne Meann
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Bás | 628 (Féilire Ghréagóra) |
| Ardrí na hÉireann | |
| 615 – 628 ← Maol Cobha mac Aodha – Congal Cáech, Domhnall mac Aodha →  | |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | monarc |
| Teaghlach | |
| Teaghlach | Cineál Eoghain |
| Páiste | Crannmhaol mac Suibhne |
| Athair | Fiachmae |
| Siblín | Earnaine mac Fiachna |
Ardrí na hÉireann ba ea Suibhne Meann (Sean-Ghaeilge Suibne Menn[1]) nó Suibhne mac Fiachna (Suibne mac Fiachnai) (bás 628).
Ball ba ea Suibhne de Cenél Fhearadaigh, ainmnithe as a sheanathair, Fearadach fionnó Néill Noaighiallaigh, agus géag sóisearach de Chineál Eoghain. Bhíodh Cineál Mhic Earca, de mhuintir Mhuircheartaigh dheartháir Fhearadaigh, i gceannas Chineál Eoghain ag an am. Ní raibh nó seanathair nó athair Shuibhne ina ríthe Chineál Eoghain.
Fuair Aodh Fuariodnach de Chineál mhic Earca bás sa bhliain 612, agus tháinig Maol Cobha mac Aodha de Chineál Chonaill i gcoróin Uí Néill. Mharaigh Suibhne Maol Cobha sa bhliain 615, is amhlaidh i lár na tíre, agus tháinig seisean i gcoróin. Moltar go raibh comhaontas idir Suibhne géag sóisearach Uí Néill eile, Clann Cholmáin an deiscirt agus lig ar Shuibhne an ríogacht a choinneáil faoina cheannas.
De réir na hannála Éireann, bhí Aonghas, taoiseach Chlann Cholmáin, ina Ardrí ag uair a bháis sa bhliain 621. B'fhéidir é gur bhronn Suibhne an ríogacht ar Aonghas sular tháinig seisean i réim.
Sa bhliain 628, rinne deartháir Mhaoil Chobha, Domhnall ionsaí ar Shuibhne, ach chloígh é agus theith sé. Muid deireanaí sa bhliain, ámh, maraíodh Suibhne, ag rí na nUlad, Congal Caoch, a d'insealbhaigh é féin mar Ardrí ina ionad. Measann Charles-Edwards gur éirigh le Congal "b'fhéidir le ruathar gan choinne".
Ní raibh Ardrí ann den Cenél nEógain as sin amach go dtí an 8ú haois. Bhí ámh sliochtaigh Shuibhne, agus ní a n-iomaitheoirí den Cenél mhic Earca, i mbun ríogacht Cenél nEógain go dtí bás a fhionnó, Flann mac Maoil Tuile, c. 700.
Foinsí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- "The Annals of Ulster AD 431-1201". CELT: Corpus of Electronic Texts.
- Byrne, Francis John, Irish Kings and High-Kings. Batsford, Londain, 1973. ISBN 0-7134-5882-8
- Charles-Edwards, T.M., Early Christian Ireland. Cambridge University Press, Cambridge, 2000. ISBN 0-521-36395-0
- "Suibne Menn mac Fiachnai (d. 628)". Oxford Dictionary of National Biography (2004).
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ 2 menn, mend, meann (Lit.), stadach, ar eDIL
| Réamhtheachtaí Máel Coba mac Áedo |
Ardrí na hÉireann 611-623 |
Comharba Domnall mac Áedo |